Προς οριστική διευθέτηση οδεύει ένα από τα χρόνια προβλήματα που ταλαιπώρησαν την ελληνική κοινωνία, η χωροθέτηση και αδειοδότηση κεραιών κινητής τηλεφωνίας.
Το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών που ψηφίστηκε επί της αρχής βάζει τέλος στη διετή παράταση που είχε δοθεί στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προκειμένου να νομιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις τους στον αστικό ιστό, κλείνοντας διοικητικές παραλείψεις οι οποίες καθιστούσαν πρακτικά αδύνατη την αδειοδότηση κεραιών σε πολλές περιπτώσεις.
Μεταξύ άλλων προβλέπει τη θέσπιση παραβόλου στις καταγγελίες για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και ρυθμίζει τη λειτουργία του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικών Ακτινοβολιών, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2015, συνιστώντας ένα μόνιμο δίκτυο ζωντανής παρακολούθησης της ακτινοβολίας ανά την επικράτεια. Σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), στη χώρα μας λειτουργούν περίπου 11.500 κεραιοσυστήματα από τα οποία 4.500 βρίσκονται σε «ενδιάμεσο στάδιο αδειοδότησης», δηλαδή εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας. Στα δικαστήρια, δε, φτάνουν περίπου 1.000 υποθέσεις τον χρόνο, ενώ η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) επιβάλλει πρόστιμα στις εταιρείες κινητής περίπου 5 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δε, κόστος της δυσλειτουργίας του Δημοσίου υπολογίζεται σε 35 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο λόγος για τη μη ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης δεν είναι το επίπεδο εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των κεραιών, που είναι αρμοδιότητα της Εθνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ). Οι έλεγχοι σε αυτό το επίπεδο είναι συνεχείς και αυστηροί και οι ίδιες οι εταιρείες, κατά συνθήκη σέβονται τη νομοθεσία, σύμφωνα με την Αρχή. Το πρόβλημα, αντιθέτως, εντοπίζεται στις δημόσιες υπηρεσίες, ιδιαίτερα δε στις πολεοδομίες, οι οποίες δεν απαντούν στις αιτήσεις των εταιρειών για αδειοδότηση. Χαρακτηριστικά, παρότι η διαδικασία της αδειοδότησης γίνεται πλέον ηλεκτρονικά στην ΕΕΤΤ, μόνο η Πολεοδομία Αθηνών έχει συνδεθεί στο σύστημα, ώστε να διευκολύνει τη γρήγορη περάτωση των υποθέσεων. Οι υπόλοιπες υπηρεσίες περιμένουν την έκδοση σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης, η οποία και εκκρεμεί εδώ και ένα χρόνο στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Προβλήματα στο δίκτυο
«Η διακοπή της λειτουργίας μιας κεραίας επηρεάζει την ευστάθεια του δικτύου και καθώς πηγαίνουμε σε πιο πυκνά δίκτυα χαμηλότερης έντασης της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας, μπορεί να συνιστούν μεγαλύτερο πρόβλημα, από τη μη αδειοδότηση», εξηγεί ο κ. Χουσιάδας, πρόεδρος της ΕΕΑΕ. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά ώστε να μην επηρεάζεται η δημόσια υγεία, ενώ θεωρεί ότι το παρατηρητήριο εκπομπής ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών θα λειτουργήσει στην ώρα του, κάτι που θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την «ακτινοφοβία», όπως λέει, που υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις.
Το Παρατηρητήριο θα εγκαταστήσει ένα μόνιμο δίκτυο παρακολούθησης των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών ανά τη χώρα και σε συνεργασία με δήμους και ενώσεις πολιτών, ενώ οι μετρήσεις του θα μεταδίδονται ζωντανά στο Ιnternet. «Η απλοποίηση της διαδικασίας ήταν επιβεβλημένη προκειμένου να ανακοπεί η τεχνολογική καθυστέρηση της χώρας στον κλάδο των επικοινωνιών», λέει ο κ. Θεόδωρος Σαμαράς, αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος μιας ευρωπαϊκής επιτροπής η οποία παρακολουθεί τα επιστημονικά δεδομένα για το θέμα. «Ακόμα μιλάμε για επενδύσεις 4G που “θα” γίνουν, ενώ στο εξωτερικό ήδη σχεδιάζουν το 5G», συνεχίζει ο ίδιος. Ο νόμος επιτρέπει τη λειτουργία κεραιών, αν μετά την παρέλευση διμήνου από την κατάθεση σχετικής αίτησης οι πολεοδομίες δεν απαντήσουν στα σχετικά αιτήματα. Οι τελευταίες δεν απαντούν ποτέ σε μερικές περιπτώσεις, όμως η έλλειψη εγκεκριμένης χωροθέτησης που στηρίζεται σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυξάνει την καχυποψία των πολιτών, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις στρέφονται στους δήμους προκειμένου να παρέμβουν.
Θεσπίζεται παράβολο για τις καταγγελίες
Ο νέος νόμος λύνει το πρόβλημα της χωροθέτησης κεραιών, παραπέμποντας σε τριτοβάθμιο όργανο τις αιτήσεις που σιωπηρά αγνοούν οι υπηρεσίες και θεσπίζοντας παράβολο για τις καταγγελίες. Συγκεκριμένα, οι καταγγελίες για παράβαση του νόμου περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εφόσον απαιτείται πραγματοποίηση επιτόπιων ελέγχων από συνεργεία μετρήσεων της ΕΕΤΤ ή εξουσιοδοτημένα συνεργεία ιδιωτών, θα συνοδεύονται πλέον από την καταβολή παραβόλου, το ύψος του οποίου θα ρυθμίζεται με κοινή υπουργική απόφαση κατόπιν εισήγησης της ΕΕΤΤ. Από την άλλη πλευρά, οι κάτοχοι αδειοδοτημένων κεραιών θα προκαταβάλλουν ετήσιο τέλος ύψους 220 ευρώ για την εγκατάσταση και λειτουργία κάθε κατασκευής κεραίας ως προς την τήρηση των ορίων ακτινοβολίας, αλλά θα απαλλαγούν από την καταβολή στο Δημόσιο και στους ΟΤΑ οποιουδήποτε άλλου τέλους, φόρου ή εισφοράς πλην του τέλους διέλευσης.Ενστάσεις, ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται στο επίπεδο της γνώσης όσον αφορά τις συνέπειες στη δημόσια υγεία από τη χρήση κινητών τηλεφώνων. «Δεν μπορεί η εγκατάσταση κεραίας να είναι μόνο θέμα μηχανικών. Ούτε η ΕΕΑΕ ούτε η ΕΕΤΤ έχουν στελέχωση ειδικών επιστημόνων Δημόσιας Υγείας», λέει ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας του Τμήματος Βιολογίας του EKΠΑ κ. Λ. Μαργαρίτης.
Μεταξύ άλλων προβλέπει τη θέσπιση παραβόλου στις καταγγελίες για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και ρυθμίζει τη λειτουργία του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικών Ακτινοβολιών, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2015, συνιστώντας ένα μόνιμο δίκτυο ζωντανής παρακολούθησης της ακτινοβολίας ανά την επικράτεια. Σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), στη χώρα μας λειτουργούν περίπου 11.500 κεραιοσυστήματα από τα οποία 4.500 βρίσκονται σε «ενδιάμεσο στάδιο αδειοδότησης», δηλαδή εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας. Στα δικαστήρια, δε, φτάνουν περίπου 1.000 υποθέσεις τον χρόνο, ενώ η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) επιβάλλει πρόστιμα στις εταιρείες κινητής περίπου 5 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δε, κόστος της δυσλειτουργίας του Δημοσίου υπολογίζεται σε 35 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο λόγος για τη μη ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης δεν είναι το επίπεδο εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των κεραιών, που είναι αρμοδιότητα της Εθνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ). Οι έλεγχοι σε αυτό το επίπεδο είναι συνεχείς και αυστηροί και οι ίδιες οι εταιρείες, κατά συνθήκη σέβονται τη νομοθεσία, σύμφωνα με την Αρχή. Το πρόβλημα, αντιθέτως, εντοπίζεται στις δημόσιες υπηρεσίες, ιδιαίτερα δε στις πολεοδομίες, οι οποίες δεν απαντούν στις αιτήσεις των εταιρειών για αδειοδότηση. Χαρακτηριστικά, παρότι η διαδικασία της αδειοδότησης γίνεται πλέον ηλεκτρονικά στην ΕΕΤΤ, μόνο η Πολεοδομία Αθηνών έχει συνδεθεί στο σύστημα, ώστε να διευκολύνει τη γρήγορη περάτωση των υποθέσεων. Οι υπόλοιπες υπηρεσίες περιμένουν την έκδοση σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης, η οποία και εκκρεμεί εδώ και ένα χρόνο στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Προβλήματα στο δίκτυο
«Η διακοπή της λειτουργίας μιας κεραίας επηρεάζει την ευστάθεια του δικτύου και καθώς πηγαίνουμε σε πιο πυκνά δίκτυα χαμηλότερης έντασης της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας, μπορεί να συνιστούν μεγαλύτερο πρόβλημα, από τη μη αδειοδότηση», εξηγεί ο κ. Χουσιάδας, πρόεδρος της ΕΕΑΕ. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά ώστε να μην επηρεάζεται η δημόσια υγεία, ενώ θεωρεί ότι το παρατηρητήριο εκπομπής ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών θα λειτουργήσει στην ώρα του, κάτι που θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την «ακτινοφοβία», όπως λέει, που υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις.
Το Παρατηρητήριο θα εγκαταστήσει ένα μόνιμο δίκτυο παρακολούθησης των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών ανά τη χώρα και σε συνεργασία με δήμους και ενώσεις πολιτών, ενώ οι μετρήσεις του θα μεταδίδονται ζωντανά στο Ιnternet. «Η απλοποίηση της διαδικασίας ήταν επιβεβλημένη προκειμένου να ανακοπεί η τεχνολογική καθυστέρηση της χώρας στον κλάδο των επικοινωνιών», λέει ο κ. Θεόδωρος Σαμαράς, αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος μιας ευρωπαϊκής επιτροπής η οποία παρακολουθεί τα επιστημονικά δεδομένα για το θέμα. «Ακόμα μιλάμε για επενδύσεις 4G που “θα” γίνουν, ενώ στο εξωτερικό ήδη σχεδιάζουν το 5G», συνεχίζει ο ίδιος. Ο νόμος επιτρέπει τη λειτουργία κεραιών, αν μετά την παρέλευση διμήνου από την κατάθεση σχετικής αίτησης οι πολεοδομίες δεν απαντήσουν στα σχετικά αιτήματα. Οι τελευταίες δεν απαντούν ποτέ σε μερικές περιπτώσεις, όμως η έλλειψη εγκεκριμένης χωροθέτησης που στηρίζεται σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυξάνει την καχυποψία των πολιτών, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις στρέφονται στους δήμους προκειμένου να παρέμβουν.
Θεσπίζεται παράβολο για τις καταγγελίες
Ο νέος νόμος λύνει το πρόβλημα της χωροθέτησης κεραιών, παραπέμποντας σε τριτοβάθμιο όργανο τις αιτήσεις που σιωπηρά αγνοούν οι υπηρεσίες και θεσπίζοντας παράβολο για τις καταγγελίες. Συγκεκριμένα, οι καταγγελίες για παράβαση του νόμου περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εφόσον απαιτείται πραγματοποίηση επιτόπιων ελέγχων από συνεργεία μετρήσεων της ΕΕΤΤ ή εξουσιοδοτημένα συνεργεία ιδιωτών, θα συνοδεύονται πλέον από την καταβολή παραβόλου, το ύψος του οποίου θα ρυθμίζεται με κοινή υπουργική απόφαση κατόπιν εισήγησης της ΕΕΤΤ. Από την άλλη πλευρά, οι κάτοχοι αδειοδοτημένων κεραιών θα προκαταβάλλουν ετήσιο τέλος ύψους 220 ευρώ για την εγκατάσταση και λειτουργία κάθε κατασκευής κεραίας ως προς την τήρηση των ορίων ακτινοβολίας, αλλά θα απαλλαγούν από την καταβολή στο Δημόσιο και στους ΟΤΑ οποιουδήποτε άλλου τέλους, φόρου ή εισφοράς πλην του τέλους διέλευσης.Ενστάσεις, ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται στο επίπεδο της γνώσης όσον αφορά τις συνέπειες στη δημόσια υγεία από τη χρήση κινητών τηλεφώνων. «Δεν μπορεί η εγκατάσταση κεραίας να είναι μόνο θέμα μηχανικών. Ούτε η ΕΕΑΕ ούτε η ΕΕΤΤ έχουν στελέχωση ειδικών επιστημόνων Δημόσιας Υγείας», λέει ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας του Τμήματος Βιολογίας του EKΠΑ κ. Λ. Μαργαρίτης.
