Το μυαλό είναι ο στόχος
Όσα έγιναν στην ΕΠΟ αυτές τις μέρες έβαλαν σε δεύτερη μοίρα την πραγματικά απίθανη εξέλιξη των εκλογών στην ομοσπονδία της Ιστιοπλοϊας – απίθανη για όσους δεν γνωρίζουν τον κόσμο των ομοσπονδιών. Ισως και τον κανονικό κόσμο. Το δικό μας.
Ας κάνουμε μια μικρή περίληψη προηγουμένων. Πριν λίγο καιρό η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει ότι σε ηλικία 22 χρονών έπεσε θύμα παρενόχλησης από άνθρωπο της ομοσπονδίας της Ιστιοπλοΐας και τον κατονομάζει. Κάνει επίσης γνωστό ότι η ομοσπονδία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τις καταγγελίες της και ότι εξαιτίας αυτού του γεγονότος υποχρεώθηκε σε μια σιωπή, αβάσταχτη και σκληρή, για χρόνια ολόκληρα.
Συμπάθεια και σεισμός
Η κατάθεση ψυχής που κάνει προκαλεί ένα απίστευτο κύμα συμπάθειας. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι υποκλίνονται στο θάρρος της. Ο αυτουργός γλυτώνει λόγω παραγραφής, αλλά η πράξη της Μπεκατώρου προκαλεί ένα αληθινό σεισμό στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Την καλεί ο πρωθυπουργός και την τιμά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Οι αποκαλύψεις της γίνονται αιτία για να ανοίξουν πολλά κλειστά στόματα. Εκτός από το χώρο του αθλητισμού (όπου είχαμε πολλές αποκαλύψεις για ανάρμοστες συμπεριφορές και παρενοχλήσεις αθλητών από παράγοντες κι όχι μόνο που έτυχαν λιγότερης προβολής), ανοίγουν τα στόματα κι αλλού: στο χώρο της Τέχνης π.χ γίνεται ένας αληθινός χαμός. Μπλέκουν σκηνοθέτες, ηθοποιοί και θιασάρχες. Σεναριογράφοι και συνθέτες. Συλλαμβάνεται ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κι έχουμε μέχρι και μίνι κυβερνητική κρίση – ίσως να είναι σύμπτωση αλλά αλλάζει π.χ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Και μετά από όλα αυτά γίνονται εκλογές στην ομοσπονδία Ιστιοπλοϊας. Και κερδίζουν όσοι στάθηκαν απέναντι στη Μπεκατώρου. Και μάλιστα ανοιχτά.
Αναρτήσεις και θόρυβος
Η νέα πρόεδρος και πρώην Γενική Γραμματέας κ. Νίκη Αναστασίου λίγες ώρες μετά την καταγγελία της Μπεκατώρου είχε γίνει γνωστή στο πανελλήνιο για την κριτική που της έκανε αναρτώντας post στο Facebook, στο οποίο ανέφερε: "Λοιπόν... Εγώ στα 22 ήμανε τελειόφοιτος φιλοσοφικής, δασκάλα σε φροντιστήριο, παντρεμένη και έγκυα". Το κατέβασε μετά το θόρυβο. Αλλά δεν το λες και τρόπο έκφρασης συμπάθειας για τη στάση της αθλήτριας. Τι εννοεί ακριβώς η κ. Αναστασίου δεν ξέρω. Ισως να θέλε να πει ότι κατά τη γνώμη της η Μπεκατώρου στα 22 της, όταν παρενοχλήθηκε σεξουαλικά, έπρεπε να έχει αντιδράσει διαφορετικά διότι μια γυναίκα στα 22 της είναι μεγάλη και υπέυθυνη: το βρίσκω σχεδόν χυδαίο. Κι αναρωτιέμαι αν μόνο εμένα ότι μου ακούστηκε σαν το γνωστό, χιλιοειπωμένο και αηδιαστικό «ήθελε και τα παθε».
Τα «λυπάμαι» δεν χωράνε
Η λογική λέει πως σε μια αθλητική ομοσπονδία που γίνονται εκλογές μετά από ένα τέτοιο σκάνδαλο, κανένα μέλος μιας προηγούμενης διοίκησης που βαρύνεται με την υποψία της συγκάλυψής του δεν θα διεκδικούσε αξιώματα. Οι αθλητικές ομοσπονδίες πρέπει να ακολουθούν κι ένα πλαίσιο ηθικών κανόνων. Όταν υπάρχει η υποψία έστω ότι αυτοί δεν γίνονται σεβαστοί, όποιοι δεν τους σέβονται πρέπει να πηγαίνουν σπίτι: η περίφημη Επιτροπή Φιλάθλου Ιδιότητας θα πρεπε να λύνει αυτά τα ζητήματα. Τα «δεν ήξερα» και τα «λυπάμαι» δεν χωράνε. Μια σκληρή τοποθέτηση απέναντι σε μια αθλήτρια που καταγγέλλει παρενοχλήσεις κάποιος θα πει ότι δεν είναι λόγος για να πάει σπίτι μια Γενική Γραμματέας. Ισως είναι έτσι. Αλλά εδώ έγινε πρόεδρος! Ισως γιατί ο κόσμος που την ψήφισε θέλησε να δείξει ότι δεν καταλαβαίνει από ελέγχους και παρεμβάσεις: στο πρόσωπο της Μπεκατώρου είδε ένα εχθρό της ομοσπονδίας. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ως εχθρούς της ομοσπονδίας είδαν στην ΕΠΟ π.χ το Χαριστέα, τον Καφέ, τον Δημήτρη Παπαδόπουλο, τον Σεϊταρίδη. Μια άλλη τραγική ομοιότητα είναι ότι πανηγύρισαν για την εξέλιξη πολλά από τα ΜΜΕ (κυρίως τα ηλεκτρονικά…) που πανηγύρισαν και για τη μη εκλογή των ποδοσφαιριστών στην Εκτελεστική της ΕΠΟ. Πανηγύρισαν, όπως είδαμε, γιατί «έχασε ο Αυγενάκης»: τη ντροπή του πράγματος δεν την βλέπουν. Αλλά μιλάμε για ρηπογράφους που κατά βάση σιχαίνονται τους αθλητές και δεν ασχολούνται με αυτούς παρά μόνο αν οι παράγοντες τους το ζητάνε. Κι αυτοί, αν μπορούσαν, κόντρα στις Μπεκατώρου θα ψήφιζαν.
Και στελέχη της κυβέρνησης
Για όποιον γνωρίζει τον κόσμο των ομοσπονδιών τίποτα δεν είναι παράδοξο. Ο παραγοντικός κόσμος είναι παντού ίδιος: όταν νοιώθει απειλή συσπειρώνεται. Είναι τραγικό ωστόσο ότι μεταξύ των νεοεκλεγμένων συνοδοιπόρων του Αδαμόπουλου και της νέας Προέδρου κυρίας Αναστασίου είναι και στελέχη της κυβέρνησης, που κατά τα άλλα τίμησε τη Μπεκατώρου για το κουράγιο της. Ο κ. Κωνσταντίνος Χατζηκωνσταντίνου για παράδειγμα είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Προτείνω στην κυβέρνηση να τον φωνάξουν να συζητήσουν μαζί του για το αν η Μπεκατώρου θα πρεπε στα 22 της να είναι «τελειόφοιτος φιλοσοφικής, δασκάλα σε φροντιστήριο, παντρεμένη και έγκυα», αντί να τρέχει σε αγώνες και να επιτρέπει σε παράγοντες να την κυνηγάνε. Θα χει ενδιαφέρον να δούμε τι θα πει. Να τον πάνε και στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η απαίτηση για σιωπή
Το δεύτερο που ομολογώ ότι μου περνά από το μυαλό είναι ότι αυτό που έγινε στην ομοσπονδία της Ιστιοπλοΐας δεν είναι παρά η εύγλωττη έκφραση ενός σιωπηλού κόσμου, που κατά βάθος πιστεύει ότι όλες οι Μπεκατώρου έχουν ευθύνες για όσα παθαίνουν. Το χειρότερο σε αυτή την ιστορία των εκλογών της Ιστιοπλοϊας, είναι ότι δημιουργούν την υποψία ότι υπάρχει ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας μας που αντιμετωπίζει την καταγγελία μιας παρενόχλησης είτε κριτικά («τι θέλει τώρα αυτή και μιλάει;») είτε απαξιωτικά («δεν μιλούσε γιατί κάτι έκανε και η ίδια»). Οι ψηφοφόροι της συγκεκριμένης ομοσπονδίας, επί της ουσίας, δικαίωσαν τον κατηγορούμενο – το έκαναν όχι στα πλαίσια του τεκμηρίου της αθωότητας, αλλά απαιτώντας τη σιωπή της αθλήτριας. Έδειξαν να στέκονται δίπλα στον κατηγορούμενο (και το συμβούλιό του) γιατί θεωρούν τη στάση του ορθότερη: το πρόβλημα, στο μυαλό τους, το δημιούργησε η Ολυμπιονίκης που μίλησε κι όχι ο παράγοντας που κατηγορείται πως την παρενόχλησε.
Όλα αυτά κάνουν απολύτως κατανοητό γιατί οι Μπεκατώρου δεν μιλάνε. Δεν φταίει ότι δεν τις ακούμε. Φταίει ότι ευχαρίστως θα ψηφίζαμε ακόμα και νόμους που να τους απαγορεύουν να ανοίξουν το στόμα τους. Το πρόβλημα δεν είναι και δεν ήταν ποτέ η σιωπή της Σοφίας. Είναι πάντα η σιωπή η δική μας. Η σιωπή ενός μεγάλου πλήθους που δεν σέβεται το θύμα. Η σιωπή της ντροπής μας…
Ας κάνουμε μια μικρή περίληψη προηγουμένων. Πριν λίγο καιρό η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει ότι σε ηλικία 22 χρονών έπεσε θύμα παρενόχλησης από άνθρωπο της ομοσπονδίας της Ιστιοπλοΐας και τον κατονομάζει. Κάνει επίσης γνωστό ότι η ομοσπονδία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τις καταγγελίες της και ότι εξαιτίας αυτού του γεγονότος υποχρεώθηκε σε μια σιωπή, αβάσταχτη και σκληρή, για χρόνια ολόκληρα.
Συμπάθεια και σεισμός
Η κατάθεση ψυχής που κάνει προκαλεί ένα απίστευτο κύμα συμπάθειας. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι υποκλίνονται στο θάρρος της. Ο αυτουργός γλυτώνει λόγω παραγραφής, αλλά η πράξη της Μπεκατώρου προκαλεί ένα αληθινό σεισμό στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Την καλεί ο πρωθυπουργός και την τιμά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Οι αποκαλύψεις της γίνονται αιτία για να ανοίξουν πολλά κλειστά στόματα. Εκτός από το χώρο του αθλητισμού (όπου είχαμε πολλές αποκαλύψεις για ανάρμοστες συμπεριφορές και παρενοχλήσεις αθλητών από παράγοντες κι όχι μόνο που έτυχαν λιγότερης προβολής), ανοίγουν τα στόματα κι αλλού: στο χώρο της Τέχνης π.χ γίνεται ένας αληθινός χαμός. Μπλέκουν σκηνοθέτες, ηθοποιοί και θιασάρχες. Σεναριογράφοι και συνθέτες. Συλλαμβάνεται ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κι έχουμε μέχρι και μίνι κυβερνητική κρίση – ίσως να είναι σύμπτωση αλλά αλλάζει π.χ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Και μετά από όλα αυτά γίνονται εκλογές στην ομοσπονδία Ιστιοπλοϊας. Και κερδίζουν όσοι στάθηκαν απέναντι στη Μπεκατώρου. Και μάλιστα ανοιχτά.
Αναρτήσεις και θόρυβος
Η νέα πρόεδρος και πρώην Γενική Γραμματέας κ. Νίκη Αναστασίου λίγες ώρες μετά την καταγγελία της Μπεκατώρου είχε γίνει γνωστή στο πανελλήνιο για την κριτική που της έκανε αναρτώντας post στο Facebook, στο οποίο ανέφερε: "Λοιπόν... Εγώ στα 22 ήμανε τελειόφοιτος φιλοσοφικής, δασκάλα σε φροντιστήριο, παντρεμένη και έγκυα". Το κατέβασε μετά το θόρυβο. Αλλά δεν το λες και τρόπο έκφρασης συμπάθειας για τη στάση της αθλήτριας. Τι εννοεί ακριβώς η κ. Αναστασίου δεν ξέρω. Ισως να θέλε να πει ότι κατά τη γνώμη της η Μπεκατώρου στα 22 της, όταν παρενοχλήθηκε σεξουαλικά, έπρεπε να έχει αντιδράσει διαφορετικά διότι μια γυναίκα στα 22 της είναι μεγάλη και υπέυθυνη: το βρίσκω σχεδόν χυδαίο. Κι αναρωτιέμαι αν μόνο εμένα ότι μου ακούστηκε σαν το γνωστό, χιλιοειπωμένο και αηδιαστικό «ήθελε και τα παθε».
Τα «λυπάμαι» δεν χωράνε
Η λογική λέει πως σε μια αθλητική ομοσπονδία που γίνονται εκλογές μετά από ένα τέτοιο σκάνδαλο, κανένα μέλος μιας προηγούμενης διοίκησης που βαρύνεται με την υποψία της συγκάλυψής του δεν θα διεκδικούσε αξιώματα. Οι αθλητικές ομοσπονδίες πρέπει να ακολουθούν κι ένα πλαίσιο ηθικών κανόνων. Όταν υπάρχει η υποψία έστω ότι αυτοί δεν γίνονται σεβαστοί, όποιοι δεν τους σέβονται πρέπει να πηγαίνουν σπίτι: η περίφημη Επιτροπή Φιλάθλου Ιδιότητας θα πρεπε να λύνει αυτά τα ζητήματα. Τα «δεν ήξερα» και τα «λυπάμαι» δεν χωράνε. Μια σκληρή τοποθέτηση απέναντι σε μια αθλήτρια που καταγγέλλει παρενοχλήσεις κάποιος θα πει ότι δεν είναι λόγος για να πάει σπίτι μια Γενική Γραμματέας. Ισως είναι έτσι. Αλλά εδώ έγινε πρόεδρος! Ισως γιατί ο κόσμος που την ψήφισε θέλησε να δείξει ότι δεν καταλαβαίνει από ελέγχους και παρεμβάσεις: στο πρόσωπο της Μπεκατώρου είδε ένα εχθρό της ομοσπονδίας. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ως εχθρούς της ομοσπονδίας είδαν στην ΕΠΟ π.χ το Χαριστέα, τον Καφέ, τον Δημήτρη Παπαδόπουλο, τον Σεϊταρίδη. Μια άλλη τραγική ομοιότητα είναι ότι πανηγύρισαν για την εξέλιξη πολλά από τα ΜΜΕ (κυρίως τα ηλεκτρονικά…) που πανηγύρισαν και για τη μη εκλογή των ποδοσφαιριστών στην Εκτελεστική της ΕΠΟ. Πανηγύρισαν, όπως είδαμε, γιατί «έχασε ο Αυγενάκης»: τη ντροπή του πράγματος δεν την βλέπουν. Αλλά μιλάμε για ρηπογράφους που κατά βάση σιχαίνονται τους αθλητές και δεν ασχολούνται με αυτούς παρά μόνο αν οι παράγοντες τους το ζητάνε. Κι αυτοί, αν μπορούσαν, κόντρα στις Μπεκατώρου θα ψήφιζαν.
Και στελέχη της κυβέρνησης
Για όποιον γνωρίζει τον κόσμο των ομοσπονδιών τίποτα δεν είναι παράδοξο. Ο παραγοντικός κόσμος είναι παντού ίδιος: όταν νοιώθει απειλή συσπειρώνεται. Είναι τραγικό ωστόσο ότι μεταξύ των νεοεκλεγμένων συνοδοιπόρων του Αδαμόπουλου και της νέας Προέδρου κυρίας Αναστασίου είναι και στελέχη της κυβέρνησης, που κατά τα άλλα τίμησε τη Μπεκατώρου για το κουράγιο της. Ο κ. Κωνσταντίνος Χατζηκωνσταντίνου για παράδειγμα είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Προτείνω στην κυβέρνηση να τον φωνάξουν να συζητήσουν μαζί του για το αν η Μπεκατώρου θα πρεπε στα 22 της να είναι «τελειόφοιτος φιλοσοφικής, δασκάλα σε φροντιστήριο, παντρεμένη και έγκυα», αντί να τρέχει σε αγώνες και να επιτρέπει σε παράγοντες να την κυνηγάνε. Θα χει ενδιαφέρον να δούμε τι θα πει. Να τον πάνε και στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η απαίτηση για σιωπή
Το δεύτερο που ομολογώ ότι μου περνά από το μυαλό είναι ότι αυτό που έγινε στην ομοσπονδία της Ιστιοπλοΐας δεν είναι παρά η εύγλωττη έκφραση ενός σιωπηλού κόσμου, που κατά βάθος πιστεύει ότι όλες οι Μπεκατώρου έχουν ευθύνες για όσα παθαίνουν. Το χειρότερο σε αυτή την ιστορία των εκλογών της Ιστιοπλοϊας, είναι ότι δημιουργούν την υποψία ότι υπάρχει ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας μας που αντιμετωπίζει την καταγγελία μιας παρενόχλησης είτε κριτικά («τι θέλει τώρα αυτή και μιλάει;») είτε απαξιωτικά («δεν μιλούσε γιατί κάτι έκανε και η ίδια»). Οι ψηφοφόροι της συγκεκριμένης ομοσπονδίας, επί της ουσίας, δικαίωσαν τον κατηγορούμενο – το έκαναν όχι στα πλαίσια του τεκμηρίου της αθωότητας, αλλά απαιτώντας τη σιωπή της αθλήτριας. Έδειξαν να στέκονται δίπλα στον κατηγορούμενο (και το συμβούλιό του) γιατί θεωρούν τη στάση του ορθότερη: το πρόβλημα, στο μυαλό τους, το δημιούργησε η Ολυμπιονίκης που μίλησε κι όχι ο παράγοντας που κατηγορείται πως την παρενόχλησε.
Όλα αυτά κάνουν απολύτως κατανοητό γιατί οι Μπεκατώρου δεν μιλάνε. Δεν φταίει ότι δεν τις ακούμε. Φταίει ότι ευχαρίστως θα ψηφίζαμε ακόμα και νόμους που να τους απαγορεύουν να ανοίξουν το στόμα τους. Το πρόβλημα δεν είναι και δεν ήταν ποτέ η σιωπή της Σοφίας. Είναι πάντα η σιωπή η δική μας. Η σιωπή ενός μεγάλου πλήθους που δεν σέβεται το θύμα. Η σιωπή της ντροπής μας…
