Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν οι πωλήσεις των ραδιοφώνων, αυξάνονται σημαντικά, δοθέντος, ότι οι συσκευές έγιναν αφενός μεν πιο απλές και πιο φθηνές, αφετέρου το ενδιαφέρον του κόσμου μετατοπίστηκε ,στο ότι πλέον ένας κάτοχος ραδιοφώνου μπορούσε να παρακολουθεί περισσότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Τα πρώτα ραδιόφωνα που κυκλοφόρησαν και με σχετικά χαμηλή τιμή, είχαν μικρή δυνατότητα λήψης, πιάνοντας κατά βάση τον σταθμό του Μπάρι της Ιταλίας, ο ποίος τα χρόνια εκείνα εξέπεμπε εκπομπή ειδικά για την Ελλάδα. Προϊόντος του χρόνου όμως κυκλοφορούσαν συσκευές, με μεγαλύτερη ακτίνα λήψης. Αλλά ας πάμε ένα βήμα πιο πέρα, για να δούμε και τις προσπάθειες ραδιοφωνικής εκπομπής, δηλαδή την ίδρυση ραδιοφωνικού σταθμού. Το πρώτο εγχείρημα έγινε το 1923 στην περιοχή του Βοτανικού και στις υποδομές της διοίκησης ραδιοφωνίας του Υπουργείου Ναυτικών. Αλλά με επιτυχία η προσπάθεια θα στεφθεί στην Θεσσαλονίκη το 1928, οπότε και ιδρύεται ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός από τον Χρήστο Τσιγγιρίδη. Εξέπεμπε στην Μακεδονία, δοθέντος ότι η έδρα του ήταν στην νύμφη του Βορρά. Μάλιστα στα 1929 οι ακροατές ακούουν εκπομπή στα ελληνικά για πρώτη φορά από έναν σταθμό του Κάτοβιτς της Πολωνίας. Και τούτο διότι ένας καθηγητής Πολωνός των ελληνικών, είχε δημιουργήσει μια εβδομαδιαία ελληνική εκπομπή. Όμως τις εξελίξεις στην ραδιοφωνία παρακολουθεί άγρυπνα και η Αθήνα. Έτσι στις 14 Ιανουαρίου 1930 λαμβάνει χώρα διάλεξη από τους λάτρεις του ασυρμάτου στον «Παρνασσό», με την ταυτόχρονη εκπομπή, από πομπό που είχε τοποθετηθεί στον β΄ όροφο του κτιρίου. Ένα χρόνο ενωρίτερα εξάλλου, είχε γίνει ένας διεθνής διαγωνισμός, για την δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού στην Αθήνα. Ωστόσο οι πολυπλόκαμες γραφειοκρατικές διαδικασίες και οι αλλεπάλληλες εναλλαγές κυβερνήσεων, δεν είχαν καρποδοτήσει. Με αποτέλεσμα τελικά ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στην Αθήνα, να εκπέμψει για πρώτη φορά, στις 25 Μαρτίου του 1938. Μέρα μάλλον σημαδιακή, επάνω στην επέτειο της εθνικής μας παλιγγενεσίας. Ωστόσο και παρόλη την τάση που άρχισε να διαφαίνεται για την μείωση της τιμής της ραδιοφωνικής συσκευής και σε όλη βεβαίως την Ευρώπη, στα 1926 που αυτή κάνει στην Ελλάδα τις πρωτόλειες εμφανίσεις της, η τιμή ενός «δέκτη συναυλιών», όπως ονόμαζαν οι εταιρείες τα ραδιόφωνα, ήταν πολύ υψηλή. Κυμαίνονταν στις 20.000 δρχ – όσο η τιμή αγοράς μιας οικίας ! - επιπροσθέτως για να προμηθευτεί κάποιος ένα ραδιόφωνο, έπρεπε να λάβει ειδική άδεια από το Υπουργείο Ναυτικών, προφανώς για λόφους εθνικής ασφαλείας. Δεν μπορούσε δηλαδή ο οιοσδήποτε απλά να πάει σε μιαν αντιπροσωπεία και να πάρει ένα ραδιόφωνο. Αλλά πως ήταν στην κατασκευαστική τους δομή εκείνες οι πρώτες συσκευές; Συνίσταντο σε ένα τετράγωνο κιβώτιο που έμοιαζε με βαλίτσα, το οποίο είχε ένα μεγάφωνο και ένα πλαίσιο περιμετρικά, γύρω από το οποίο ήταν περιελιγμένο ένα σύρμα και μια σειρά από δυο μπαταρίες.
Προκειμένου τώρα να μειωθεί το κόστος τους, η τότε κυβέρνηση είχε κινηθεί στην εισαγωγή «κίτ» μηχανισμών ραδιοφώνου, που μπορούσε κάποιος με στοιχειώδες ηλεκτρολογικές γνώσεις, να τα συναρμολογήσει μόνος του και να αποφύγει έτσι το δυσβάσταχτο κόστος της έτοιμης συσκευής. Από αυτά τα κίτ εισήγε στα 1931 ο Σπύρος Παπασπύρου, στην αντιπροσωπεία του στην Αθήνα επί της οδού Σταδίου 15. Η τιμή τους ήταν στις 1975 δρχ, μακράν φθηνότερη από ένα «έτοιμο» ράδιο. Το κύριο συστατικό των ερασιτεχνικών ραδιοφώνων, ήταν ο γαληνίτης, που στα πρώτα βήματα της ραδιοφωνίας τον αποκαλούσαν «κρυσταλλικό φωρατή». Η δε βελόνα που έρχονταν σε επαφή με τον γαληνίτη, για να αναζητηθεί το κατάλληλο σημείο επαφής, ήταν ορειχάλκινη. Ενώ οι μπαταρίες που χρησιμοποιούνταν τότε στα ραδιόφωνα, ήταν ξηρές ή υγρές και γενικός προμηθευτής τους στην Αθήνα, την δεκαετία του ’30, ήταν ο Μιχάλης Τζιβόγλου, επί της οδού Χαλκοκονδύλη 11α. Σε αυτή την δεκαετία του ’30, έχουν αρχίσει δειλά – δειλά να εξαπλώνονται στην Αθήνα, οι πρώτες αντιπροσωπείες εισαγωγής ραδιοφώνων. Από τις πιο χαρακτηριστικές ήταν οι : «Αμέρικαν στόρ» Ακαδημίας 45, «Σάμπα» Πειραιώς 7, «Ράδιο Ελ Ελ» Σταδίου 15, «Ασδάμ Ράδιο» Πατησίων 22, «Αμέρικαν Ράδιο Σοπ» Κοραή 5, «Νόρα Ράδιο» Βερανζέρου 16, καθώς και η γνωστή πάντα «Φίλιπς» Ράδιο». Αυτή ήταν η ιστορία της έλευσης του ραδιοφώνου στην Αθήνα μας, που έμελλε να αλλάξει τη ζωή μας και να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Το μέσο που μας ξεκουράζει, μας ανατείνει με την γλυκύτητα των ραδιοκυμάτων του, μας μεταφέρει στα πιο απίστευτα μέρη του κόσμου, ενημερώνοντάς μας για τεκταινόμενα στην ανθρωπότητα, αλλά μας πληροφορεί ενίοτε και για τα πιο θλιβερά γεγονότα. Γιατί έτσι απλά είναι τα ανθρώπινα !
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
