Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε την ανεξαρτησία δύο υποστηριζόμενων από τη Μόσχα αυτονομιστικών περιοχών στην ανατολική Ουκρανία, Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, ένα βήμα που θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο γενικευμένης σύρραξης με το Κίεβο.
Η διεθνής κοινότητα αναμένει, πλέον, να δει τι θα συμβεί στη συνέχεια αφού ο Πούτιν διέταξε τις ρωσικές δυνάμεις να μετακινηθούν στις ανεξάρτητες περιοχές του ανατολικού τμήματος της χώρας.
Κατά τη διάρκεια δραματικών ωρών το απόγευμα της Δευτέρας, ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία δύο αυτοανακηρυγμένων και φιλορωσικών δημοκρατιών στην ανατολική Ουκρανία και στη συνέχεια είπε ότι θα στείλει ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή σε μια «ειρηνευτική» αποστολή, όπερ και εγένετο.
Πολλοί φοβούνται ότι η αποστολή στρατευμάτων στη λεγόμενη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ είναι πρόδρομος μιας μεγάλης κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία.
Προς το παρόν, το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν η Ρωσία θα αναγνωρίσει όλα αυτά τα εδάφη που είχαν το 2014, κάτι που θα σημάνει περαιτέρω κλιμάκωση κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.
Οι δυνάμεις των αυτονομιστών προς το παρόν ελέγχουν κάτι περισσότερο από το ένα τρίτο των αυτοανακηρυχθεισών -ως αυτόνομων- περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Τα υπόλοιπα δύο τρίτα τελούν ακόμη υπό ουκρανικό έλεγχο.
Τι σχεδιάζει η Μόσχα
Τα μηνύματα που εκπέμπει η Μόσχα μέχρι στιγμής για το θέμα είναι αντιφατικά. Ίσως στρατηγική ασάφεια, ίσως ο Πούτιν απλώς να μην είπε σε κανέναν άλλο τι σχεδιάζει.
Κι αυτό γιατί ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι η αναγνώριση της ανεξαρτησίας των Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ εμπεριέχει και εδάφη που αυτή τη στιγμή ελέγχονται από την Ουκρανία και όχι από τους ρωσόφιλους αυτονομιστές, λίγη ώρα αργότερα ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Αντρέι Ρουντένκο, ειδικός εκπρόσωπος του προέδρου Πούτιν κατά τις συνεδριάσεις των δύο σωμάτων του ρωσικού Κοινοβουλίου για τη συζήτηση και επικύρωση των συμφωνιών φιλίας και συνεργασίας της Ρωσίας με τις δύο de facto αποσχισθείσες επαρχίες στην ανατολική Ουκρανία, διευκρίνισε τα εξής:
«Η Μόσχα αναγνωρίζει τις διεθνώς μη αναγνωρισμένες αυτοαποκαλούμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ» σ’ εκείνα τα όρια, στα οποία σήμερα «οι ηγεσίες τους ασκούν τις αρμοδιότητές τους».
Όπως εξήγησε ο αρμόδιος ρώσος υφυπουργός, οι συμφωνίες έχουν δεκαετή ισχύ και προβλέπεται η αυτόματη παράτασή τους για πενταετείς περιόδους κοινή συναινέσει.
Της δήλωσης αυτής πάντως ακολούθησε νέα του εκπροσώπου του Πεσκόφ, σύμφωνα με την οποία η Μόσχα αναγνωρίζει την ανεξαρτησία των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ στα σύνορα που οι ίδιες έχουν ανακηρύξει, ερχόμενος σε αντίθεση με προηγούμενη δήλωση του υφυπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας.
«Σ’ εκείνα τα σύνορα, στα οποία υπάρχουν και είχαν ανακηρύξει τον εαυτό τους» απάντησε σε σχετική ερώτηση ο κ. Πεσκόφ, για να προσθέσει ότι λόγος γίνεται για τη στιγμή «που οι δύο αυτές Δημοκρατίες ανακηρύχθηκαν», αρνούμενος να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Ο κόσμος περιμένει την επόμενη κίνηση της Ρωσίας
Τώρα, στενοί παρατηρητές του Πούτιν, προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια και τις επόμενες κινήσεις του Πούτιν.
Ο Άντριου Γουντ, συνεργάτης στο πρόγραμμα Ρωσίας και Ευρασίας του Chatham House και πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στη Ρωσία, είπε στο CNBC την Τρίτη ότι η τελευταία κίνηση του Πούτιν δείχνει ότι είναι «απόλυτα αναξιόπιστος».
«Κανείς δεν ξέρει πού θα σταματήσει, αλλά η λογική λέει ότι θα σταματήσει όταν έχει τον απόλυτο έλεγχο της πολιτικής, τουλάχιστον, της Ουκρανίας και αυτό σημαίνει ότι θα έχει εγκαταστήσει το δικό του καθεστώς στην Ουκρανία για να προσπαθήσει να κυβερνήσει τη χώρα. Να κάνει δηλαδή το ίδιο πράγμα που έκανε με τη Λευκορωσία για να έχει τη χώρα υπό τον έλεγχό του. Αυτός ήταν πάντα ο στόχος του ούτως ή άλλως».
Ο πρώην πρεσβευτής Γουντ είπε στο «Squawk Box Europe» του CNBC την Τρίτη ότι δεν «βλέπει κανένα πλεονέκτημα για τη Ρωσία» στην τελευταία κίνηση του Πούτιν, και ότι «η συμφωνία του Μινσκ έχει πλέον γίνει ‘κουρελόχαρτο’, επομένως βρισκόμαστε σε κατάσταση ενός είδους αναρχίας».
Με την τοποθέτηση περισσότερων ρωσικών στρατευμάτων στην ανατολική Ουκρανία, η στρατιωτική πίεση θα αυξηθεί τώρα εντός της Ουκρανίας και όχι κατά μήκος των συνόρων της, πρόσθεσε ο Γουντ.
Τώρα, στενοί παρατηρητές του Πούτιν, προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια και τις επόμενες κινήσεις του Πούτιν.
Ο Άντριου Γουντ, συνεργάτης στο πρόγραμμα Ρωσίας και Ευρασίας του Chatham House και πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στη Ρωσία, είπε στο CNBC την Τρίτη ότι η τελευταία κίνηση του Πούτιν δείχνει ότι είναι «απόλυτα αναξιόπιστος».
«Κανείς δεν ξέρει πού θα σταματήσει, αλλά η λογική λέει ότι θα σταματήσει όταν έχει τον απόλυτο έλεγχο της πολιτικής, τουλάχιστον, της Ουκρανίας και αυτό σημαίνει ότι θα έχει εγκαταστήσει το δικό του καθεστώς στην Ουκρανία για να προσπαθήσει να κυβερνήσει τη χώρα. Να κάνει δηλαδή το ίδιο πράγμα που έκανε με τη Λευκορωσία για να έχει τη χώρα υπό τον έλεγχό του. Αυτός ήταν πάντα ο στόχος του ούτως ή άλλως».
Ο πρώην πρεσβευτής Γουντ είπε στο «Squawk Box Europe» του CNBC την Τρίτη ότι δεν «βλέπει κανένα πλεονέκτημα για τη Ρωσία» στην τελευταία κίνηση του Πούτιν, και ότι «η συμφωνία του Μινσκ έχει πλέον γίνει ‘κουρελόχαρτο’, επομένως βρισκόμαστε σε κατάσταση ενός είδους αναρχίας».
Με την τοποθέτηση περισσότερων ρωσικών στρατευμάτων στην ανατολική Ουκρανία, η στρατιωτική πίεση θα αυξηθεί τώρα εντός της Ουκρανίας και όχι κατά μήκος των συνόρων της, πρόσθεσε ο Γουντ.
Οι εντάσεις έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες αφού ο Πούτιν τοποθέτησε πάνω από 100.000 στρατιώτες κατά μήκος των συνόρων της Ρωσίας με την Ουκρανία και νωρίτερα αυτόν τον μήνα διεξήγαγε μαζικές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Λευκορωσία, η οποία συνορεύει επίσης με την Ουκρανία και βρίσκεται υπό την επιρροή της Μόσχας.
«Μόνο ο Πούτιν γνωρίζει εάν θα σταματήσει εδώ ή εάν η μετακίνηση ρωσικών στρατευμάτων στο Ντονμπάς είναι ένα ακόμα βήμα προς την εισβολή στην ελεύθερη Ουκρανία» εξηγεί από την πλευρά του ο Holger Schmieding της Berenberg Bank.
Εάν ο Πούτιν σταματήσει εδώ, οι κυρώσεις θα αποδυναμώσουν τη ρωσική οικονομία με τον καιρό, όμως οι επιπτώσεις για τον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο θα είναι πολύ περιορισμένες, εκτιμά ο οικονομολόγος. Οι αγορές θα επιστρέψουν στην κανονικότητα έπειτα από λίγο.
Όμως, εάν η Μόσχα προχωρήσει με την εισβολή στην Ουκρανία, θα πρόκειται για τη χειρότερη γεωπολιτική απειλή από την κρίση των πυραύλων στην Κούβα το 1962, με τις πιθανές οικονομικές, χρηματοοικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις στην Ευρώπη να εκδηλώνονται σε τρία στάδια, σύμφωνα με την Berenberg.
