Αυτή τη φορά, το μήνυμα θα είναι πιο προσεκτικό. Δεν «σκίζουμε Μνημόνια» ούτε «διώχνουμε» το ΔΝΤ για να ξαναγυρίσουμε στις κακές συνήθειες του παρελθόντος, όπως... παρεξήγησαν οι αγορές και ανέβασαν τα σπρεντ στα ύψη τις προηγούμενες ημέρες...
Τι μας περιμένει όμως με το νέο καθεστώς και πού βρίσκεται η διαπραγμάτευση; Σύμφωνα με «Τα Νέα» υπάρχουν 12 ερωτήματα για τη συνέχεια της ελληνικής οικονομίας.
1. Βγαίνουμε τελικά από το Μνημόνιο;
Οι διαπραγματεύσεις που γίνονται έχουν στόχο να τελειώσει οριστικά το Μνημόνιο έως το τέλος του χρόνου. Παρότι μέχρι πρότινος οι δανειστές το τρενάριζαν αφήνοντας ανοιχτό τον ορίζοντα έως την ψηφοφορία για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πλέον η επιθυμία της Κομισιόν υπό τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είναι να τελειώνουμε τον Δεκέμβριο. Το σοκ των αγορών την προηγούμενη εβδομάδα έπαιξε τον ρόλο του. Ημερομηνίες-σταθμοί είναι το Eurogroup στις 8 και η Σύνοδος Κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου. Προηγουμένως όμως Κομισιόν και ΔΝΤ θέτουν ως προϋπόθεση να τελειώσει με επιτυχία η τελευταία αξιολόγηση από την τρόικα και να συμφωνηθεί τι θα ισχύσει στο μεταμνημονιακό καθεστώς.
2. Γιατί χρειαζόμαστε την «πιστωτική γραμμή»;
Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο στα 5ετή ομόλογα έφτασε άνω του 7%, ενώ στις αρχές Σεπτεμβρίου ήταν 3,78% (και τα δάνεια του ΔΝΤ είναι στο 4,5%). Το κόστος είναι απαγορευτικό για δανεισμό από τις αγορές. Η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα πέσει, ιδίως αν αναβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μετά την αναμενόμενη συμφωνία για το χρέος. Ωστόσο, και μόνο η συμφωνία για την ύπαρξη «πιστωτικής γραμμής» θα λειτουργήσει καθησυχαστικά στις αγορές. Ο άλλος λόγος είναι ότι ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ξεκαθάρισε ότι για να επωφεληθούν οι ελληνικές τράπεζες από τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας πρέπει η Ελλάδα να βρίσκεται σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Και το πρόγραμμα συνδέεται με την «πιστωτική γραμμή».
3. Δηλαδή, «πιστωτική γραμμή» ίσον νέο Μνημόνιο;
Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα της διαπραγμάτευσης τώρα. Σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες δεσμεύσεις σε ό,τι αφορά τη συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των μεταρρυθμίσεων. Η Προληπτική Γραμμή Ενισχυμένων Προϋποθέσεων (ECCL) του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, την οποία προωθεί η Κομισιόν, προβλέπει υπογραφή Μνημονίου, παρότι δεν θα είναι το ίδιο αυστηρό με αυτό που ισχύει σήμερα. Επίσης, προβλέπει συμβουλευτικό ρόλο και για το ΔΝΤ. Η κυβέρνηση προτείνει να χρησιμοποιηθεί το αδιάθετο ποσό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, 11,4 δισ. ευρώ, ως πηγή της πιστωτικής γραμμής, έτσι ώστε να μη χρειαστούν πρόσθετοι πόροι και να μην επιβληθούν αυστηροί όροι - αφού τα χρήματα αυτά είναι ούτως ή άλλως «δικά μας».
4. Πώς θα γίνεται η παρακολούθηση;
Είναι και αυτό αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αλλά συζητείται ο έλεγχος ανά εξάμηνο, αντί για τρίμηνο.
5. Ποιες χρηματοδοτικές ανάγκες θα υπάρχουν τα επόμενα δύο χρόνια;
Περίπου 10-12 δισ. ευρώ, αν αφαιρεθούν τα ποσά που θα αντληθούν από την υπερβάλλουσα ρευστότητα φορέων και την αξιοποίηση αδρανών πόρων φορέων της γενικής κυβέρνησης, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα τηρηθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού και των ιδιωτικοποιήσεων.
6. Πότε θα μείνουμε από μετρητά και θα χρειαστούμε νέο δάνειο;
Τον Ιούνιο. Αν έως τότε δεν μειωθούν τα επιτόκια, θα καταφύγουμε στην πιστωτική γραμμή.
7. Πότε επιστρέφει η τρόικα;
Δεν έχει οριστεί ημερομηνία, αναμένεται ωστόσο στις αρχές Νοεμβρίου. ΔΝΤ και ΕΚΤ πιέζουν, πάντως, την κυβέρνηση να προχωρήσει κάποια από τα εκκρεμή θέματα προτού επιστρέψουν.
8. Θα τελειώσει η αξιολόγηση του υπάρχοντος Μνημονίου έως τα τέλη Δεκεμβρίου;
Πηγές της τρόικας θεωρούν ότι αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο μέχρι απίθανο. Αναγνωρίζουν ότι τα θέματα είναι πολύ ευαίσθητα (κυρίως Ασφαλιστικό, εργατική νομοθεσία για ομαδικές απολύσεις και λοκάουτ, ενιαίο μισθολόγιο, κόκκινα δάνεια) και πως θα χρειαστούν κάποιοι συμβιβασμοί, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι βρισκόμαστε σχεδόν στο σημείο μηδέν με εξαίρεση τα «κόκκινα δάνεια», λένε. Μόνο με ισχυρή πολιτική πίεση άνωθεν είναι εφικτό να κλείσει συμφωνία έως τα τέλη του χρόνου, εκτιμούν οι τεχνοκράτες.
9. Τι θα γίνει με αυτά που δεν θα συμφωνηθούν;
Θα πάνε στο νέο Μνημόνιο ή όπως αλλιώς ονομαστεί. Αυτό θεωρείται μάλλον βέβαιο ότι θα συμβεί ως προς το Ασφαλιστικό. Οπως τονίζουν οι πηγές της τρόικας, όσο πιο πολύ και καλά προχωρήσει η αξιολόγηση τόσο πιο ελαφρύ θα είναι το νέο Μνημόνιο.
10. Θα κάνει τελικά η τρόικα το «δώρο» της ρύθμισης του χρέους στην κυβέρνηση, παρά την πιθανότητα να γίνουν εκλογές;
Θα δείξει, αλλά αυτή τη στιγμή μάλλον προς αυτή την κατεύθυνση πάμε. Ωστόσο, σε κύκλους της τρόικας υπάρχει η σκέψη να υπογράψει και η αντιπολίτευση την όποια συμφωνία. Στο ΔΝΤ λένε ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις άλλων χωρών όπου έγινε κάτι τέτοιο.
11. Το ΔΝΤ θα φύγει με τη θέλησή του;
Αυτό που θέλει το ΔΝΤ είναι να φύγει ως επιτυχημένο και, φυσικά, να πάρει τα λεφτά του πίσω. Γι' αυτό και πιέζει για μια καλή ολοκλήρωση της αξιολόγησης και μια «πιστωτική γραμμή» για λόγους ασφαλείας. Οπως και για τη ρύθμιση του χρέους.
12. Πόσα χρήματα θα πάρουμε από την τελευταία αξιολόγηση;
Συνολικά, περίπου 7,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,6 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ. Είναι πολλά τα λεφτά γι' αυτό και η διαπραγμάτευση σκληρή.
