Ο Σταμάτης Μόλαρης, το αγαπητό παιδί του Κορυδαλλού, γιος ναυτικού, έχει διαγράψει τη δική του μεγάλη και επιτυχημένη πορεία στον χώρο της ναυτιλίας.
Διακρίθηκε για τα μεγαλεπήβολα σχέδια του και για τις καινοτόμες και τολμηρές συμφωνίες του με τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο και τον Γαβριήλ (Βίλι) Παναγιωτίδη.
Όμως, ο Σταμάτης Μόλαρης, αρκετές φορές, εμπλέκεται και σε ναυτικές ιστορίες που έχουν προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον για αμφισβητούμενες ενέργειες, όπως η μεταφορά ιρανικού πετρελαίου, που του προκάλεσαν νομικές προστριβές με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Χθες, το δεξαμενόπλοιο του, St. Nicolas, καταλήφθηκε από ομάδα του Ιρανικού Στρατού και μέσα στο πλοίο, επιβαίνουν 18 Φιλιππινέζοι και ένας Έλληνας 20χρονος δόκιμος πλοίαρχος.
Το πλοίο είχε φορτώσει τις προηγούμενες ημέρες στη Μπάσρα (Basrah) του Ιράκ φορτίο περίπου 145.000 τόνων αργού πετρελαίου με προορισμό την Aliaga (Τουρκία), μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Ο ναυλωτής του πλοίου είναι η Tupras.
Ο Σταμάτης Μόλαρης, τα τελευταία χρόνια διευθύνει την Empire Navigation που παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης σε φορτηγά πλοία ξηρού χύδην φορτίου και σε δεξαμενόπλοια, και διαχειρίζεται περί τα σαράντα ποντοπόρα πλοία.
Αρχικά, ο Σταμάτης Μόλαρης, διετέλεσε υπεύθυνος εσωτερικού ελέγχου για την Arthur Andersen.
Η ναυτιλιακή καριέρα του, ξεκίνησε το 1993, δίπλα στον Στέλιο Λ. Χατζηιωάννου, ως διευθύνων σύμβουλος, στην νεοιδρυθείσα τότε εταιρεία Stelmar Shipping Ltd από τον Αύγουστο του 1993 έως τον Ιανουάριο του 2005.
Όμως, το 2002, άρχισαν οι προστριβές με τον Στέλιο Χατζηιωάννου, ο οποίος είχε αποφασίσει να ρευστοποιήσει τις μετοχές του, μετά την επιτυχημένη εισαγωγή με την αγορά δέκα πλοίων. Τελικά η Stelmar πουλήθηκε στην OSG – Overseas Shiphloding Group Inc., στην εισηγμένη εταιρεία στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, έναντι 843 εκατ. δολαρίων.
Από το 2005 έως τον Απρίλιο του 2008, ο Σταμάτης Μόλαρης διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος της Quintana Maritime Limited και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της και στη συνέχεια υπηρέτησε ως Διευθύνων Σύμβουλος και διευθυντής της Excel Maritime Carriers Ltd, του Γαβριήλ Π. Παναγιωτίδη, μιας εταιρείας ξηρού φορτίου που ήταν εισηγμένη στο NYSE, τον Απρίλιο του 2008 μετά την εξαγορά της Quintana Maritime Limited.
Διατέλεσε επίσης Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος της Alma Maritime από τη σύστασή της τον Μάιο του 2008.
Ο Σταμάτης Μόλαρης απέκτησε πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και τα Οικονομικά από το Richmond College του Λονδίνου και μεταπτυχιακό στη Χρηματοοικονομική από το Πανεπιστήμιο Strathclyde της Γλασκώβης.
Η Quintana
Με την Quintana, ο Σταμάτης Μόλαρης πραγματοποίησε δύο μεγάλα deal. Την αγορά 17 πλοίων της Metrostar του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, έναντι 735 εκατ. δολαρίων, με αποτέλεσμα ο στόλος της εταιρείας να φτάσει τα 29 πλοία, με μέσο όρο ηλικίας τα 4,5 έτη. Τον Απρίλιο του 2005, η εταιρεία εισήλθε στο αμερικανικό Χρηματιστήριο.
Με την Quintana, ο Σταμάτης Μόλαρης πραγματοποίησε δύο μεγάλα deal. Την αγορά 17 πλοίων της Metrostar του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, έναντι 735 εκατ. δολαρίων, με αποτέλεσμα ο στόλος της εταιρείας να φτάσει τα 29 πλοία, με μέσο όρο ηλικίας τα 4,5 έτη. Τον Απρίλιο του 2005, η εταιρεία εισήλθε στο αμερικανικό Χρηματιστήριο.
Το 2008 η εταιρεία πουλήθηκε στην Excel Maritime Carriers, του Γαβριήλ-Βίλλυ Π. Παναγιωτίδη και λειτούργησε ως θυγατρική της, που διέθετε συνολικά 47 πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου, μεταφορικής ικανότητας 3,7 εκατ. DWT. Όμως, ο Στ. Μόλαρης παρέμεινε ως διευθύνων σύμβουλος στην εταιρεία. Αιφνιδίως, τον Φεβρουάριο του 2009, παραιτήθηκε.
Η Quintana, τότε είχε στόλο 29 υπερσύγχρονων φορτηγών και λειτουργούσε συμπληρωματικά στον στόλο της Excel.
Επισημαίνεται ότι «οι λόγοι της παραίτησης δεν έγιναν γνωστοί» και να υπενθυμίσουμε ότι η εξαγορά της Quintana ήταν της τάξης των 2,45 δισ. δολαρίων με ανταλλαγή μετοχών και μετρητών. Τότε, η Excel είχε εξασφαλίσει δάνειο περί το 1,4 δισ. δολάρια από τις τράπεζες Nordea Bank Finland plc, London Branch, DVB Bank AG, Deutsche Bank AG, General Electric Capital Corporation, HSH Nordbank AG, National Bank of Greece S.A., Credit Suisse και Fortis Bank.
Την επόμενη χρονιά και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 2009 ο Σταμάτης Μόλαρης ίδρυσε την Empire Navigation, ενώ το 2013 ακολούθησε η ίδρυση της Empire Bulkers, με την οποία δραστηριοποιείται στην αγορά ξηρού φορτίου.
Η περίπτωση του πλοίου Joanna
Οι ναυτιλιακές εταιρείες του Σταμάτη Μόλαρη, Empire Bulkers Limited και Joanna Maritime Limited, καταδικάστηκαν τον Ιανουάριο του 2023 για εσκεμμένες παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και τους επιβλήθηκε πρόστιμο 2 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Η υπόθεση που αφορούσε το χωρητικότητας 33.700-dwt πλοίο Joanna, κατασκευής 2010, του οποίου η πρώτη εταιρεία είναι διαχειρίστρια και η δεύτερη ιδιοκτήτρια.
Η δίωξη ασκήθηκε μετά από επιθεώρηση του συγκεκριμένου πλοίου στη Νέα Ορλεάνη τον Μάρτιο του 2022, κατά την οποία αποκαλύφθηκε ότι ο εξοπλισμός πρόληψης της ρύπανσης είχε παραβιαστεί ώστε να ανιχνεύει μόνο καθαρό νερό και όχι το πετρέλαιο στα απόβλητα της σεντίνας που απορρίπτονταν στη θάλασσα.
Το βιβλίο καταγραφής πετρελαίου του πλοίου, ένα επίσημο ημερολόγιο που επιθεωρεί τακτικά η Ακτοφυλακή, είχε παραποιηθεί ώστε να αποκρύψει τις παράνομες εκφορτώσεις.
Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναφέρεται ότι οι κατηγορούμενοι παραδέχτηκαν την ενοχή τους για παραβίαση του νόμου περί ασφάλειας λιμένων και πλωτών οδών.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες του Σταμάτη Μόλαρη, Empire Bulkers Limited και Joanna Maritime Limited, καταδικάστηκαν τον Ιανουάριο του 2023 για εσκεμμένες παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και τους επιβλήθηκε πρόστιμο 2 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Η υπόθεση που αφορούσε το χωρητικότητας 33.700-dwt πλοίο Joanna, κατασκευής 2010, του οποίου η πρώτη εταιρεία είναι διαχειρίστρια και η δεύτερη ιδιοκτήτρια.
Η δίωξη ασκήθηκε μετά από επιθεώρηση του συγκεκριμένου πλοίου στη Νέα Ορλεάνη τον Μάρτιο του 2022, κατά την οποία αποκαλύφθηκε ότι ο εξοπλισμός πρόληψης της ρύπανσης είχε παραβιαστεί ώστε να ανιχνεύει μόνο καθαρό νερό και όχι το πετρέλαιο στα απόβλητα της σεντίνας που απορρίπτονταν στη θάλασσα.
Το βιβλίο καταγραφής πετρελαίου του πλοίου, ένα επίσημο ημερολόγιο που επιθεωρεί τακτικά η Ακτοφυλακή, είχε παραποιηθεί ώστε να αποκρύψει τις παράνομες εκφορτώσεις.
Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναφέρεται ότι οι κατηγορούμενοι παραδέχτηκαν την ενοχή τους για παραβίαση του νόμου περί ασφάλειας λιμένων και πλωτών οδών.
«Η ιδιοκτήτρια και η διαχειρίστρια εταιρεία του πλοίου παραβίασαν σκόπιμα τους περιβαλλοντικούς νόμους και τους νόμους ασφαλείας που έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τα λιμάνια και τα νερά μας», δήλωσε ο εισαγγελέας των ΗΠΑ Duane A. Evans για την Ανατολική Περιφέρεια της Λουιζιάνα.
Εκτός από την επιβολή προστίμου, οι δύο εταιρείες τέθηκαν σε επιτήρηση διάρκειας τεσσάρων ετών στις ΗΠΑ, με βάση εγκεκριμένο από την κυβέρνηση σχέδιο περιβαλλοντικής συμμόρφωσης που περιλαμβάνει ανεξάρτητους ελέγχους πλοίων και εποπτεία.
Η περίπτωση του Suez Rajan
Οι αμερικανικές αρχές
Τον Φεβρουάριο του 2022 το δεξαμενόπλοιο Suez Rajan εντοπίστηκε να μεταφορτώνει ιρανικό πετρέλαιο από άλλο δεξαμενόπλοιο ανοικτά των ακτών της Κίνας, κατά παράβαση του αμερικανικού εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου.
Η αποκάλυψη έγινε από την αμερικανική οργάνωση United Against Nuclear Iran (UANI) στην οποία μετέχουν πρώην διπλωμάτες και αξιωματούχοι υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Η UANI διαθέτει εφαρμογή που της επιτρέπει να παρακολουθεί μέσω δορυφόρων τις κινήσεις δεξαμενόπλοιων ύποπτων για μεταφορά ιρανικού πετρελαίου.
Η απόφαση του αμερικανικού Δικαστηρίου
Σε σχετική απόφαση του αμερικανικού Δικαστηρίου για την περίπτωση του Suez Rajan, έχει ως εξής:
“H Empire Navigation δήλωσε ένοχη για λαθρεμπόριο ιρανικού αργού πετρελαίου και συμφώνησε να καταβάλλει πρόστιμο 2,4 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με πρόσφατα δικαστικά έγγραφα των ΗΠΑ που αποσφραγίστηκαν.
Η υπόθεση κατά της Empire Navigation, η οποία αντιμετωπίζει τρία χρόνια αναστολή, όπως αναφέρεται στη συμφωνία για την ομολογία της, αποτελεί την πρώτη δημόσια αναγνώριση από τους Αμερικανούς εισαγγελείς ότι η Αμερική έχει κατασχέσει περίπου 1 εκατ. βαρέλια πετρελαίου από το δεξαμενόπλοιό Suez Rajan.
Η υπόθεση του πλοίου κλιμάκωσε περαιτέρω τις εντάσεις, μεταξύ Ουάσιγκτον και Ιράν, παρά το γεγονός ότι συνεργάζονται για μια υπόθεση ανταλλαγής δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία στη Νότια Κορέα για την απελευθέρωση πέντε Ιρανό-Αμερικανών που κρατούνται στη Τεχεράνη.
Οι δικαστικές καταθέσεις ρίχνουν φως στον κρυφό κόσμο του λαθρεμπορίου ιρανικού αργού πετρελαίου ενόψει των δυτικών κυρώσεων μετά την κατάρρευση της συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν του 2015.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κατάσχουν φορτία ιρανικού πετρελαίου από το 2019. Αυτό έχει οδηγήσει σε μία σειρά επιθέσεων στη Μέση Ανατολή, που αποδίδονται στην Ισλαμική Δημοκρατία, καθώς και σε κατασχέσεις πλοίων από ιρανικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις που απειλούν την παγκόσμια ναυσιπλοΐα μέσω του Στενού του Ορμούζ, από το οποίο διέρχεται το 20% του παγκοσμίου πετρελαίου.
Το Suez Rajan άρχισε να τραβάει την προσοχή τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η ομάδα Ενωμένοι Ενάντια στο Πυρηνικό Ιράν ανέφερε ότι υποψιάζεται πως δεξαμενόπλοιο μετέφερε πετρέλαιο από το νησί Khargh του Ιράν, τον κύριο τερματικό σταθμό διανομής πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο. Το AP παρουσίασε δορυφορικές φωτογραφίες και ντοκουμένα που υποστήριζαν αυτόν τον ισχυρισμό.
Τα πρόσφατα δικαστικά έγγραφα που αποσφραγίστηκαν βασίζονταν σε δορυφορικές εικόνες καθώς και σε έγγραφα, για να αποδείξουν ότι το Suez Rajan προσπάθησε να αποκρύψει ότι φόρτωσε ιρανικό αργό πετρέλαιο στο πλοίο, αν και ισχυρίστηκε ότι μεταφόρτωσε πετρέλαιο από άλλο πλοίο.
Για μήνες το πλοίο ήταν αγκυροβολημένο στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στα ανοιχτά των βορειοανατολικών ακτών της Σιγκαπούρης, προτού αποπλεύσει για τις ακτές του Τέξας χωρίς εξηγήσεις.
Το πλοίο εκφόρτωσε το φορτίο του σε άλλο δεξαμενόπλοιο, με τελικό προορισμό για το πετρέλαιο το Χιούστον. Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα επιβεβαιώνεται ότι η αμερικάνικη κυβέρνηση κατέσχεσε το πετρέλαιο.
Ο δικηγόρος της Empire Navigation, Απόστολος Τουρκαντώνης, δήλωσε ένοχος σε μία μόνο κατηγορία, αυτή της παραβίασης των κυρώσεων κατά του Ιράν. Η Empire, που εδρεύει στην Αθήνα, δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών έχει δηλώσει ότι τα έσοδα του Ιράν από το λαθρεμπόριο πετρελαίου στηρίζουν τη Δύναμη Κουντς, την εκστρατευτική μονάδα των Φρουρών της Επανάστασης που δραστηριοποιείται σε όλη τη Μέση Ανατολή. Η Φρουρά εικάζεται ότι εμπλέκεται στενά με αυτή τη δραστηριότητα, όπου εκατοντάδες πλοία προσπαθούν να αποκρύψουν τις κινήσεις τους αλλά και την ιδιοκτησία τους μέσω ξένων εταιρειών-βιτρίνα.
Η υπόθεση του Suez Rajan όμως είχε μία ιδιαιτερότητα, καθώς ανήκε στην εταιρεία ιδιωτικών κεφαλαίων Oaktree Capital Management με έδρα το Λος Άντζελες. Αυτό πιθανότατα έδωσε στους Αμερικανούς εισαγγελείς ένα πλεονέκτημα για την διερεύνηση αυτής της υπόθεσης. Η Oaktree, η οποία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να συζητήσει την υπόθεση, πούλησε πλήρως το πλοίο στην Empire στα τέλη Μαΐου 2023.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμπλέκονται σε ορισμένες συναλλαγές που αφορούν πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου από το Ιράν ή ορισμένα πρόσωπα που σχετίζονται με το Ιράν και περιλαμβάνονται στον κατάλογο SDN θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η συμμετοχή σε μια τέτοια δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε παραπομπή ή άλλες κυρώσεις στο πλαίσιο των αμερικανικών αρχών επιβολής κυρώσεων, εκτός εάν προβλέπεται κάποια εξαίρεση.
Όσοι εν γνώσει τους εμπλέκονται σε σημαντικές συναλλαγές για την αγορά, απόκτηση, πώληση, μεταφορά ή εμπορία πετρελαίου ή προϊόντων πετρελαίου από το Ιράν – ή παρέχουν εν γνώσει τους σημαντική υποστήριξη σε ιρανικό πρόσωπο που περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ειδικά καθορισμένων υπηκόων και αποκλεισμένων προσώπων της OFAC (κατάλογος SDN), όπως η National Iranian Oil Company (NIOC), η National Iranian Tanker Company (NITC) και η Islamic Republic of Iran Shipping Lines (IRISL) – διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να στοχοποιηθούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες για κυρώσεις, ανεξάρτητα από τον τόπο ή την εθνικότητα όσων ασκούν τις εν λόγω δραστηριότητες. Περαιτέρω, τα πρόσωπα που παρέχουν δεξαμενόπλοια για τη μεταφορά πετρελαίου ή προϊόντων πετρελαίου από το Ιράν κινδυνεύουν να υποβληθούν σε κυρώσεις, εκτός εάν ισχύει σχετική απαλλαγή ή εξαίρεση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να αναλαμβάνουν αποφασιστική δράση για να αποκλείσουν την κυβέρνηση του Ιράν κεφάλαια που προέρχονται από την παράνομη εξαγωγή πετρελαίου ή προϊόντων πετρελαίου από το Ιράν”.
Η εταιρεία για τον συμβιβασμό με τις ΗΠΑ
Στις 5 Οκτωβρίου 2023 η εταιρεία γνωστοποίησε τα εξής:
«Η Empire Navigation, ενεργώντας ως διαχειριστής του M/T Suez Rajan, έχει επιλύσει μια παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ μέσω μιας Συμφωνίας Αναβαλλόμενης Δίωξης.
Στις 5 Οκτωβρίου 2023 η εταιρεία γνωστοποίησε τα εξής:
«Η Empire Navigation, ενεργώντας ως διαχειριστής του M/T Suez Rajan, έχει επιλύσει μια παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ μέσω μιας Συμφωνίας Αναβαλλόμενης Δίωξης.
Τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2022, η M/T Suez Rajan φόρτωσε πετρέλαιο μέσω μεταφορών από πλοίο σε πλοίο κοντά στη Σιγκαπούρη, ενώ το σκάφος ήταν εγκαίρως ναυλωμένο σε ανεξάρτητο και άσχετο τρίτο μέρος.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι το πλοίο έλαβε ιρανικό πετρέλαιο με κυρώσεις και η εταιρεία δεν αμφισβητεί αυτό το γεγονός. Αυτή η παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων συνέβη επειδή η πραγματική προέλευση του πετρελαίου ήταν καλά συγκαλυμμένη και οι ολοκληρωμένες διαδικασίες συμμόρφωσης με τις κυρώσεις και οι διαδικασίες δέουσας επιμέλειας της εταιρείας απέτυχαν να εντοπίσουν το πρόβλημα.
Η διοίκηση της Empire Navigation δεν γνώριζε την παραβίαση τη στιγμή που συνέβη και ενήργησε άμεσα και ανταποκρινόμενη αμέσως μόλις ειδοποιήθηκε και συνεργάστηκε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για την επίλυση του ζητήματος. Ο μόνος υπάλληλος της Empire Navigation που έκανε ενέργειες που διευκόλυναν αυτήν την παράβαση των κυρώσεων δεν είναι πλέον στην εταιρεία.
Μεταξύ άλλων, η Empire Navigation συμφώνησε να μεταφέρει το φορτίο από την τοποθεσία της κοντά στη Σιγκαπούρη στο Χιούστον με δικά της έξοδα, έτσι ώστε το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να μπορέσει να διεκδικήσει την απαίτηση κατάσχεσής του έναντι του φορτίου.
Τώρα που το φορτίο έχει εκφορτωθεί, το M/T Suez Rajan είναι και πάλι ελεύθερο για μεταφορά πετρελαίου. Μέρος της συμφωνίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ήταν επίσης ότι το επιβαλλόμενο πρόστιμο θα αντισταθμιζόταν από το κόστος που επιβαρύνθηκε η Empire Navigation για την πραγματοποίηση του ταξιδιού και, καθώς αυτά τα έξοδα έχουν υπερβεί το ισχύον πρόστιμο, η οικονομική υποχρέωση της εταιρείας προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ επιλύθηκε επίσης.
Η Empire Navigation λυπάται πολύ για το γεγονός ότι αυτή η παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ συνέβη και έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διορθώσει αυτό το σφάλμα.
Η Empire Navigation εκτιμά τη βοήθεια του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για την επίλυση αυτού του μεμονωμένου και ατυχούς περιστατικού. Καθώς η Empire Navigation προχωρά από αυτό το περιστατικό, η εταιρεία θέλει να τονίσει ότι παραμένει προσηλωμένη στη συμμόρφωση με όλους τους ισχύοντες νόμους σε κάθε δικαιοδοσία στην οποία δραστηριοποιείται σε ολόκληρο τον κόσμο».
