Γιάννης Μυλόπουλος
Η αντιπυρική πολιτική μιας χώρας και η αποτελεσματικότητα της πολιτικής προστασίας της κρίνονται πάντοτε εκ του αποτελέσματος. Κρίνονται, δηλαδή, από τις καταστροφές που αφήνουν πίσω τους οι δασικές πυρκαγιές τα καλοκαίρια, όπως αυτές αποτυπώνονται σε καμένες εκτάσεις, σε σύγκριση με τα γειτονικά κράτη που μοιράζονται τις ίδιες καιρικές και κλιματικές συνθήκες.
Σύμφωνα με τα διεθνή στοιχεία, (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές), ο απολογισμός των καταστροφών που αφήνουν πίσω τους οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ολέθριος.Είμαστε οι πρώτοι σε καμένες εκτάσεις και μάλιστα με απόσταση, ανάμεσα σε 20 μεσογειακά κράτη που υφίστανται τα ίδια ακραία φαινόμενα με εμάς, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το 2023 συγκεκριμένα, όπως αποτυπώνεται στο Σχήμα 1, στην Ελλάδα κάηκαν 1.281.480 στρέμματα δάσους και δασικής γης. Ένας απολογισμός που μας φέρνει πρώτους στη Μεσόγειο σε μέγεθος καταστροφών.
Δεύτερη χώρα και με απόσταση μετά από εμάς έρχεται η Ισπανία, με 824.640 στρέμματα, με το μόλις 65% δηλαδή της καταστροφής που υπέστη η Ελλάδα.
Τρίτη έρχεται η Ιταλία με 595.330 στρέμματα, με περισσότερη από τη μισή καταστροφή, δηλαδή, σε σύγκριση με εμάς. Και έπονται η Αλγερία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Τουρκία, η Συρία, το Μαρόκο κλπ. Με την ακριβώς γειτονική μας Τουρκία να μην έχει ούτε το 1/6 των καμένων εκτάσεων σε σύγκριση με εμάς.
Σύμφωνα με τα διεθνή στοιχεία, (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές), ο απολογισμός των καταστροφών που αφήνουν πίσω τους οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ολέθριος.Είμαστε οι πρώτοι σε καμένες εκτάσεις και μάλιστα με απόσταση, ανάμεσα σε 20 μεσογειακά κράτη που υφίστανται τα ίδια ακραία φαινόμενα με εμάς, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το 2023 συγκεκριμένα, όπως αποτυπώνεται στο Σχήμα 1, στην Ελλάδα κάηκαν 1.281.480 στρέμματα δάσους και δασικής γης. Ένας απολογισμός που μας φέρνει πρώτους στη Μεσόγειο σε μέγεθος καταστροφών.
Δεύτερη χώρα και με απόσταση μετά από εμάς έρχεται η Ισπανία, με 824.640 στρέμματα, με το μόλις 65% δηλαδή της καταστροφής που υπέστη η Ελλάδα.
Τρίτη έρχεται η Ιταλία με 595.330 στρέμματα, με περισσότερη από τη μισή καταστροφή, δηλαδή, σε σύγκριση με εμάς. Και έπονται η Αλγερία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Τουρκία, η Συρία, το Μαρόκο κλπ. Με την ακριβώς γειτονική μας Τουρκία να μην έχει ούτε το 1/6 των καμένων εκτάσεων σε σύγκριση με εμάς.
Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές που επεξεργάστηκε η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).
Η πρωτιά της Ελλάδας σε καμένες εκτάσεις συμβαίνει παρά το γεγονός ότι εμφανίζουμε πολύ λιγότερα περιστατικά πυρκαγιών σε σχέση με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες, όπως φαίνεται στο Σχήμα 2.
Στην Ελλάδα το 2023 καταγράφηκαν 27 μεγάλες δασικές πυρκαγιές, (πυρκαγιές, δηλαδή, που αφορούσαν εκτάσεις μεγαλύτερες από 300 στρέμματα), σε αντίθεση με την Ισπανία στην οποία συνέβησαν 340 πυρκαγιές στην ίδια χρονιά.
Στην κατάταξη ως προς τον αριθμό των μεγάλων πυρκαγιών που έκαψαν τις μεσογειακές χώρες ερχόμαστε έβδομοι. Με την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, Τουρκία και Αλγερία να έχουν περισσότερα περιστατικά πυρκαγιών από εμάς.
Και παρά το γεγονός ότι είχαμε λιγότερες πυρκαγιές από το 10% όσων έκαψαν την Ισπανία, που έρχεται πρώτη ως προς αυτόν τον δείκτη, οι καταστροφές στην Ελλάδα ήταν πολύ περισσότερες και μας κατατάσσουν πρώτους ανάμεσα σε 20 κράτη.
Που σημαίνει ότι οι κατά πολύ μεγαλύτερες καταστροφές στη χώρα μας δεν οφείλονται ούτε σε σφοδρότερες καιρικές συνθήκες, ούτε όμως και σε περισσότερα περιστατικά.
Οφείλονται στην αναποτελεσματική κατάσβεση του πολύ περιορισμένου αριθμού πυρκαγιών που συμβαίνουν σε εμάς σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες.
Η πρωτιά της Ελλάδας σε καμένες εκτάσεις συμβαίνει παρά το γεγονός ότι εμφανίζουμε πολύ λιγότερα περιστατικά πυρκαγιών σε σχέση με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες, όπως φαίνεται στο Σχήμα 2.
Στην Ελλάδα το 2023 καταγράφηκαν 27 μεγάλες δασικές πυρκαγιές, (πυρκαγιές, δηλαδή, που αφορούσαν εκτάσεις μεγαλύτερες από 300 στρέμματα), σε αντίθεση με την Ισπανία στην οποία συνέβησαν 340 πυρκαγιές στην ίδια χρονιά.
Στην κατάταξη ως προς τον αριθμό των μεγάλων πυρκαγιών που έκαψαν τις μεσογειακές χώρες ερχόμαστε έβδομοι. Με την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, Τουρκία και Αλγερία να έχουν περισσότερα περιστατικά πυρκαγιών από εμάς.
Και παρά το γεγονός ότι είχαμε λιγότερες πυρκαγιές από το 10% όσων έκαψαν την Ισπανία, που έρχεται πρώτη ως προς αυτόν τον δείκτη, οι καταστροφές στην Ελλάδα ήταν πολύ περισσότερες και μας κατατάσσουν πρώτους ανάμεσα σε 20 κράτη.
Που σημαίνει ότι οι κατά πολύ μεγαλύτερες καταστροφές στη χώρα μας δεν οφείλονται ούτε σε σφοδρότερες καιρικές συνθήκες, ούτε όμως και σε περισσότερα περιστατικά.
Οφείλονται στην αναποτελεσματική κατάσβεση του πολύ περιορισμένου αριθμού πυρκαγιών που συμβαίνουν σε εμάς σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες.
Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές που επεξεργάστηκε η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).
Ένα τρίτο χαρακτηριστικό που προκύπτει από τα διεθνή δεδομένα για την Ελλάδα είναι ότι η κατάσταση χρόνο με τον χρόνο δεν βελτιώνεται, όπως συμβαίνει στα υπόλοιπα μεσογειακά κράτη που πλήττονται εξ ίσου με εμάς από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά αντίθετα, πηγαίνει από το κακό στο πολύ χειρότερο.
Το 2023, συγκεκριμένα, (Σχ.1), οι καμένες δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα σχεδόν διπλασιάστηκαν, (195% αύξηση), σε σχέση με τον μέσο όρο των καταστροφών των προηγούμενων 20 ετών, (2002 – 2022).
Την ίδια χρονιά οι καμένες εκτάσεις στα υπόλοιπα μεσογειακά κράτη αυξήθηκαν ελάχιστα, από 10% στην Ιταλία έως 2% στην Ισπανία ή και μειώθηκαν, όπως συνέβη π.χ. στη γειτονική μας Τουρκία, που είχε μείωση κατά 60%.
Μια παρατήρηση που σημαίνει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα δεν παίρνει το μάθημα από την κλιματική αλλαγή και δεν βελτιώνεται ως προς τις μεθόδους, την οργάνωση, την τακτική και τα μέσα της αντιπυρικής προστασίας και της πυροσβεστικής ικανότητας που συμβάλλουν στην αποτελεσματική κατάσβεση των πυρκαγιών.Μια ακόμη παρατήρηση που επιβεβαιώνει την αναποτελεσματικότητα της αντιπυρικής προστασίας και της πυροσβεστικής ικανότητας της Ελλάδας, είναι ότι ερχόμαστε πρώτοι ανάμεσα σε 20 μεσογειακές χώρες και ως προς τα καμένα στρέμματα ανά δασική πυρκαγιά.
Με μέσο όρο 47.462 στρέμματα καμένης γης ανά πυρκαγιά στην Ελλάδα το 2023, έναντι 10.517 στην Αλγερία και 6.053 στη Συρία.
Η μέση καμένη έκταση ανά μεγάλη δασική πυρκαγιά στην Ελλάδα το 2023 σημείωσε αύξηση +517% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2002 – 2022.
Τα διεθνή στοιχεία τεκμηριώνουν τις τεράστιες ελλείψεις της αντιπυρικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Συγκεκριμένα:
Το 2023, συγκεκριμένα, (Σχ.1), οι καμένες δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα σχεδόν διπλασιάστηκαν, (195% αύξηση), σε σχέση με τον μέσο όρο των καταστροφών των προηγούμενων 20 ετών, (2002 – 2022).
Την ίδια χρονιά οι καμένες εκτάσεις στα υπόλοιπα μεσογειακά κράτη αυξήθηκαν ελάχιστα, από 10% στην Ιταλία έως 2% στην Ισπανία ή και μειώθηκαν, όπως συνέβη π.χ. στη γειτονική μας Τουρκία, που είχε μείωση κατά 60%.
Μια παρατήρηση που σημαίνει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα δεν παίρνει το μάθημα από την κλιματική αλλαγή και δεν βελτιώνεται ως προς τις μεθόδους, την οργάνωση, την τακτική και τα μέσα της αντιπυρικής προστασίας και της πυροσβεστικής ικανότητας που συμβάλλουν στην αποτελεσματική κατάσβεση των πυρκαγιών.Μια ακόμη παρατήρηση που επιβεβαιώνει την αναποτελεσματικότητα της αντιπυρικής προστασίας και της πυροσβεστικής ικανότητας της Ελλάδας, είναι ότι ερχόμαστε πρώτοι ανάμεσα σε 20 μεσογειακές χώρες και ως προς τα καμένα στρέμματα ανά δασική πυρκαγιά.
Με μέσο όρο 47.462 στρέμματα καμένης γης ανά πυρκαγιά στην Ελλάδα το 2023, έναντι 10.517 στην Αλγερία και 6.053 στη Συρία.
Η μέση καμένη έκταση ανά μεγάλη δασική πυρκαγιά στην Ελλάδα το 2023 σημείωσε αύξηση +517% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2002 – 2022.
Τα διεθνή στοιχεία τεκμηριώνουν τις τεράστιες ελλείψεις της αντιπυρικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Συγκεκριμένα:
Έγινε ελάχιστη επένδυση στην πολιτική προστασία και στην αντιπυρική πολιτική.
Από τα 35, περίπου, δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που δόθηκαν στην Ελλάδα, εκτός των άλλων και για να αντιμετωπίσει τους μεγάλους φυσικούς κινδύνους της εποχής και να περιορίσει τις φυσικές καταστροφές, ένα ελάχιστο ποσοστό μόνο κατευθύνθηκε στην πολιτική προστασία και στην αντιπυρική πολιτική. Με το μεγαλύτερο μέρος να πηγαίνει σε ιδιωτικές επενδύσεις και εργολαβίες.
Με αποτέλεσμα τον μη εκσυγχρονισμό και τη μη ενίσχυση των μέσων, του προσωπικού και των μεθόδων της πολιτικής προστασίας και της πυρόσβεσης.
Από τα 35, περίπου, δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που δόθηκαν στην Ελλάδα, εκτός των άλλων και για να αντιμετωπίσει τους μεγάλους φυσικούς κινδύνους της εποχής και να περιορίσει τις φυσικές καταστροφές, ένα ελάχιστο ποσοστό μόνο κατευθύνθηκε στην πολιτική προστασία και στην αντιπυρική πολιτική. Με το μεγαλύτερο μέρος να πηγαίνει σε ιδιωτικές επενδύσεις και εργολαβίες.
Με αποτέλεσμα τον μη εκσυγχρονισμό και τη μη ενίσχυση των μέσων, του προσωπικού και των μεθόδων της πολιτικής προστασίας και της πυρόσβεσης.
Αδιαφορία στην απορρόφηση των ελάχιστων επενδύσεων που τελικά διατέθηκαν στην αντιπυρική προστασία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος η κυβέρνηση Μητσοτάκη αδιαφόρησε για την απορρόφηση 500 εκατομμυρίων ευρώ που προορίζονταν για τον εκσυγχρονισμό της πυροσβεστικής μας ικανότητας. Έμφαση όχι στην πυρόσβεση, αλλά στην επικοινωνία.
Η κυβέρνηση ενώ αδιαφόρησε για τα 500 εκατομμύρια ευρώ που είχε στη διάθεσή της για να ενισχύσει την αντιπυρική και την πυροσβεστική μας ικανότητα, ενδιαφέρθηκε μόνο να απορροφήσει 25 εκατομμύρια για να κάνει προπαγάνδα ότι, δήθεν, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την καλοκαιρινή λαίλαπα.
Αντί, δηλαδή, η κυβέρνηση να επενδύσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ που είχε στη διάθεσή της για να εξοπλίσει την πυροσβεστική υπηρεσία με περισσότερα σύγχρονα μέσα και προσωπικό, έδωσε 25 εκατομμύρια ευρώ στα κανάλια για να διαδίδουν ψευδώς ότι, δήθεν, αυτό επιτεύχθηκε.
Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος η κυβέρνηση Μητσοτάκη αδιαφόρησε για την απορρόφηση 500 εκατομμυρίων ευρώ που προορίζονταν για τον εκσυγχρονισμό της πυροσβεστικής μας ικανότητας. Έμφαση όχι στην πυρόσβεση, αλλά στην επικοινωνία.
Η κυβέρνηση ενώ αδιαφόρησε για τα 500 εκατομμύρια ευρώ που είχε στη διάθεσή της για να ενισχύσει την αντιπυρική και την πυροσβεστική μας ικανότητα, ενδιαφέρθηκε μόνο να απορροφήσει 25 εκατομμύρια για να κάνει προπαγάνδα ότι, δήθεν, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την καλοκαιρινή λαίλαπα.
Αντί, δηλαδή, η κυβέρνηση να επενδύσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ που είχε στη διάθεσή της για να εξοπλίσει την πυροσβεστική υπηρεσία με περισσότερα σύγχρονα μέσα και προσωπικό, έδωσε 25 εκατομμύρια ευρώ στα κανάλια για να διαδίδουν ψευδώς ότι, δήθεν, αυτό επιτεύχθηκε.
Υστέρηση στην πρόληψη των πυρκαγιών.
Ο αγώνας με τις φωτιές, όπως σημειώνουν με έμφαση οι ειδικοί, δίνεται πριν το καλοκαίρι. Γιατί τότε εκτελείται ο προληπτικός σχεδιασμός. Αντιπυρικές ζώνες και οδικό δασικό δίκτυο, καθώς και ο καθαρισμός των δασών από την καύσιμη ύλη, υλοποιούνται πριν το καλοκαίρι. Η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω ως προς την πρόληψη στην αντιπυρική της πολιτική.Οι δασικές υπηρεσίες έχουν τεθεί εκτός του σχεδιασμού για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Η πυροσβεστική μπορεί να διαθέτει την επιχειρησιακή ικανότητα, οι δασικές υπηρεσίες, όμως, γνωρίζουν πολύ καλά τα δάση και τις ιδιαιτερότητές τους. Η γνώση αυτή μένει ανεκμετάλλευτη στον αγώνα για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Η αντιπυρική πολιτική της κυβέρνησης συνοψίζεται σε δυο φράσεις – δηλώσεις του πρωθυπουργού.
Ο αγώνας με τις φωτιές, όπως σημειώνουν με έμφαση οι ειδικοί, δίνεται πριν το καλοκαίρι. Γιατί τότε εκτελείται ο προληπτικός σχεδιασμός. Αντιπυρικές ζώνες και οδικό δασικό δίκτυο, καθώς και ο καθαρισμός των δασών από την καύσιμη ύλη, υλοποιούνται πριν το καλοκαίρι. Η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω ως προς την πρόληψη στην αντιπυρική της πολιτική.Οι δασικές υπηρεσίες έχουν τεθεί εκτός του σχεδιασμού για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Η πυροσβεστική μπορεί να διαθέτει την επιχειρησιακή ικανότητα, οι δασικές υπηρεσίες, όμως, γνωρίζουν πολύ καλά τα δάση και τις ιδιαιτερότητές τους. Η γνώση αυτή μένει ανεκμετάλλευτη στον αγώνα για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Η αντιπυρική πολιτική της κυβέρνησης συνοψίζεται σε δυο φράσεις – δηλώσεις του πρωθυπουργού.
Τα δάση κάποτε θα καούν
Τα δάση ιδιωτικοποιούνται, γιατί έτσι θα προστατευτούν καλύτερα.
Τα δάση, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς οργανισμούς, (ΟΗΕ, ΟΥΝΕΣΚΟ κλπ), είναι Κοινά Αγαθά.
Και γι’ αυτό η πολιτική προστασία και η αντιπυρική πολιτική είναι υπόθεση δημόσιων πολιτικών.
Μια κυβέρνηση που δεν πιστεύει ούτε στη βιωσιμότητα των Κοινών Αγαθών, ούτε στον δημόσιο χαρακτήρα τους, αντιμετωπίζοντας τα δάση σαν μέσα κερδοσκοπίας και πλουτισμού των ημετέρων, είναι σαφές γιατί έρχεται τελευταία σε όλους τους δείκτες της αποτελεσματικότητας της αντιπυρικής της πολιτικής.
Τα δάση ιδιωτικοποιούνται, γιατί έτσι θα προστατευτούν καλύτερα.
Τα δάση, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς οργανισμούς, (ΟΗΕ, ΟΥΝΕΣΚΟ κλπ), είναι Κοινά Αγαθά.
Και γι’ αυτό η πολιτική προστασία και η αντιπυρική πολιτική είναι υπόθεση δημόσιων πολιτικών.
Μια κυβέρνηση που δεν πιστεύει ούτε στη βιωσιμότητα των Κοινών Αγαθών, ούτε στον δημόσιο χαρακτήρα τους, αντιμετωπίζοντας τα δάση σαν μέσα κερδοσκοπίας και πλουτισμού των ημετέρων, είναι σαφές γιατί έρχεται τελευταία σε όλους τους δείκτες της αποτελεσματικότητας της αντιπυρικής της πολιτικής.
