Ριζικές αλλαγές και ανατροπές στο σχεδιασμό χιλιάδων ασφαλισμένων φέρνουν τα μέτρα που...περιλαμβάνει το τελικό «πακέτο» των ελληνικών προτάσεων προς τους θεσμούς για να επέλθει συμφωνία που θα διατηρήσει τη χώρα εντός της ζώνης του ευρώ.
Οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται, περιλαμβάνουν τεράστια αύξηση των πέναλτι για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις (16% για κάθε έτος πριν από τα γενικά όρια), συντόμευση (έως το 2022) του χρόνου αύξησης ορίων ηλικίας για τις ίδιες περιπτώσεις και κατάργηση του ΕΚΑΣ (έως τα τέλη του 2019),
Επίσης, περιλαμβάνει αύξηση εισφορών υγείας για συνταξιούχους σε κύριες (από 4% σε 6%) και σε επικουρικές συντάξεις (6%), τεράστια αύξηση εισφορών για αγρότες και δραματική περικοπή σύνταξης για όσους από 30 Ιουνίου και μετά επιλέξουν να συνταξιοδοτηθούν αλλά είναι κάτω των 67 ετών.
Αναλυτικά τα μέτρα που προτείνονται είναι τα εξής:
*Η ελληνική πλευρά δεσμεύεται ότι θα εφαρμόσει στο ακέραιο το νόμο του 2010 (ν.3863/2010), διαπιστώνοντας ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι μη βιώσιμο και χρειάζεται εκ βαθέων μεταρρυθμίσεις. Κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε πλήρη εφαρμογή του μοντέλου της βασικής και της αναλογικής σύνταξης, με συνέπεια για φέτος, μικρές μειώσεις (0,5 – 0,8%) για τις υψηλές συντάξεις και μικρές αυξήσεις (έως 1%) για τις χαμηλές συντάξεις.
*Τον Οκτώβριο του 2015 θα υπάρξει αντικατάσταση στους δείκτες βιωσιμότητας (ρήτρες μηδενικού ελλείμματος) για επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ.
*Από την 1η Ιουλίου οι αρχές θα ενσωματώνουν σταδιακά μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα επιφέρουν μόνιμες εξοικονομήσεις 0,25 – 0,5% του ΑΕΠ το 2015 και 1% του ΑΕΠ για το 2016 και μετά, υιοθετώντας σχέδια νόμου:
- Πρόωρες συντάξεις: Δημιουργία αντικινήτρων για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των προσαρμογών στις ποινές για τις πρόωρες συντάξεις. Στόχος είναι η προοδευτική εξαφάνιση των περιπτώσεων πρόωρης συνταξιοδότησης, προσαρμόζοντας το όριο της θεσμοθετημένης σύνταξης στην ηλικία των 67 ετών ή των 62 ετών με 40 χρόνια προϋπηρεσίας μέχρι το 2022. Μοναδικές εξαιρέσεις είναι τα ΒΑΕ και οι μητέρες με παιδιά με αναπηρίες.
Άρα μέσα σε μία πενταετία θα υπάρξει αύξηση στα όρια ηλικίας και θα κλείσει κάθε «παράθυρο» πρόωρης συνταξιοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι τόσο οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι, όσο και εκείνοι που έχουν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα κινδυνεύουν να υποστούν αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και να παραμείνουν στην εργασία τους έως και 7 χρόνια περισσότερα.
- Πρόωρες συντάξεις – πέναλτι: Η κυβέρνηση με νόμο θα επιφέρει ετήσιο πέναλτι, για όσους επιθυμούν και μπορούν να βγουν στη σύνταξη νωρίτερα από το γενικό ηλικιακό όριο, αντίστοιχο με 10% επιπλέον του τωρινού πέναλτι του 6%.
- Επικουρική σύνταξη: Ενσωματώνονται στο ΕΤΕΑ όλα τα υπόλοιπα επικουρικά ταμεία και από 1.1.15 θα χρηματοδοτούνται από τις εισφορές των ασφαλισμένων.
- ΟΓΑ: Καλύτερη στόχευση για τη χορήγηση της σύνταξης στους ανασφάλιστους υπερήλικες.
- ΕΚΑΣ: Σταδιακή εξάλειψη του ΕΚΑΣ για όλους τους συνταξιούχους μέχρι το τέλος του 2019. Αυτό θα νομοθετηθεί αμέσως και θα ξεκινήσει για το 20% των προνομιούχων τον Μάρτιο του 2016.
- Παγώνουν οι κατώτατες συντάξεις έως το 2021.
- Όσοι συνταξιοδοτηθούν από τις 30 Ιουνίου και μετά και είναι κάτω των 67 ετών, θα λαμβάνουν μόνο τη βασική και εγγυημένη σύνταξη (σήμερα 280 ευρώ).
Η αναλογική σύνταξη θα χορηγείται μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας.
- Αύξηση εισφορών υγείας για τους συνταξιούχους από το 4% στο 6% για τις κύριες συντάξεις και επιβολή 6% εισφοράς και στην επικουρική σύνταξη.
- Καταργούνται όλες οι κρατικές χρηματοδοτήσεις και εναρμονίζονται όλοι οι κανόνες εισφορών για χορήγηση συντάξεων με τους κανόνες εισφορών που ισχύουν στο ΙΚΑ, από την 1η Ιουλίου 2015. Η επιβάρυνση θα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους αγρότες, καθώς για να επιβιώσει ο ΟΓΑ, θα πρέπει να προχωρήσει σε τριπλασιασμό της καταβαλλόμενης εισφοράς, μιας και στο εξής δεν θα έχει κρατική στήριξη.
Οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό όμως δεν τελειώνουν εδώ. Αντίθετα, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του συστήματος συνταξιοδότησης έως τις 31 Οκτωβρίου του 2015 θα νομοθετήσει επιπλέον μεταρρυθμίσεις που θα λάβουν χώρα από την 1η Ιανουαρίου 2016. Αυτές θα περιλαμβάνουν:
*Συγκεκριμένο σχεδιασμό και παραμετρικές βελτιώσεις για να εγκαθιδρύσουν μια πιο στενή σύνδεση, ανάμεσα σε εισφορές και παροχές. Το μέτρο αυτό υποκρύπτει νέα περικοπή στις συντάξεις.
*Διεύρυνση και εκσυγχρονισμό των εισφορών και τη βάση σύνταξης των αυτοαπασχολούμενων, συμπεριλαμβανομένης και της αλλαγής υπολογισμού των εισφορών με βάση το πραγματικό εισόδημα. Έτσι, υπάρχει το ενδεχόμενο να προκύψει στο μέλλον περικοπή ή ακόμα και κατάργηση της βασικής προνοιακής σύνταξης που χορηγεί ο ΟΑΕΕ στους πρώην ασφαλισμένους του ΤΕΒΕ, ύψους 220 ευρώ.
*Επανεξέταση και εκλογίκευση όλων των διαφορετικών συστημάτων βασικής, εγγυημένης σύνταξης, λαμβάνοντας υπόψη κίνητρα σε δουλειά και εισφορές.
*Καταργούνται όλοι οι κοινωνικοί πόροι που κατέληγαν στη χρηματοδότηση των συντάξεων. Ως αντιστάθμισμα θα πρέπει να μειωθούν οι παροχές (συντάξεις) ή να αυξηθούν οι εισφορές σε συγκεκριμένα ταμεία, που θα εφαρμοστούν από τις 31 Οκτωβρίου 2015.
*Εναρμόνιση συνταξιοδοτικών κανόνων παροχών του ΟΓΑ, με το υπόλοιπο συνταξιοδοτικό σύστημα κατ’ αναλογία, εκτός αν ο ΟΓΑ συγχωνευτεί με άλλα Ταμεία. Η ενοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων, θα λάβει χώρα έως το τέλος του 2017. Το 2015 η διαδικασία θα ενεργοποιηθεί μέσω νομοθετικού πλαισίου ενοποίησης των Ταμείων, κάτω από έναν Οργανισμό και η διαχειριστική ενοποίηση θα έχει ολοκληρωθεί έως 31.12.2016. Αν χρειαστεί θα υπάρξουν και περαιτέρω μειώσεις στα λειτουργικά κόστη, και πιο αποτελεσματική διαχείριση των πηγών των Ταμείων, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης αναγκών ανάμεσα στους προνομιούχους και στους πιο φτωχούς των Ταμείων.
*Οι αρχές θα υιοθετήσουν νομοθεσία αντιστάθμισης των επιπτώσεων της εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων για τις περικοπές συντάξεων του 2012. Άρα θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η δαπάνη (περίπου 2 δισεκ ευρώ) που προέκυψε από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει ως αντισυνταγματικές όλες τις περικοπές στις συντάξεις που έγιναν το 2013.
*Παροχή μέτρων Κοινωνικής Πρόνοιας, με στόχο τη δικαιοσύνη στις διάφορες μεταρρυθμίσεις.
Αγορά εργασίας
Δεν προβλέπεται η επαναφορά του κατώτατου μισθού, ενώ θα ξεκινήσει μια συμβουλευτική διαδικασία για να εξεταστεί όλο το φάσμα των υπαρχόντων κανόνων της αγοράς εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες πρακτικές, που έχουν εφαρμοστεί αλλού στην Ευρώπη. Περισσότερες πληροφορίες της συμβουλευτικής διαδικασίας θα παρασχεθούν από διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Ο οργανισμός και το χρονοδιάγραμμα θα σχεδιαστεί σε συνεργασία με τους θεσμούς.
Με αυτό το περιεχόμενο η νομοθεσία για ένα νέο σύστημα συλλογικής διαπραγμάτευσης θα πρέπει να είναι έτοιμη το 4ο τρίμηνο του 2015.
Η ελληνική πλευρά θα αναλάβει δράσεις για να περιορίσει την ανασφάλιστη εργασία για να ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα από νόμιμες επιχειρήσεις για να προστατεύσει τους εργάτες καθώς και τους φόρους και τα έσοδα της Κοινωνικής Ασφάλισης.
