Στο πάνελ του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 Χρόνια μετά» βρέθηκαν οι πρώην υπουργοί Οικονομικών, Γιώργος Αλογοσκούφης, Γιώργος Παπακωνσταντίνου και Ευκλείδης Τσακαλώτος και κλήθηκαν να απαντήσουν για ποιές αποφάσεις τους ματάνιωσαν. Στο πάνελ συμμετείχαν επίσης, θέτοντας ερωτήσεις, ο Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του IOBE και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Μιράντα Ξαφά, διευθύνουσα σύμβουλος της EF Consulting, και ο Παναγής Βουρλούμης, πρώην πρόεδρος του ΟΤΕ, ενώ συντόνιζε ο δημοσιογράφος της «Καθημερινής» Βασίλης Ζήρας.
Ο Γιώργος Αλογοσκούφης, από τους βασικούς υπευθύνους για την πορεία χρεοκοπίας, αναφερόμενος στην περίοδο που ανέλαβε υπουργός Οικονομικών τόνισε πως «ανησυχούσα για την οικονομία από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα. Ηδη από το 2004 υπήρχε ανησυχία. Το κύριο ζητούμενο ήταν να διατηρήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών. Αυτή η εμπιστοσύνη χάθηκε από το 2009 και μετά».
Αναφερόμενος στις αποκρατικοποιήσεις της θητείας του είπε: «Δεν προχωρήσαμε στην αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ γιατί δεν ήταν στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Εγιναν, όμως, πολλές άλλες αποκρατικοποιήσεις, αλλά όλα αυτά στο σύνολο των προβλημάτων της χώρας ήταν σταγόνα στον ωκεανό».
«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο ήταν το χρέος και η χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα χάθηκε με την ένταξη στην ΟΝΕ. Μπήκαμε με χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Οταν μπήκαμε με αυτόν τον τρόπο, χειροτέρεψε το πρόβλημα των εξωτερικών ανισορροπιών, μέχρι που φτάσαμε το 2010 και το μπαλόνι έσκασε», πρόσθεσε.
Ο ίδιος εκτίμησε ότι «στην περίοδο μετά τη Μεταπολίτευση, το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας ήταν πρόβλημα αδυναμίας των κυβερνήσεων να προωθήσουν μακροπρόθεσμα επωφελείς μεταρρυθμίσεις. Δεν έγινε αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων και αυτό το ζήτημα είναι θεσμικό. Οι εκλεγμένες κυβερνήσεις έπαιζαν τον ρόλο του τροχονόμου στη Μεταπολίτευση.
Οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν ήταν ρηχές».
«Θα επανέλθει κάποια στιγμή ο εφιάλτης του χρέους, όχι σήμερα, όχι αύριο, αλλά αργότερα, αν δεν γίνουν μεταρρυθμίσεις», σημείωσε.
Ο πρώην υπουργός συνέχισε λέγοντας πως «μάθαμε πολλά πράγματα μετά την κρίση, αλλά δεν μάθαμε το βασικό. Το βασικό είναι το πώς θα δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τις κυβερνήσεις ώστε να βλέπουν πέρα από τον ορίζοντα». «Οι κυβερνήσεις σκέφτονται “γιατί να φάω εγώ το πολιτικό κόστος;” Δεν έχουμε βρει τρόπο να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Η σημερινή κυβέρνηση έχει μια ιστορική ευκαιρία. Παίζει στο γήπεδο μόνη της. Αν κι αυτή η κυβέρνηση δεν τα καταφέρει, τότε δεν ξέρω τι άλλο πρέπει να βρούμε», είπε χαρακτηριστικά.
Η δήλωση για την οποία μετάνιωσε
Οταν ρωτήθηκε για ποια απόφαση μετανιώνει, ο κ. Αλογοσκούφης ανέφερε (μετά από 16 χρόνια!) τη δήλωσή του το 2008 ότι η «ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη». Διευκρίνισε ωστόσο ότι απευθυνόταν στις αγορές προκειμένου να τις καθησυχάσει.
Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Την ανησυχία του για την πορεία της οικονομίας μακροπρόθεσμα εξέφρασε ο κ. Παπακωνσταντίνου: «Πρέπει να ανησυχούμε πάρα πολύ, διότι όποιες προσαρμογές κι αν έχουμε κάνει, δεν επαρκούν. Δεν καθρεφτίζονται ούτε στα μακροοικονομικά δεδομένα».
Μιλώντας για την περίοδο της κρίσης, ο κ. Παπακωνσταντίνου εκτίμησε ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας, συνολικά, ποτέ δεν θέλησε να δει την αλήθεια κατάματα.
«Είχαμε μια κυβέρνηση η οποία επέλεξε να κάνει το μόνο δυνατό εκείνη τη στιγμή και αυτό φάνηκε γιατί όλες οι κυβερνήσεις στη συνέχεια ακολούθησαν τον ίδιο καμβά. Τότε, όμως, ήμασταν οι "προδότες που πουλούσαν τη χώρα”», σημείωσε.
Αναφερόμενος στα διδάγματα της χώρας από την κρίση, σχολίασε χαρακτηριστικά: «Μάθαμε να μετράμε και να προσέχουμε. Όμως δεν μάθαμε πραγματικά. Διότι το αφήγημα γύρω από την κρίση εξακολουθεί να είναι προβληματικό. Άλλες χώρες μετά από κρίσεις έχουν φτιάξει επιτροπές αλήθειας. Το μεγάλο στοίχημα είναι να αλλάξει η πολιτική κουλτούρα και να λαμβάνονται εγκαίρως οι απαραίτητες αποφάσεις». Ο κ. Παπακωνσταντίνου είπε ότι η απόφαση για την οποία μετάνιωσε ήταν το επίδομα αλληλεγγύης, το οποίο «ήταν καλή κίνηση δημοσιονομικά, αλλά κακή πολιτικά».
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στην τοποθέτησή του επισήμανε ότι οι ανισότητες δεν αντιμετωπίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στη Μεταπολίτευση, ενώ παρατήρησε ότι τη δεκαετία του '90 Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά έπαψαν να διαφοροποιούνται ουσιαστικά στην οικονομική τους πολιτική.
Σε ό,τι αφορά το 2015, ο κ. Τσακαλώτος αμφισβήτησε το κόστος της πρώτης διαπραγμάτευσης ΣΥΡΙΖΑ: «Ήταν από τα πράγματα που με στεναχώρησαν περισσότερο. Είναι γελοίο και ασόβαρο να μιλάμε για κόστος 86 δισεκατομμυρίων». Απέδωσε μάλιστα στους Ευρωπαίους αξιωματούχους πολιτικά κίνητρα: «Η Ευρώπη ήθελε την ήττα της Αριστεράς, ήταν λίγα τα πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε».
Ο ίδιος πρόσθεσε σε άλλο σημείο της συζήτησης: «Ως υπουργός Οικονομικών, προφανώς χρειάστηκε να συμβιβαστώ με τους πιστωτές, αλλά δεν παίρνω πίσω την πεποίθηση ότι ήταν λάθος η πολιτική της λιτότητας». Ο κ. Τσακλώτοςε είπε ότι μετάνιωσε για την προκαταβολή φόρου η οποία όπως τόνισε ήταν η χειρότερη από τις επιλογές που αναγκάστηκε να εφαρμόσει η τότε κυβέρνηση.
