Δεν πέρασαν παρά μερικά 24ωρα από την στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε το παρόν στη ορκωμοσία ενός καταδικασμένου για σκάνδαλα διαφθοράς Προέδρου στη Βραζιλία και οι αστυνομικές δυνάμεις του Lula πυροβολούν στο ψαχνό τους οπαδούς του Jair Bolsonaro οι οποίοι πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα της κάλπης αλλοιώθηκε και έκαναν ντου στο κτίριο του National Congress.
Για την επιστροφή του Lula και τη δικαστική απειλή στη δημοκρατία της Βραζιλίας είχε γράψει τα εξής το προφητικό editorial της The Wall Street Journal.
Ο αριστερός πρώην πρόεδρος Luiz Inácio “Lula” da Silva αναλαμβάνει ξανά τα καθήκοντά του την 1η Ιανουαρίου καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο προσπαθεί να περιορίσει την εξουσία του Κογκρέσου.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inácio “Lula” da Silva αναλαμβάνει τα καθήκοντά του την 1η Ιανουαρίου, εγκαινιάζοντας την τρίτη (μη συνεχή) τετραετή θητεία του.
Ως αυτοαποκαλούμενος υποστηρικτής των φτωχών, αντιμετωπίζει την πρόκληση των χαμηλών προβλέψεων ανάπτυξης για τα επόμενα δύο χρόνια και της πληθωριστικής πίεσης που προκαλείται από τις υπερβολικές κρατικές δαπάνες.
Ωστόσο, ακόμη και πριν από την ημέρα της ορκομωσίας, ο Mr. da Silva— συνιδρυτής με τον αείμνηστο Fidel Castro τυ σκληρού αριστερού São Paulo Forum τηλεγραφεί την πρόθεσή του να αφήσει τις δημόσιες δαπάνες να εκτοξευτούν, να σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις και να αντιστρέψει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν σχεδιαστεί για τον έλεγχο της διαφθοράς.
Οι μετριοπαθείς που υποστήριξαν την υποψηφιότητά του, όπως ο πρώην πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας και δημοσιονομικό γεράκι Arminio Fraga, φαίνονται έκπληκτοι. Σε μια συνέντευξη στο Globo News τον Νοέμβριο, ο κ. Arminio Fraga είπε: «Δεν μετανιώνω για την ψήφο μου, αλλά ανησυχώ».
Δυστυχώς, ένας λαϊκιστής πρόεδρος του Εργατικού Κόμματος που υπόσχεται να περάσει τον δρόμο του προς την εθνική ευημερία δεν είναι το μόνο πράγμα που φοβούνται οι Βραζιλιάνοι. Μεγαλύτερη απειλή είναι το 11μελές Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο υπερβαίνει τη δικαιοδοσία του και αψηφά το κράτος δικαίου για πολιτικούς λόγους χωρίς συνέπειες.
Είναι ένα πράγμα για έναν ισότιμο κλάδο της κυβέρνησης να προστατεύει τα δικά του προνόμια με ζήλια. Αλλά όταν το ανώτατο δικαστήριο γίνεται σύμμαχος ιδεολογικών και διεφθαρμένων πολιτικών, η δημοκρατία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο. Η Βραζιλία έφτασε σε τέτοια στιγμή.
Στον δεύτερο γύρο της 30ης Οκτωβρίου, ο κ. Mr. da Silva έλαβε το 50,9% των ψήφων έναντι του 49,1% του προέδρου Jair Bolsonaro, ο οποίος διεκδικούσε δεύτερη θητεία. Ο κ. Jair Bolsonaro δεν έδωσε ποτέ ομιλία παραχώρησης της εξουσίας, αλλά έδωσε εντολή στην κυβέρνησή του να ξεκινήσει τη διαδικασία μετάβασης.
Μερικοί από την πλευρά των ηττημένων δεν αποδέχθηκαν την ήττα, υποστηρίζοντας αντ’ αυτού ότι η καταμέτρηση των ψήφων ήταν νοθευμένη.
Όμως οι Βραζιλιάνοι απορρίπτουν ευρέως τη βία και η ηγεσία στα δεξιά αναγνωρίζει τον κ. da Silva ως τον νόμιμο νικητή των εκλογών. Οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν σταθερά στο πλευρό του συντάγματος.
Τούτου λεχθέντος, το θέμα του πολιτικοποιημένου ανώτατου δικαστηρίου παραμένει μια ανοιχτή πληγή για ένα κοινό που χάνει γρήγορα την εμπιστοσύνη στους θεσμούς του.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βραζιλίας το 2019 —με οριακή πλειοψηφία— για την απελευθέρωση του κ. da Silva από τη φυλακή συγκλόνισε το έθνος. Το κοινό είχε επευφημήσει τους εισαγγελείς που τον καταδίκασαν το 2017 για κατηγορίες διαφθοράς και οι οποίοι ανέλυσαν ένα ευρύτερο σχέδιο μίζας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων που ενορχηστρώθηκε από το Εργατικό Κόμμα του. Το τεράστιο σκάνδαλο περιλάμβανε επιχειρήσεις, βουλευτές και από τις δύο πλευρές του διαδρόμου, την κρατική εταιρεία πετρελαίου, την εθνική τράπεζα ανάπτυξης και πολλές ξένες κυβερνήσεις.
Τα στοιχεία εναντίον του Lula ήταν ισχυρά και η καταδίκη του είχε επιβεβαιωθεί από δύο εφετεία. Όμως το ανώτατο δικαστήριο αντέστρεψε τα δικά του προηγούμενα και ακύρωσε την απόφαση. Γνώριζε ότι η παραγραφή δεν άφηνε χρόνο για επανάληψη της δίκης. Ο Lula αφέθηκε ελεύθερος αλλά δεν αθωώθηκε ποτέ.
Ο δικαστικός ακτιβισμός δεν σταμάτησε εκεί. Κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης εκστρατείας, το εκλογικό δικαστήριο της χώρας -το οποίο περιλάμβανε τρεις ανώτατους δικαστές- λογοκρίνει τους επικριτές του Lula συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο οποίος επεσήμανε ότι ο υποψήφιος αφέθηκε ελεύθερος λόγω τεχνικής φύσης, αλλά δεν αθωώθηκε.
Το ίδιο δικαστήριο λογοκρίνει επίσης άλλες πολιτικές ομιλίες από επιχειρηματίες, εκλεγμένα μέλη του Κογκρέσου και πλατφόρμες ειδήσεων και ψυχαγωγίας στα δεξιά. Αυτό πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια της «ειδικής συμβουλευτικής για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης» του εκλογικού δικαστηρίου. Λειτουργεί ως υπουργείο αλήθειας.
Μερικοί Βραζιλιάνοι δημοκράτες είναι αισιόδοξοι για τη νέα κυβέρνηση Lula, επειδή το Εργατικό Κόμμα του δεν θα ελέγχει το Κογκρέσο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τον προϋπολογισμό. Ωστόσο, ένας δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει ήδη υποστηρίξει ότι το Κογκρέσο δεν έχει την εξουσία να χρησιμοποιήσει ένα ανώτατο όριο για να αρνηθεί τις αυξήσεις σε ορισμένες δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας που θέλει ο Lula. Αυτό είναι παράλογο—όπως στις ΗΠΑ, το Σύνταγμα της Βραζιλίας δίνει στους νομοθέτες τη δύναμη του πορτοφολιού. Αλλά την περασμένη εβδομάδα το Κογκρέσο υποχώρησε στην πίεση και αφαίρεσε το καπάκι.
Ο Lula είναι ένας έξυπνος πολιτικός και θα θελήσει να ανασυγκροτήσει ένα πολυκομματικό δίκτυο νομοθετών που θα τον αφήνουν να κάνει ό,τι θέλει όσο τους κάνει. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι ένα Ανώτατο Δικαστήριο είναι έτοιμο να τον βοηθήσει χρησιμοποιώντας την εξουσία της απειλής ποινικής δίωξης, ώστε να πιέσει τους νομοθέτες που διστάζουν να συνεργαστούν.
Οι ανησυχίες του κ. κεντρικού τραπεζίτη κ. Fraga είναι στο δημοσιονομικό μέτωπο. «Βλέπω παλιές ιδέες που δεν μας βοήθησαν ποτέ», είπε στο Bloomberg Línea σε μια συνέντευξη στο Ρίο ντε Τζανέιρο που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα. «Πρόκειται να δούμε τεράστια δημοσιονομική επέκταση σε μια οικονομία που δεν βρίσκεται πλέον σε κρίση».
Νέο ερέθισμα που θα μπορούσε να εκτοξεύσει το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2% «δεν έχει νόημα», είπε ο κ. Fraga.
Νέο ερέθισμα που θα μπορούσε να εκτοξεύσει το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2% «δεν έχει νόημα», είπε ο κ. Fraga.
