Οι τιμές του πετρελαίου κατρακυλούν τους τελευταίους 18 μήνες, πέφτοντας κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι, γεγονός που δεν μπορούν να αντέξουν οι οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, είτε ανήκουν στον ΟΠΕΚ είτε όχι.
Η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Περσικό Κόλπο είχαν αποφασίσει να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου, σε μια προσπάθεια να εκτοπίσουν από την αγορά τις εταιρείες που έχουν υψηλό κόστος παραγωγής - πρωτίστως τις αμερικανικές που ξεκίνησαν την εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου και είχαν αρχίσει να διεκδικούν μεγάλο κομμάτι της «πίτας».
Όλα αυτά άλλαξαν τον περασμένο Ιανουάριο, όταν η τιμή του πετρελαίου έπεσε κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι, καθιστώντας δυσβάσταχτο το οικονομικό βάρος για τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες. Η Βενεζουέλα είναι εκείνη που επλήγη περισσότερο από τις χαμηλές τιμές, ωστόσο δεν είναι η μόνη.
Η σημερινή τιμή του πετρελαίου είναι ένα κλάσμα του ποσού που χρειάζεται η Ρωσία, για να καταφέρει να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, το οποίο ανέρχεται στα 105 δολάρια το βαρέλι. Η πάλαι ποτέ κραταιά Σαουδική Αραβία αντιμετωπίζει ένα τεράστιο έλλειμμα ύψους 98 δισ. δολαρίων, γεγονός που υποχρέωσε το Ριάντ να αναδιπλωθεί και να προσεγγίσει τη Μόσχα για να βρουν κοινή λύση.
Το Ιράν είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση και για αυτό τραγουδά το δικό του... τροπάρι. Ενα σκέλος της εξίσωσης είναι οι κακές σχέσεις ανάμεσα στη σουνιτική Σαουδική Αραβία και το σιιτικό Ιράν, που βαίνουν επιδεινούμενες λόγω του πολέμου στη Συρία. Οι πολιτικές επιδιώξεις, όμως, συχνά παραμερίζονται εν όψει του οικονομικού συμφέροντος, όπως δείχνει η συμφωνία ανάμεσα στο Ριάντ και στη Μόσχα, δύο χώρες με αντικρουόμενες επιδιώξεις στη Μέση Ανατολή. Παρότι η τιμή του πετρελαίου είναι ασύμφορη και για την Τεχεράνη, η οποία στην πραγματικότητα θέλει διακαώς αύξηση των τιμών, η παραγωγή του Ιράν είναι ακόμη τόσο μικρή, ώστε δεν δύναται να την παγώσει.
Συμφωνίες
Το Ιράν βγήκε μόλις από ένα εμπάργκο χρόνων, που είχε κυριολεκτικά γονατίσει την οικονομία του, ενώ η πρώτη παράδοση ιρανικού πετρελαίου στην Ευρώπη έγινε αυτήν την εβδομάδα. Ενα τάνκερ μισθωμένο από τον γαλλικό ενεργειακό κολοσσό Total φόρτωσε 2 εκατομμύρια βαρέλια την περασμένη Δευτέρα και άλλο ένα της ισπανικής Cepsa με 1 εκατομμύριο βαρέλια ξεκίνησε χθες. Τις επόμενες ημέρες πρόκειται να αναχωρήσει και ένα τάνκερ της Litasco, του εμπορικού βραχίονα της ρωσικής Lukoil. Φρόντισε να συνάψει ευνοϊκές συμφωνίες με χαμηλό κόστος με διυλιστήρια στη Μεσόγειο σε μια προσπάθεια να ανταγωνιστεί τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία. Δηλαδή, η Τεχεράνη έχει τη μοναδική ευκαιρία να διεκδικήσει εκ νέου το μερίδιο αγοράς που είχε χάσει λόγω του εμπάργκο και είχε καταληφθεί από τους άλλους διεκδικητές της πίτας.
Η ιρανική παραγωγή είχε περιοριστεί σε μόλις ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως. Το επιχείρημα, λοιπόν, του Ιράν είναι πως προτίθεται να παγώσει την παραγωγή πετρελαίου, όταν αυτή φτάσει στα επίπεδα των υπόλοιπων πετρελαιοπαραγωγών.
Οι αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι η συμφωνία, ακόμη κι αν εφαρμοστεί από όλες τις πλευρές δεν θα έχει άμεσα τεράστιο αντίκτυπο στις τιμές, καθότι η παραγωγή πετρελαίου τον Ιανουάριο ήταν ήδη πολύ αυξημένη. Οι πετρελαιοπαραγωγοί θα πρέπει, ενδεχομένως, να προχωρήσουν σε ακόμη πιο τολμηρές κινήσεις και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή του Ιράν. Ήδη φημολογείται ότι Μόσχα και Ριάντ θα προσφέρουν ειδικούς όρους στην Τεχεράνη για να συμμετάσχει στο «πάγωμα» της παραγωγής.
