Οι αποκαλύψεις για το Qatargate προκαλούν τριγμούς στην ΕΕ, καθώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί φαίνονται διάτρητοι απέναντι σε συμφέροντα τρίτων χωρών που μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου υπέρ τους, φυσικά με το αζημίωτο. Την ίδια στιγμή ωστόσο, οι Βρυξέλλες έχουν να διαχειριστούν και τη δυσαρέσκεια του Κατάρ που εμμέσως πλην σαφώς απείλησε ότι η ενεργειακή ασφάλεια τίθεται σε κίνδυνο, όταν γίνονται κινήσεις εναντίον της χώρας του Κόλπου, που έχει αναδειχτεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία σε έναν σημαντικό προμηθευτή φυσικού αερίου για την ΕΕ και για τα πιο ισχυρά κράτη της.
Ενδεικτική είναι η δήλωση διπλωμάτη του Κατάρ μετά την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, με 366 ψήφους υπέρ και 3 κατά, που ενέκρινε την αναπομπή των συμφωνιών με το κράτος του Κόλπου σχετικά με την άρση των περιορισμών στη χορήγηση βίζας. «Η απόφαση, πριν από το τέλος της δικαστικής διαδικασίας, θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή και παγκόσμια συνεργασία για την ασφάλεια καθώς και στις συνεχιζόμενες συζητήσεις για την παγκόσμια ενεργειακή έλλειψη και την ασφάλεια».
«Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς που συνδέουν την κυβέρνησή μας με ανάρμοστη συμπεριφορά», συμπλήρωσε, και συνέχισε λέγοντας πως η Ντόχα δέχεται ανεξέλεγκτα κριτική και επίθεση τις τελευταίες ημέρες.
Οι διπλωματικές σχέσεις συνεχίζονται κανονικά
Από την πλευρά της ΕΕ, όσο και αν το Qatargate πλήττει την αξιοπιστία της, έχει πολύ σοβαρούς λόγους να μη θέλει να ταράξει τις σχέσεις της με το «κράτος του φυσικού αερίου» και οι διπλωματικές σχέσεις συνεχίζονται κανονικά. Ο υπουργός Εξωτερικών της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ βρέθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ στις 20 Δεκεμβρίου στο περιθώριο συνόδου κορυφής για τη Μέση Ανατολή στην Ιορδανία. Μετά τη συνάντηση και τα δύο μέρη δήλωσαν ότι συζήτησαν για τις διμερείς σχέσεις, τις περιφερειακές εξελίξεις και τις έρευνες για διαφθορά στο Ευρωκοινοβούλιο.
«Οι ομολόγοί μας αρνήθηκαν ότι το Κατάρ εμπλέκεται σε αυτή την υπόθεση, λυπούνται που δεν ενημερώθηκαν επίσημα για τους ισχυρισμούς από τις αντίστοιχες αρχές και δεν εκτιμούν ότι κρίνονται βάσει εικασιών των μέσων ενημέρωσης. Συμφωνήσαμε να υποστηρίξουμε πλήρως μια εις βάθος έρευνα από τις βελγικές δικαστικές αρχές και το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να ρίξουμε άπλετο φως σε αυτό το θέμα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπορέλ.
Ερωτηθείς σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για μια «ομαλοποίηση» των σχέσεων με το Κατάρ, απάντησε: «Δεν έχω ακούσει για «μη κανονικές» σχέσεις με το Κατάρ. Η ΕΕ έχει διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ. Συνεργαζόμαστε με το Κατάρ σε παγκόσμια, περιφερειακά, διμερή ζητήματα και αυτή η συνεργασία συνεχίζεται».
Τα γραφεία της ΕΕ στην Ντόχα και οι συμφωνίες με Γερμανία και Γαλλία
Η διείσδυση του Κατάρ στην ΕΕ και αντίστροφα έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την προσπάθεια της Ένωσης για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Γερμανία και Γαλλία έχουν προχωρήσει σε κολοσσιαίες συμφωνίες και επενδύσεις. Η γαλλική εταιρεία Τotal Energie έχει επενδύσει σε καταριανές εταιρείες ενέργειας και η Γερμανία πρόσφατα προχώρησε σε συμφωνία προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Ντόχα που θα ξεκινήσει το 2026 και θα διαρκέσει για 15 χρόνια.
Το Κατάρ ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG στην ΕΕ μετά τις ΗΠΑ, και η σημασία του… συμμαχικού κράτους του Κόλπου επισφραγίστηκε με τον πιο επίσημο τρόπο με τα εγκαίνια των γραφείων της Ένωσης στην Ντόχα τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Οι αντιδράσεις για το Qatargate περιορίζονται κατά κύριο στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο ντόρος γύρω από το σκάνδαλο μπορεί να ενοχλεί τους εμίρηδες του Κατάρ, αλλά όχι και τόσο. Και οι ίδιοι γνωρίζουν ότι τις αποφάσεις τελικά τις παίρνουν τα κράτη μέλη και η Κομισιόν, και εκεί οι οικονομικές συμφωνίες δεν σπάνε τόσο εύκολα. Οι ηγέτες της ΕΕ εκτός από δηλώσεις καταδίκης δεν έχουν προχωρήσει σε καμία κίνηση εναντίον της Ντόχα.
Το φυσικό αέριο πάντα ξεπερνά τα ζητήματα ηθικής
Όπως χαρακτηριστικά έγραψε η Σούζαν Λίντς στο Politico, «για τους περισσότερους ηγέτες της ΕΕ, το Qatargate είναι ένα περιστατικό που όπως περιγράφουν «δεν είναι δικό μου πρόβλημα». «Αυτό είναι ένα θέμα για το Ευρωκοινοβούλιο», δήλωσε ένας αξιωματούχος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Περιμένουμε να λάβουμε μια ενημέρωση από τον Μετσόλα, αλλά τίποτα περισσότερο»».
Ο γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ως «πραγματιστής» δήλωσε εξάλλου ότι το Qatargate πρέπει να διαχωριστεί από το ζήτημα του ενεργειακού εφοδιασμού. Αυτή θα είναι πιθανότατα και η γραμμή της ΕΕ για το Qatargate όσο τουλάχιστον δεν υπάρξουν κι άλλες αποκαλύψεις.
Ακόμα κι αν το Κατάρ ενοχοποιηθεί επισήμως από τη βελγική Δικαιοσύνη, οι δύο φάκελοι θα παραμείνουν καλά διαχωρισμένοι, αναφέρει ο Σάμι Ραμντάνι, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων. Το Κατάρ δεν θα θέσει σε κίνδυνο τις συμφωνίες για το φυσικό αέριο και τα κράτη μέλη δεν θα μιλήσουν πολύ έντονα για το σκάνδαλο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Τα ζητήματα προμήθειας φυσικού αερίου δεν ξεπερνιούνται ποτέ από τα ζητήματα ηθικής», σημειώνει εύστοχα ο Σάμι Ραμντάνι.
