Με ένα πρωτόγνωρο σκηνικό «διπλής» πόλωσης μεταξύ Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, που σε ορισμένα σημεία ευνοεί και σε άλλα «δοκιμάζει» τους βασικούς παίκτες της... πολιτικής σκηνής, η χώρα έχει πλέον εισέλθει σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, με τελικό ορίζοντα τις διπλές κάλπες στο τέλος της τετραετίας.
Μάλιστα, η εν εξελίξει μετωπική σύγκρουση μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και Χαρ. Τρικούπη και μεταξύ Κυρ. Μητσοτάκη και Ν. Ανδρουλάκη δεν είναι η μόνη ειδοποιός διαφορά της τρέχουσας σε σχέση με προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, όπου η αντιπαράθεση επικεντρωνόταν στους δύο βασικούς πυλώνες του δικομματισμού, με το τρίτο σε δύναμη κόμμα να μένει εν πολλοίς στο απυρόβλητο: νέα δεδομένα δημιουργεί και η «αξίωση» του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, σε περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας να μην είναι πρωθυπουργός ο επικεφαλής του πρώτου κόμματος, δηλαδή ο κ. Μητσοτάκης ή ο κ. Τσίπρας. Ετσι επιχειρείται να ανατραπεί μια παράδοση που ξεκίνησε το 2012 με την κυβέρνηση υπό τον Αντώνη Σαμαρά και τον Ευάγγελο Βενιζέλο σε θέση αντιπροέδρου –μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ– και συνεχίστηκε το 2015 με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Νέα Δημοκρατία: Τρεις συν τρεις προτεραιότητες
Πώς, όμως, η εν πολλοίς επιδιωκόμενη από τα δύο μεγάλα κόμματα πόλωση μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ και η «παρεμπίπτουσα», που προκάλεσε αρχικά το «βέτο» της Χαρ. Τρικούπη στην παραμονή του κ. Μητσοτάκη στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές και στη συνέχεια η υπόθεση της παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη θα επηρεάσουν την πολιτική δυναμική μέχρι τις προσεχείς εκλογές;
Τρία κόμματα σε μία «τριγωνική» κατάσταση πόλωσης. Η προεκλογική εξίσωση έγινε ακόμη πιο σύνθετη από τη στιγμή που στο αναμενόμενο μέτωπο μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ προστέθηκε η σφοδρή σύγκρουση ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. με αφορμή το θέμα των παρακολουθήσεων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εγκαινίασε από τη Θεσσαλονίκη τη στρατηγική της διπλής αντιπαράθεσης, εναντίον όχι μόνο του Αλέξη Τσίπρα αλλά και του Νίκου Ανδρουλάκη.
Κατά Τσίπρα
Στο δίπολο Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ η μετωπική σύγκρουση των δύο κεντρικών πολιτικών μονομάχων αναμένεται ότι θα αυξήσει την εκλογική τους συσπείρωση, καθιστώντας δυσχερέστερη τη μετακίνηση ψηφοφόρων από το ένα στο άλλο στρατόπεδο. Παρότι τούτο ίσως βοηθήσει τον ΣΥΡΙΖΑ να κινηθεί σε σχετικά υψηλά ποσοστά στην πρώτη αναμέτρηση της απλής αναλογικής, δημιουργεί τελικώς πιθανότατα ευνοϊκότερο πεδίο για τη Ν.Δ. για τρεις λόγους: πρώτον, η Ν.Δ. ξεκινάει την «επιχείρηση συσπείρωσης» από σαφώς καλύτερη αφετηρία λαμβάνοντας ως βάση είτε τα αποτελέσματα των εκλογών του 2019 είτε τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις.
Δεύτερον, θα δώσει, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, την εκλογική μάχη με σαφώς ισχυρότερο δίλημμα: το Μέγαρο Μαξίμου θα προτάξει το ερώτημα «αυτοδυναμία ή ακυβερνησία» και «Μητσοτάκης ή Τσίπρας». Αντίθετα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προβάλλει το αφήγημα της προοδευτικής διακυβέρνησης με ενός είδους σύμπλευση με το ΠΑΣΟΚ, το ΜέΡΑ 25 και το ΚΚΕ, στο οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει ανταπόκριση από τα μικρότερα κόμματα. Με τα ανωτέρω δεδομένα, κρίνεται ότι ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να αναβιώσει, αν όχι σε πολιτικό, σε επίπεδο ψηφοφόρων, το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που έκρινε τις εκλογές του 2019.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και το «τέρας» μιας κυβέρνησης των ηττημένων
Τρίτον, παραμένει ερώτημα κατά πόσο η τυφλή πόλωση «επί παντός επιστητού» επιτρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ τη διείσδυση του κόμματος στην κρίσιμη μάζα των κεντρώων ψηφοφόρων, που τελικώς θα κρίνουν και την έκβαση της επερχόμενης εκλογικής μάχης, καθώς συχνά οδηγεί την Κουμουνδούρου σε αστοχίες και τακτικές ήττες. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί επί τούτου η σπουδή με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε να υιοθετήσει τον ισχυρισμό ότι οι 38 μετανάστες στη νησίδα στον Εβρο βρέθηκαν σε ελληνικό έδαφος – καταγγελία που αποδείχθηκε αναληθής. Επίσης, η πολεμική προσέγγιση του Αλέξη Τσίπρα για τις παρακολουθήσεις «σκιάστηκε» την περασμένη εβδομάδα από την υπόθεση Πιτσιόρλα.
Κατά Ανδρουλάκη
Ζητούμενο, όμως, αποτελεί και το «ισοζύγιο» από τη σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, καθώς είναι σαφές –το διακήρυξε και ο ίδιος κατά την παρουσία του στη ΔΕΘ– ότι ο κ. Ανδρουλάκης θα διατηρήσει στην αιχμή της κριτικής του προς τον πρωθυπουργό την εις βάρος του παρακολούθηση.
Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν πως το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί ευνοεί το ΠΑΣΟΚ. Επικαλούνται μάλιστα και ευρήματα των δημοσκοπήσεων που καταγράφουν αντιστροφή της μικρής κάμψης που εμφάνιζαν τα ποσοστά του κόμματος τους τελευταίους μήνες πριν από το καλοκαίρι. Ειδικότερα επισημαίνουν ότι:
• Με τις τελευταίες εξελίξεις η εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ συσπειρώνεται και ότι ενδεχοµένως θα υπάρξει «απομάκρυνση» ορισμένων κεντρώων ψηφοφόρων από τον κ. Μητσοτάκη, αλλά και επαναπατρισμός ψηφοφόρων που είχαν μετακινηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ.
• Το ΠΑΣΟΚ έχει επιτύχει να στραφούν πάνω του τα φώτα της επικαιρότητας και πλέον ο Αλέξης Τσίπρας δεν µονοπωλεί την αντιπολιτευτική σκηνή. Με άλλα λόγια ότι οι παρακολουθήσεις «έσπασαν» τα στεγανά της παραδοσιακής δικομματικής πόλωσης.
Τακτική σκαντζόχοιρου για τις συνεργασίες από το ΠΑΣΟΚ
Ομως, στις αισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις αναπτύσσεται και ισχυρός αντίλογος. Οπως χαρακτηριστικά λέγεται, με δεδομένο ότι ο κ. Ανδρουλάκης έχει επί της ουσίας κόψει κάθε γέφυρα κυβερνητικής συνεργασίας με τον κ. Μητσοτάκη, μπορεί οι απώλειες που θα καταγράψει να είναι μεγαλύτερες από τα κέρδη του: και τούτο διότι η αυτοδυναμία της Ν.Δ. θα θεωρηθεί από πολλούς μόνη πρόταση διακυβέρνησης και μόνη απάντηση στα σενάρια ακυβερνησίας.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να μην είναι αρνητικό στην προοπτική συγκυβέρνησης των δύο κομμάτων, ενώ συνεχίζει να έχει θετική εικόνα για τον πρωθυπουργό. Δεν πέρασε εξάλλου απαρατήρητο ότι κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη Κυριακή στη ΔΕΘ ο κ. Μητσοτάκης, με προσεκτικό αλλά σαφή τρόπο διαχώρισε το ΠΑΣΟΚ και τους ψηφοφόρους από την ηγεσία του, ενώ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με στελέχη του χώρου.
Επίσης, προστίθεται, εστιάζοντας έστω δικαιολογημένα στην υπόθεση των παρακολουθήσεων, η Χαριλάου Τρικούπη κινδυνεύει να εμφανίσει εικόνα πολιτικής «μονοκαλλιέργειας», όταν στην ατζέντα των ψηφοφόρων κυριαρχούν τελείως διαφορετικά θέματα, με πρώτο εκείνο της ακρίβειας εξαιτίας της εισαγόμενης ενεργειακής κρίσης.
Η «τερατογένεση»
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα μένει να φανεί εάν και σε ποια σημεία οι τρεις κεντρικοί παίκτες της πολιτικής σκηνής θα αναπροσαρμόσουν τις στρατηγικές τους, καθώς η χώρα ήδη βρίσκεται σε άτυπη προεκλογική περίοδο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ν.Δ. δρομολογεί μια σχετική κίνηση θέτοντας σε δεύτερο πλάνο τον όρο «τερατογένεση» που χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός προκειμένου να περιγράψει το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, του ΜεΡΑ25 και τη στήριξη ή ανοχή του ΚΚΕ μετά την αναμέτρηση της απλής αναλογικής.
Οπως αναφέρουν στενοί συνεργάτες του, ο κ. Μητσοτάκης ήθελε να αναδείξει την ανάγκη να μην υπάρξει χαλαρή ψήφος στις πρώτες εκλογές και η Ν.Δ. να εξασφαλίσει ποσοστό που θα αποτελέσει εφαλτήριο για την αυτοδυναμία στις δεύτερες. «Πρώτη κάλπη ίσον τελική κάλπη» είναι το μότο που χρησιμοποιείται χαρακτηριστικά. Επίσης, προσθέτουν, ο πρωθυπουργός ήθελε με την αναφορά του οι πολίτες να «οπτικοποιήσουν» την επανεμφάνιση στο ίδιο πλάνο των κ. Τσίπρα και Βαρουφάκη. «Το μήνυμα εστάλη και δεν θα επιμείνουμε, ώστε η προσέγγισή μας να μην εκληφθεί ως ένδειξη αλαζονείας ή απαξίωσης όσων κάνουν άλλες επιλογές», καταλήγουν οι ανωτέρω πηγές...
Κωστής Παπαδιόχος
Η Καθημερινή
