Τη Δευτέρα, 4 Απριλίου, τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο απέλασης στην Τουρκία, προσφύγων και μεταναστών, με το σύστημα "ένας προς έναν", σύμφωνα με τη συμφωνία ΕΕ- Άγκυρας που υπεγράφη τον περασμένο μήνα στις Βρυξέλλες.
Αυτό σημαίνει ότι θα ξεκινήσει η επιστροφή των αιτούντων άσυλο των οποίων οι αιτήσεις δεν έχουν γίνει δεκτές και μπορούν να λάβουν προστασία στην Τουρκία και παράλληλα θα ξεκινήσει το πρόγραμμα επανεγκατάστασης Σύρων προσφύγων από την Τουρκία στην ΕΕ.
Ωστόσο, ΟΗΕ και Διεθνής Αμνηστία προειδοποιούν ότι υπάρχουν "θανάσιμα λάθη" στη συμφωνία, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια των ανθρώπων που θα στέλνονται πίσω, καθώς η Τουρκία δεν κρίνεται ασφαλής τρίτη χώρα.
Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μίνα Αντρέεβα, εμμέσως παραδέχτηκε ότι πρακτικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία με βάση τους κανόνες διεθνούς δικαίου, λέγοντας ότι οι προετοιμασίες για την εφαρμογή της συμφωνίας από την ερχόμενη Δευτέρα είναι – ακόμα - σε εξέλιξη και στόχος είναι μέχρι τότε να έχουν ρυθμιστεί και οι αδυναμίες που έχουν εντοπίσει τόσο ο ΟΗΕ, όσο και διεθνείς μη κυβερνητικοί οργανισμοί, σημειώνοντας, ωστόσο ότι «ακόμα δεν βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο».
Η εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα Μετανάστευσης, Νατάσα Μπερτό, δήλωσε πως η Επιτροπή λαμβάνει σοβαρά υπόψιν τους ισχυρισμούς ότι οι τουρκικές αρχές πραγματοποιούν συλλογικές επαναπροωθήσεις Σύριων, τους οποίους και θέτει επί τάπητος κατά τις συναντήσεις των στελεχών της με τις τουρκικές αρχές.
Ακόμα και το Βέλγιο ανακοίνωσε μέσω του εθνικιστή αρμόδιου για το άσυλο και την μετανάστευση υφυπουργού Τεό Φράνκεν, ότι αν ισχύει ότι η Τουρκία επαναπροωθεί συστηματικά Σύρους, θα επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία.
Επικίνδυνη η κατάσταση στην Ελλάδα
Μεγάλη ανησυχία υπάρχει και για τα αυξανόμενα περιστατικά βίας και τις συγκρούσεις στους καταυλισμούς και τα hot spot στην Ελλάδα. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανακοίνωσε ότι οι συνθήκες διαμονής των προσφύγων και των μεταναστών στα ελληνικά νησιά «χειροτερεύουν», και κάλεσε τις αρχές να βρουν «εναλλακτικές» ως προς την κράτηση των αιτούντων άσυλο.
"Η Επιτροπή γνωρίζει για τα προβλήματα χωρητικότητας των hot spots καθώς και για τις «εντάσεις» που υπάρχουν σε ορισμένα σημεία στην Ελλάδα βρίσκεται επί τόπου για να βοηθήσει τις ελληνικές αρχές να διαχειριστούν την κατάσταση με κάθε δυνατό μέσο" είπε η Αντρέεβα.
"Ο κίνδυνος πανικού και τραυματισμών στους χώρους αυτούς και άλλους είναι πραγματικός", προειδοποίησε η εκπρόσωπος της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Μελίσα Φλέμινγκ, η οποία κάλεσε την ΕΕ να στηρίξει περισσότερο το σύστημα ασύλου της Ελλάδας.
Από τη Μυτιλήνη οι πρώτες απελάσεις
Η πρώτη επαναπροώθηση προσφύγων - μεταναστών στην Τουρκία έχει σχεδιασθεί να γίνει στις 10 το πρωί της Δευτέρας. Υπολογίζεται ότι περίπου 750 άτομα θα επιστραφούν στη γείτονα χώρα ενώ τις επόμενες ώρες αναμένεται στη Λέσβο η άφιξη αστυνομικών της Frontex, που θα επιληφθούν της όλης διαδικασίας.Η όλη διαδικασία θα γίνει μέσω του τελωνείου της Μυτιλήνης, στο οποίο οι μετανάστες θα μεταφέρονται με ναυλωμένα λεωφορεία. Στη συνέχεια θα επιβιβάζονται σε δύο ναυλωμένα πλοία τουρκικών συμφερόντων, τα οποία και θα μεταφέρουν 150 συνολικά μετανάστες τη φορά. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στο πλοίο θα επιβαίνει ένας μετανάστης συνοδευόμενος από έναν αστυνομικό της Frontex.