Η Βαρσοβία λέει πως θα το τολμήσει. Εμείς;
Κορυφαίος πολιτικός της Πολωνίας δήλωσε σήμερα ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει αποζημιώσεις περίπου 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Γερμανία για την εισβολή και την κατοχή της χώρας του από τους Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Γιαρόσλαφ Κατσίνσκι, ηγέτης του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, ανακοίνωσε την τεράστια απαίτηση κατά τη δημοσίευση μιας πολυαναμενόμενης έκθεσης σχετικά με το κόστος για τη χώρα των ετών της ναζιστικής γερμανικής κατοχής καθώς συμπληρώνονται 83 χρόνια από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Όχι μόνο ετοιμάσαμε την έκθεση, αλλά λάβαμε επίσης την απόφαση για τα περαιτέρω βήματα», είπε κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Θα στραφούμε στη Γερμανία για να ξεκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις για τις επανορθώσεις», πρόσθεσε και συμπλήρωσε ότι θα είναι ένας «μακρύς και όχι εύκολος δρόμος», αλλά «κάποια μέρα θα φέρει επιτυχία».
Επέμεινε ότι η κίνηση θα εξυπηρετούσε την «αληθινή Πολωνο-Γερμανική συμφιλίωση» που θα βασίζεται στην «αλήθεια» και υποστήριξε ότι η γερμανική οικονομία είναι ικανή να πληρώσει το λογαριασμό.
Έκθεση τριών τόμων
Η κυκλοφορία της τρίτομης έκθεσης ήταν το επίκεντρο των εθνικών εορτασμών της επετείου του πολέμου που ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 1939, με τους βομβαρδισμούς και την εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία, ακολουθούμενοι από περισσότερα από πέντε χρόνια βίαιης κατοχής.
Ο επικεφαλής της ομάδας αναφοράς, νομοθέτης Arkadiusz Mularczyk, είπε ότι είναι αδύνατο να αποδοθεί οικονομική αξία στην απώλεια περίπου 5,2 εκατομμυρίων ζωών που απέδωσε στη γερμανική κατοχή.
Απαρίθμησε απώλειες στις υποδομές, τη βιομηχανία, τη γεωργία, τον πολιτισμό, τις απελάσεις στη Γερμανία για καταναγκαστική εργασία και τις προσπάθειες μετατροπής των Πολωνών παιδιών σε Γερμανούς.
Μια ομάδα περισσότερων από 30 οικονομολόγων, ιστορικών και άλλων ειδικών εργάστηκε για την έκθεση από το 2017. Το θέμα έχει δημιουργήσει διμερείς εντάσεις.
Ο πόλεμος ήταν «μία από τις πιο τρομερές τραγωδίες στην ιστορία μας», είπε ο Πρόεδρος Άντρζεϊ Ντούντα κατά τη διάρκεια των τελετών στη χερσόνησο Westerplatte κοντά στο Γκντανσκ, ένα από τα πρώτα μέρη που δέχθηκαν επίθεση στη ναζιστική εισβολή.
«Όχι μόνο επειδή μας πήρε την ελευθερία, όχι μόνο επειδή μας πήρε το κράτος μας, αλλά και επειδή αυτός ο πόλεμος σήμανε εκατομμύρια θύματα στους πολίτες της Πολωνίας και ανεπανόρθωτες απώλειες για την πατρίδα και το έθνος μας», είπε ο Ντούντα.
Πολωνο-γερμανικές σχέσεις
Μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Πολωνίας και επίσης μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, η Γερμανία έχει πει στο παρελθόν πως όλες οι οικονομικές διεκδικήσεις που συνδέονται με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν διευθετηθεί.
Η νέα αποτίμηση των οφειλόμενων επανορθώσεων είναι μεγαλύτερη εκείνης των 850 δισεκ. αμερικανικών δολαρίων που είχε κάνει ένας βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος το 2019. Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) έχει ζητήσει επανειλημμένα αποζημιώσεις αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2015, όμως η Πολωνία δεν έχει ζητήσει επίσημα επανορθώσεις.
Η μαχητική στάση απέναντι στη Γερμανία, που χρησιμοποιείται συχνά από το PiS για να κινητοποιήσει το εκλογικό του ακροατήριο, έχει προκαλέσει εντάσεις στις σχέσεις με το Βερολίνο. Έχει ενταθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εν μέσω επικρίσεων για την εξάρτηση του Βερολίνου από το ρωσικό αέριο και τη βραδύτητά του στο να βοηθήσει το Κίεβο.
Περίπου έξι εκατομμύρια Πολωνοί, περιλαμβανομένων τριών εκατομμυρίων Πολωνών Εβραίων, σκοτώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου και η Βαρσοβία ισοπεδώθηκε έπειτα από μια εξέγερση το 1944 κατά την οποία περίπου 200.000 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους.
Το 1953 η τότε κομμουνιστική κυβέρνηση της Πολωνίας είχε παραιτηθεί από όλες τις διεκδικήσεις για πολεμικές επανορθώσεις υπό πίεση από τη Σοβιετική Ένωση, η οποία ήθελε να αποδεσμεύσει την Ανατολική Γερμανία, επίσης σοβιετικό δορυφόρο, από οποιεσδήποτε οφειλές. Το PiS λέει πως η συμφωνία είναι άκυρη επειδή η Πολωνία δεν μπορούσε να διαπραγματευθεί μια δίκαιη αποζημίωση.
Ξίνισε ο Τουσκ
Ο Ντόναλντ Τουσκ, ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης Πλατφόρμα Πολιτών, δήλωσε σήμερα πως η ανακοίνωση του Κατσίνσκι «δεν είχε σχέση με τις επανορθώσεις. Έχει σχέση με την εσωτερική πολιτική εκστρατεία προκειμένου να ανοικοδομήσει την υποστήριξη για το κυβερνών κόμμα».
Το PiS εξακολουθεί να προηγείται στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, όμως η διαφορά του με την Πλατφόρμα Πολιτών έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες εν μέσω επικρίσεων για τη διαχείριση του ραγδαία αυξανόμενου πληθωρισμού και την οικονομική επιβράδυνση.
Ένας βουλευτής της αντιπολίτευσης, ο Γκρέγκορζ Σκετίνα, σχολίασε ότι η έκθεση είναι απλώς ένα «παιχνίδι στην εσωτερική πολιτική» και επιμένει ότι η Πολωνία πρέπει να οικοδομήσει καλές σχέσεις με το Βερολίνο.
