Της Φραγκισκας Μεγαλουδη
Ξέρω ότι οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και όλοι ανησυχούμε για το τι θα γίνει. Αλλά αν υπάρχει κάτι που αξίζει να κρατήσουμε μέσα στον θόρυβο, είναι το γιατί φτάσαμε ως εδώ.
Το πλαίσιο δεν είναι καινούριο: στρατηγική αλλαγής καθεστώτος, έλεγχος των φυσικών πόρων, γεωπολιτική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή από ΗΠΑ και Ισραήλ. Όμως, επειδή ίσως το μόνο που μας έχει απομείνει είναι η ικανότητά μας να σκεφτόμαστε, έκανα μια μικρή έρευνα. Και υπάρχουν κάποια σημεία που, αν τα δει κανείς μαζί, φωτίζουν το παρασκήνιο...
Το 2024, το Ιράν εντάχθηκε επίσημα στο BRICS — το μπλοκ των αναδυόμενων οικονομιών που περιλαμβάνει Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική, και έχει πλέον επεκταθεί σε κράτη όπως η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος. Η ένταξη του Ιράν δεν έχει μόνο οικονομικό βάρος. Έχει τεράστια γεωπολιτική και συμβολική σημασία, καθώς ενισχύει τη μετάβαση από μια μονοπολική παγκόσμια τάξη, υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ και του δολαρίου, σε μια νέα πολυπολική πραγματικότητα.
Αλλά αυτή η κίνηση δεν ήταν ξαφνική. Αν πάμε πίσω στον Ιούλιο του 2009, το think tank Brookings Institution —μέσω του Saban Center for Middle East Policy— δημοσίευσε μια έκθεση με τίτλο:
"Which Path to Persia? Options for a New American Strategy Toward Iran".
Η έκθεση παρουσίαζε οκτώ πιθανά σενάρια για την αμερικανική στρατηγική απέναντι στο Ιράν. Μεταξύ αυτών:
– Στρατιωτική επίθεση είτε απευθείας από τις ΗΠΑ είτε μέσω Ισραήλ, ώστε να διατηρηθεί η διπλωματική κάλυψη.
– Αλλαγή καθεστώτος με εσωτερική αποσταθεροποίηση και ενίσχυση αντικαθεστωτικών δυνάμεων.
– Υποτιθέμενες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, με σκοπό να παγιδευτεί το Ιράν ώστε να απορρίψει τη διαπραγμάτευση και να φανεί επιθετικό.
(τι σας θυμίζουν όλα αυτα;)
Το κείμενο δεν ήταν μυστικό. Ήταν έγγραφο πολιτικής στρατηγικής, από ένα καθιερωμένο αμερικανικό think tank, που αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις πίσω από τη ρητορική περί «ασφάλειας» και «διεθνούς σταθερότητας».
Και αν πάμε πάλι στο σήμερα, η ένταξη του Ιράν στο BRICS και η υποστήριξή του στην αποδολαριοποίηση —δηλαδή στο να γίνονται οι συναλλαγές με άλλα νομίσματα αντί για δολάρια— έχει σημάνει συναγερμό στην Ουάσινγκτον.
Αυτό δεν είναι υπερβολή. Το έχουν αναγνωρίσει και mainstream φορείς όπως το IMF, η BIS, ο The Economist, ακόμα και το Council on Foreign Relations, που προειδοποιεί ότι η διεύρυνση του BRICS ασκεί «πολιτική πίεση» στο διεθνές σύστημα που έχτισαν οι ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Και επειδή αυτή η γεωοικονομική απειλή δεν μπορεί να παρουσιαστεί ανοιχτά στην κοινή γνώμη, χρειάζεται το κατάλληλο περιτύλιγμα: ηθική ανωτερότητα, συγκίνηση, "ανθρωπιστική" ρητορική.
Τα μέσα ενημέρωσης της Δύσης έχουν ήδη ενεργοποιήσει το γνωστό τους οπλοστάσιο: ρεπορτάζ για τη θέση των γυναικών, τις μαντίλες, τη λογοκρισία, τον θεοκρατικό έλεγχο. Υπαρκτά ζητήματα μεν, αλλά θα χρησιμοποιηθούν ως όχημα νομιμοποίησης επεμβάσεων — όχι από ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά για τη διατήρηση της ηγεμονίας.
Όπως τότε που η Χίλαρι Κλίντον, ως άλλος Ιούλιος Καίσαρας γελούσε στο CBS λέγοντας «We came, we saw, he died» για τον Καντάφι — έτσι και τώρα, ο Τραμπ, ο Νετανιάχου και τα γεράκια της Δύσης εμφανίζονται σαν νέοι αυτοκράτορες που αποφασίζουν ποιος λαός αξίζει να υπάρξει και ποιος όχι.
Το δόγμα Μπους —"ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας"— έχει πλέον πάρει την πιο ακραία, πιο επικίνδυνη εκδοχή του.
Ας μην ξεχνάμε όμως:
Ο Νέρων έβαλε φωτιά στη Ρώμη για να στήσει το δικό του θέατρο. Μα στο τέλος, η φωτιά τον τύλιξε κι εκείνον.
