Στο Εβραϊκό εορτολόγιο το Πεσάχ, το Πάσχα, είναι μια πολύ σημαντική γιορτή. Τιμά την Έξοδο, δηλαδή την απελευθέρωση των Εβραίων από τη δουλεία και την Έξοδο, τη μεγάλη και δύσκολη πορεία προς τη Γη της Επαγγελίας, με τη βοήθεια του Θεού που έκανε να παραμερίσουν τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας για να περάσουν οι Εβραίοι.
Ο φετινός γιορτασμός συμπίπτει με τις συνεχιζόμενες ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα αλλά και ένα ιδιαίτερα μαζικό κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη στα αμερικανικά Πανεπιστήμια που ήδη θυμίζει τον μεγάλο ξεσηκωμό κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, ένα κίνημα το οποίο ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προσπάθησε να το συκοφαντήσει παραλληλίζοντάς το με τον αντισημιτισμό της δεκαετίας του 1930, παρότι σε αυτό συμμετέχουν (και συχνά συλλαμβάνονται) αρκετοί Εβραίοι φοιτητές.
Στην πραγματικότητα, η στρατιωτική επιχείρηση των Ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στη Γάζα έχει προκαλέσει ένα βαθύ ρήγμα εντός του παγκόσμιου Εβραϊσμού. Ιδίως στις ΗΠΑ, αλλά και σε άλλες χώρες, ένας σημαντικός αριθμό ανθρώπων εβραϊκής καταγωγής διαχωρίζονται από την πολιτική του κράτους του Ισραήλ και τοποθετούνται υπέρ της ειρήνης και του δικαιώματος των Παλαιστινίων να έχουν τη δική τους πατρίδα.
Σε αρκετές περιπτώσεις αυτό παίρνει τη μορφή της αμφισβήτησης του ίδιου του σιωνισμού, δηλαδή της καταστατικής και συγκροτητικής ιδεολογίας του κράτους του Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι στο τέλος καταλήγει να είναι η ιδεολογία που νομιμοποιεί μια εθνικιστική ιδεολογία με μιλιταριστικά χαρακτηριστικά και μια μορφή εποικιστικής αποικιοκρατίας.
Μια τέτοια περίπτωση είναι η Ναόμι Κλάιν. Η Καναδή δημοσιογράφος, συγγραφέας και ακτιβίστρια και από τις πιο γνωστές κριτικές και ριζοσπαστικές φωνές του καιρού μας, παιδί μιας εβραϊκής οικογένειας, μίλησε την Τρίτη 23 Απριλίου σε μια αντιπολεμική διαμαρτυρία που οργανώθηκε στη Νέα Υόρκη και ονομάστηκε «Έκτακτο Σέντερ στους δρόμους της Νέας Υόρκης» μαζί με άλλους Εβραίους ακτιβιστές. Σέντερ είναι μία από τις τελετές που γίνονται στη διάρκεια του Πεσάχ, τις δυο πρώτες βραδιές (φέτος στις 22 και 23 Απριλίου), όταν όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι για να μνημονεύσει την Έξοδο.
Η ομιλία της, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Guardian στις 24 Απριλίου είναι ένα κείμενο φορτισμένο, γεμάτο Βιβλικές αναφορές στο κείμενο της Εξόδου, στον «χωνευτό μόσχο» και στα «είδωλα».
Ένα κείμενο στο οποίο καλεί ουσιαστικά σε μια έξοδο από τον σιωνισμό κατηγορώντας ότι «εξισώνει την εβραϊκή ελευθερία με τις βόμβες διασποράς που σκοτώνουν και ακρωτηριάζουν παιδιά Παλαιστινίων» και ότι προδίδει «κάθε αξία του εβραϊσμού».
Ένα κείμενο στο οποίο η Κλάιν υπερασπίζεται τον Ιουδαϊσμό, τον δικό της και των άλλων συναγωνιστών της, ως κάτι που εμπνέεται από τον διεθνισμό και το αίτημα της χειραφέτησης. Έναν Ιουδαϊσμό που πιστεύει ότι πρέπει να απελευθερωθεί από τον σιωνισμό.
Το κείμενο της Ναόμι Κλάιν με τίτλο «Χρειαζόμαστε μια έξοδο από τον Σιωνισμό»
«Σκεφτόμουν τον Μωυσή και την οργή του όταν κατέβηκε από το βουνό και βρήκε τους Ισραηλίτες να λατρεύουν ένα χρυσό μοσχάρι.
Η οικοφεμινίστρια μέσα μου ήταν πάντα ανήσυχη για αυτή την ιστορία: τι είδους Θεός ζηλεύει τα ζώα; Τι είδους Θεός θέλει να μαζέψει όλη την ιερότητα της Γης για τον εαυτό του;
Αλλά υπάρχει ένας λιγότερο κυριολεκτικός τρόπος να κατανοήσουμε αυτή την ιστορία. Αφορά τα ψεύτικα είδωλα. Για την ανθρώπινη τάση να λατρεύουμε το βέβηλο και λαμπερό, να κοιτάμε το μικρό και το υλικό αντί για το μεγάλο και το υπερβατικό.
Αυτό που θέλω να σας πω απόψε σε αυτό το επαναστατικό και ιστορικό Σέντερ στους δρόμους είναι ότι πάρα πολλοί από τους ανθρώπους μας λατρεύουν ένα ψεύτικο είδωλο για άλλη μια φορά. Έχουν γοητευτεί από αυτό. Μεθυσμένοι από αυτό. Βλασφημούν από αυτό.
Αυτό το ψεύτικο είδωλο ονομάζεται Σιωνισμός.
Είναι ένα ψεύτικο είδωλο που παίρνει τις πιο βαθιές βιβλικές ιστορίες μας για δικαιοσύνη και χειραφέτηση από τη δουλεία – την ίδια την ιστορία του – και τις μετατρέπει σε βάρβαρα όπλα αποικιοκρατικής κλοπής γης, οδικούς χάρτες για εθνοκάθαρση και γενοκτονία.
Είναι ένα ψεύτικο είδωλο που πήρε την υπερβατική ιδέα της γης της επαγγελίας -μια μεταφορά για την ανθρώπινη απελευθέρωση που ταξίδεψε σε πολλαπλές θρησκείες σε κάθε γωνιά αυτού του πλανήτη- και τόλμησε να τη μετατρέψει σε πράξη πώλησης για ένα μιλιταριστικό εθνοκράτος.
Η εκδοχή του πολιτικού σιωνισμού για την απελευθέρωση είναι η ίδια βέβηλη. Από την αρχή, απαιτούσε τη μαζική εκδίωξη των Παλαιστινίων από τα σπίτια και τα πατρογονικά τους εδάφη στη Νάκμπα.
Από την αρχή βρισκόταν σε πόλεμο με τα όνειρα της απελευθέρωσης. Σε ένα Σέντερ αξίζει να θυμόμαστε ότι αυτό περιλαμβάνει τα όνειρα απελευθέρωσης και αυτοδιάθεσης του αιγυπτιακού λαού. Το ψεύτικο είδωλο του σιωνισμού εξισώνει την ισραηλινή ασφάλεια με την αιγυπτιακή δικτατορία και τα πελατειακά κράτη.
Από την αρχή παρήγαγε ένα άσχημο είδος ελευθερίας που έβλεπε τα παιδιά των Παλαιστινίων όχι ως ανθρώπινα όντα αλλά ως δημογραφικές απειλές – όπως ο Φαραώ στο βιβλίο της Εξόδου φοβόταν τον αυξανόμενο πληθυσμό των Ισραηλιτών και έτσι διέταξε τον θάνατο των γιων τους.
Ο σιωνισμός μας έφερε στη σημερινή στιγμή του κατακλυσμού και είναι καιρός να πούμε ξεκάθαρα: πάντα μας οδηγούσε εδώ.
Ο Ιουδαϊσμός μας δεν απειλείται από τους ανθρώπους που υψώνουν τη φωνή τους σε αλληλεγγύη με την Παλαιστίνη πέρα από τα όρια της φυλής, της εθνικότητας, της φυσικής ικανότητας, της ταυτότητας φύλου και των γενεών.
Είναι ένα ψεύτικο είδωλο που έχει οδηγήσει πάρα πολλούς από τους δικούς μας ανθρώπους σε ένα βαθιά ανήθικο μονοπάτι που τώρα τους κάνει να δικαιολογούν τον τεμαχισμό βασικών εντολών: «Ου φονεύσεις». Δεν θα κλέψεις. Μην επιθυμείς.
Είναι ένα ψεύτικο είδωλο που εξισώνει την εβραϊκή ελευθερία με τις βόμβες διασποράς που σκοτώνουν και ακρωτηριάζουν παιδιά Παλαιστινίων.
Ο Σιωνισμός είναι ένα ψεύτικο είδωλο που έχει προδώσει κάθε εβραϊκή αξία, συμπεριλαμβανομένης της αξίας που δίνουμε στην αμφισβήτηση – μια πρακτική που ενσωματώνεται στο Σέντερ με τις τέσσερις ερωτήσεις που θέτει το μικρότερο παιδί.
Συμπεριλαμβανομένης της αγάπης που έχουμε ως λαός για το κείμενο και την εκπαίδευση.
Σήμερα, αυτό το ψεύτικο είδωλο δικαιολογεί τον βομβαρδισμό κάθε πανεπιστημίου στη Γάζα- την καταστροφή αμέτρητων σχολείων, αρχείων, τυπογραφείων- τη δολοφονία εκατοντάδων ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, ποιητών – αυτό είναι που οι Παλαιστίνιοι αποκαλούν scholasticide, τη δολοφονία των μέσων εκπαίδευσης.
Εν τω μεταξύ, σε αυτή την πόλη, τα πανεπιστήμια καλούν την αστυνομία της Νέας Υόρκης και οχυρώνονται απέναντι στη σοβαρή απειλή που συνιστούν οι ίδιοι οι φοιτητές τους, οι οποίοι τολμούν να τους θέσουν βασικά ερωτήματα, όπως: πώς μπορείτε να ισχυρίζεστε ότι πιστεύετε σε οτιδήποτε, και λιγότερο σε εμάς, ενώ επιτρέπετε, επενδύετε και συνεργάζεστε με αυτή τη γενοκτονία;
Το ψεύτικο είδωλο του Σιωνισμού έχει αφεθεί να αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα για πάρα πολύ καιρό.
Έτσι απόψε λέμε: τελειώνει εδώ.
Ο Ιουδαϊσμός μας δεν μπορεί να περιοριστεί από ένα εθνοκράτος, διότι ο Ιουδαϊσμός μας είναι διεθνιστικός από τη φύση του.
Ο Ιουδαϊσμός μας δεν μπορεί να προστατευτεί από τον αφηνιασμένο στρατό αυτού του κράτους, γιατί το μόνο που κάνει αυτός ο στρατός είναι να σπέρνει θλίψη και να θερίζει μίσος – και εναντίον μας ως Εβραίων.
Ο Ιουδαϊσμός μας δεν απειλείται από τους ανθρώπους που υψώνουν τη φωνή τους σε αλληλεγγύη με την Παλαιστίνη πέρα από τα όρια της φυλής, της εθνικότητας, της φυσικής ικανότητας, της ταυτότητας φύλου και των γενεών.
Ο Ιουδαϊσμός μας είναι μία από αυτές τις φωνές και γνωρίζει ότι σε αυτή τη χορωδία βρίσκεται τόσο η ασφάλειά μας όσο και η συλλογική μας απελευθέρωση.
Ο Ιουδαϊσμός μας είναι ο Ιουδαϊσμός του Πασχαλινού Σέντερ: η συγκέντρωση σε μια τελετή για να μοιραστούμε το φαγητό και το κρασί με αγαπημένους και ξένους, η τελετουργία που είναι εγγενώς φορητή, αρκετά ελαφριά για να τη μεταφέρουμε στην πλάτη μας, χωρίς να χρειαζόμαστε τίποτε άλλο παρά ο ένας τον άλλον: χωρίς τοίχους, χωρίς ναό, χωρίς ραβίνο, ένας ρόλος για όλους, ακόμη και – ειδικά – για το μικρότερο παιδί. Το Σέντερ είναι μια τεχνολογία της διασποράς, αν υπήρξε ποτέ, φτιαγμένη για συλλογικό πένθος, περισυλλογή, αμφισβήτηση, μνήμη και αναζωογόνηση του επαναστατικού πνεύματος.
Κοιτάξτε γύρω σας. Αυτός, εδώ, είναι ο Ιουδαϊσμός μας. Καθώς τα νερά ανεβαίνουν και τα δάση καίγονται και τίποτα δεν είναι σίγουρο, προσευχόμαστε στο βωμό της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας, ανεξαρτήτως κόστους.
Δεν χρειαζόμαστε ούτε θέλουμε το ψεύτικο είδωλο του Σιωνισμού. Θέλουμε ελευθερία από το σχέδιο που διαπράττει γενοκτονία στο όνομά μας. Ελευθερία από μια ιδεολογία που δεν έχει κανένα σχέδιο για την ειρήνη παρά μόνο συμφωνίες με δολοφονικά θεοκρατικά πετροκράτη της διπλανής πόρτας, ενώ πουλάει τις τεχνολογίες των ρομπο-δολοφονιών στον κόσμο.
Επιδιώκουμε να απελευθερώσουμε τον Ιουδαϊσμό από ένα εθνοκράτος που θέλει τους Εβραίους να είναι μονίμως φοβισμένοι, που θέλει τα παιδιά μας να φοβούνται, που θέλει να πιστεύουμε ότι ο κόσμος είναι εναντίον μας, ώστε να τρέχουμε τρέχοντας στο φρούριό του και κάτω από τον σιδερένιο θόλο του, ή τουλάχιστον να κρατάμε τα όπλα και τις δωρεές να ρέουν.
Αυτό είναι το ψεύτικο είδωλο.
Και δεν είναι μόνο ο Νετανιάχου, είναι ο κόσμος που έφτιαξε και που τον έφτιαξε – είναι ο Σιωνισμός.
Τι είμαστε εμείς; Εμείς, σε αυτούς τους δρόμους εδώ και μήνες, είμαστε η έξοδος. Η έξοδος από τον Σιωνισμό.
Και στους Τσάκ Σάμερς αυτού του κόσμου, δεν λέμε: «Αφήστε το λαό μας να φύγει».
Λέμε: «Έχουμε ήδη φύγει. Και τα παιδιά σας; Είναι μαζί μας τώρα».»
