Του Κώστα Στούπα
Η κυβέρνηση παίζει το τελευταίο της χαρτί με την υπόσχεση κάποιου οδικού χάρτη για το χρέος και τρέφει υπερβολικές προσδοκίες για την ποσοτική χαλάρωση.
Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα έχει φάει τα ψωμιά της και είναι θέμα χρόνου να το αντιληφθεί και η ίδια και να επιλέξει να δραπετεύσει για να διασωθεί από τα περαιτέρω. Κάθε μήνας που περνά από το καλοκαίρι και μετά είναι χειρότερος από τον προηγούμενο για την κυβέρνηση.Αφελώς πίστεψαν πως το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης θα ήταν αρκετό για να αλλάξει τα δεδομένα στην οικονομία και να αντιστρέψει τη δημοσκοπική φθορά της κυβέρνησης.
Ούτε το ένα συνέβη, ούτε το άλλο. Η δημοσκοπική διαφορά των 6-7 μονάδων του περασμένου καλοκαιριού έχει διπλασιαστεί όπως θα δούμε την επόμενη εβδομάδα αντί να μειωθεί.
Τώρα αφελώς πιστεύουν πως αυτό μπορεί να συμβεί με τη δεύτερη αξιολόγηση.
Ούτε τώρα θα συμβεί.
Το βασικό σενάριο της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα θέλει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, κάποια προ-διευθέτηση για το χρέος και την είσοδο στην περίφημη ποσοτική χαλάρωση. Η ελπίδα του οικονομικού επιτελείου για ανάπτυξη εδράζεται στην ώθηση της οικονομίας λόγω των 6-7 δισ. ευρώ της ποσοτικής χαλάρωσης.
Πρόκειται για αστειότητες. Η οικονομία συνεχίζει να βουλιάζει και το ίδιο συμβαίνει και στη χώρα. Όλες οι ενδείξεις της οικονομικής δραστηριότητας από την Κρήτη μέχρι τη Θράκη δεν μιλάνε για βελτίωση ή έστω σταθεροποίηση, αλλά για επιδείνωση. Η μόνη περίοδος που ήταν χειρότερη από το Φθινόπωρο του 2016 στην επταετία της κρίσης, ήταν η Άνοιξη του 2012.
Οι δείκτες θα αποτυπώσουν με στοιχεία την τωρινή κατάσταση της οικονομίας κατά τους πρώτους μήνες του 2017. Όπως ακριβώς αποτύπωσαν το καλοκαίρι που μας πέρασε την επιδείνωση της περασμένης Άνοιξης.
Ακόμη και αν όλα πάνε κατ’ ευχή και κάποια στιγμή το 2017 βρεθούμε στην ποσοτική χαλάρωση, η ασφυκτική κατάσταση που έχει δημιουργήσει η υπερφορολόγηση στην οικονομία δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ανάκαμψη και αντιστροφή του κλίματος.
Επιπλέον η στροφή των ΗΠΑ και της Ευρώπης δεξιότερα αλλάζουν τα δεδομένα για την Ελλάδα και την κυβέρνηση. Είναι θέμα χρόνου πλέον τα σενάρια του Grexit να επανέλθουν δριμύτερα.
Πάγια εκτίμηση αυτής της στήλης είναι πως η παραμονή ή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα αποφασιστεί εκτός Ελλάδος. Η παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ θα αποφασιστεί μετά και τις γερμανικές εκλογές όταν θα σχεδιαστεί η νέα ευρωπαϊκή οικονομική και πολιτική αρχιτεκτονική.
Τα σενάρια που διαμορφώνονται είναι τα εξής:
α) Να επικρατήσουν οι ευρωσκεπτικιστές (κυρίως Ιταλία και Γαλλία) και Ευρωζώνη και Ε.Ε. να προχωρήσουν σε ένα διαζύγιο κοινής συναίνεσης. Ο αντίκτυπος στις ευρωπαϊκές οικονομίες καθώς και την παγκόσμια θα είναι τεράστιος. Φυσικά ο αντίκτυπος στις πιο αδύναμες οικονομίες θα είναι μεγαλύτερος. Η πλέον αδύναμη οικονομία της Ευρωζώνης είναι η δική μας.
β) Να επικρατήσει ο Φιγιόν της Λεπέν στη Γαλλία που είναι και το επικρατέστερο σενάριο αυτήν τη στιγμή και να διασωθεί προς το παρόν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Στην περίπτωση αυτή το πολιτικό στίγμα της ΕΕ και της Ευρωζώνης θα έχει μετακινηθεί σε σχέση με τη στάση έναντι της Ελλάδας και του νότου. Τα σενάρια για Grexit θα επανέλθουν ενισχυμένα.
γ) Οι προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις να φέρουν πολιτικές ανατροπές με την αποδυνάμωση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων και ιδίως των ευρωσοσιαλιστών που τηρούσαν στάση υπομονής και ανοχής για την Ελλάδα και τις προσπάθειες προσαρμογής της.
Το τελευταίο σενάριο είναι και το πλέον απίθανο. Ακόμη και αν επικρατήσει όμως το αδιέξοδο μπροστά στο οποίο βρίσκεται η ελληνική οικονομία αποτελεί άλλο έναν επιπλέον λόγο ακύρωσης.
Στα παραπάνω προσθέστε την αβεβαιότητα που προκαλεί η ασάφεια που υπάρχει σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της νέας προεδρίας των ΗΠΑ η οποία θα χρειαστεί μήνες για να αποσαφηνιστεί σε συνδυασμό με την επιθετικότητα της Τουρκίας λόγω της δικής μας αδυναμίας και των εσωτερικών της προβλημάτων.
Υπάρχει ελπίδα;
Η ισχυροποίηση των φυγόκεντρων δυνάμεων στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες να ενεργοποιήσει την αντίδραση των κεντρομόλων.
Ήδη, σε κάποιες μετρήσεις της κοινής γνώμης παρατηρούνται κάποιες τέτοιες ενδείξεις. Μέχρι αυτή η τάση όμως να εκφραστεί πολιτικά και να κερδίσει το διογκούμενο λαϊκισμό έχει μεγάλη απόσταση να διανύσει.
Οι ελπίδες στην Ελλάδα είναι ακόμη μικρότερες. Η πολιτική και κυρίως ιδεολογική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί θετική εξέλιξη.
Το ερώτημα είναι αν η Νέα Δημοκρατία που θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές θα θελήσει και θα μπορέσει να κάνει τις ριζικές αλλαγές που απαιτούνται.
Το βασικό σενάριο όμως παραμένει πως η χώρα μόνο μετά από ένα ισχυρό οικονομικό σοκ θα δώσει τη συγκατάθεσή της και σε μια θεραπεία σοκ που χρειάζεται για να αλλάξει την κατεύθυνση της οικονομίας της.
Προς το παρόν "μυρίζουν" εκλογές και συντριβή και του ΣΥΡΙΖΑ αλλά ενδεχομένως και της χώρας…
*Μυρίζουν εκλογές και συντριβή.. ήταν και ο τίτλος της στήλης στις 29 Ιουλίου 2016.
Βλέπε: After Brexit and Trump’s victory, Europeans are beginning to like the E.U. again
kostas.stoupas@capital.gr
capital.gr
