Ο Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, σκοτώθηκε από ισραηλινή επιδρομή στο σπίτι του στη Τεχεράνη. Αν και ακόμα οι ισραηλινοί δεν έχουν αναλάβει επίσημα την ευθύνη, η κίνηση αυτή αναμένεται να έχει ανατρεπτικές συνέπειες για τον πόλεμο στη Γάζα, ενώ ακόμη δεν έχει αποφασιστεί ο τρόπος που θα αντιδράσει το Ιράν. Ήδη, από τις πρώτες στιγμές της γνωστοποίησης του θανάτου του φυσικού ηγέτη της οργάνωσης, αξιωματούχοι της Χαμάς διαμηνύουν πως η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια «δεν θα μείνει ατιμώρητη», δεσμευόμενοι για άμεσα αντίποινα.
Από πλευράς της Χαμάς γίνεται λόγος για μια «άνανδρη πράξη που δεν θα μείνει ατιμώρητη», ιδίως όταν ο Χανίγια σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Τεχεράνη, για την ορκωμοσία του Προέδρου της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν, δηλαδή σε μια απολύτως διπλωματική συνθήκη. Σύμφωνα με το Reuters, ο ηγέτης της Χαμάς, ήταν εκείνος που είχε αναλάβει τις διεθνείς σχέσεις της Χαμάς. Πολλοί διπλωμάτες τον θεωρούσαν μετριοπαθή σε σύγκριση με τα πιο σκληροπυρηνικά μέλη της ομάδας που υποστηρίζεται από το Ιράν μέσα στη Γάζα.
Πώς ο θάνατος του Χανίγια θα επηρεάσει τον πόλεμο στη Γάζα
Ο Χανίγια μετακινούνταν μεταξύ Τουρκίας και Ντόχα, ξεφεύγοντας από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που ίσχυαν για τη Γάζα. Αυτό του επέτρεπε να ενεργεί ως διαπραγματευτής στις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός ή να συνομιλεί με τον σύμμαχο της Χαμάς, το Ιράν.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN, αν και ο Χανίγια δεν ήταν σημαντικός για το στρατιωτικό σκέλος της οργάνωσης, ο ίδιος είχε αναλάβει τις συνομιλίες με τους Αιγύπτιους και τους μεσολαβητές του Κατάρ για τη συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Όπως όλοι αντιλαμβάνονται, η δολοφονία του θα έχει επίπτωση στις διαπραγματεύσεις.
Αυτή τη στιγμή, πέραν από τις εικαζόμενες επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις, είναι αρκετά δύσκολο να προβλέψει κανείς τι μπορεί να γίνει στη συνέχεια. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει σε μία πολύ πιο σοβαρή κατάσταση και ο ισραηλινός στρατός θα μπορούσε να κλιμακώσει τον πόλεμο σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας.
Αλλά από την άλλη πλευρά, όλοι έχουν ακούσει τον Νετανιάχου να επιμένει επανειλημμένα να φτάσει στην ανώτατη ηγεσία της Χαμάς και έτσι αυτή θα μπορούσε να είναι η απόλυτη νίκη που αναζητούσε. Ο Ismail Haniyeh είναι επίσης γνωστή φιγούρα στους Ισραηλινούς.
Στο παρελθόν έχει ακουστεί πως αν ο ισραηλινός στρατός μπορούσε να φτάσει σε μια εξέχουσα προσωπικότητα, αυτό θα μπορούσε να θέσει τέλος σε αυτόν τον πόλεμο. Με βάση αυτό, η δολοφονία του Haniyeh θα μπορούσε να αυξήσει την πίεση της ισραηλινής κοινής γνώμης προς τον Νετανιάχου να τερματίσει τον πόλεμο, καθώς η ανώτατη ηγεσία της Χαμάς έχει εξαλειφθεί, επιτυγχάνοντας έναν από τους κύριους στόχους του πολέμου.
Οι κινήσεις του Νετανιάχου μετά τη δολοφονία Χανίγια
Τι λένε οι αναλυτές
Ο Rami Khouri, ανώτερος συνεργάτης στο Αραβικό Κέντρο της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι ένας από τους στόχους του Ισραήλ στη Γάζα είναι να «καταστρέψει τη Χαμάς ως κίνημα». Αλλά αυτό έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο, οπότε αντ’ αυτού «λένε, “Λοιπόν, πρέπει να σκοτώσουμε όλους τους ηγέτες”», δήλωσε ο Khouri στο Al Jazeera.
Η δολοφονία του Haniyeh στο Ιράν «μπορεί να είναι μέρος αυτής της διαδικασίας», είπε. Ο Khouri σημείωσε ότι η δολοφονία ηγετών ομάδων όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ αποτελεί εδώ και καιρό στρατηγική του Ισραήλ, αλλά είπε ότι αυτό δεν έχει αποδειχθεί επιτυχημένο, καθώς οι προηγούμενες δολοφονίες είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της δημόσιας υποστήριξης προς τα κινήματα αυτά.
Μιλώντας για τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, ο Khouri σημείωσε ότι «δεν είναι σαφές αν η πολιτική πτέρυγα της οποίας ηγείτο ο Haniyeh γνώριζε την επίθεση που ανέλαβε η στρατιωτική πτέρυγα». Πρόσθεσε δε ότι «Ακούμε άλλους ανθρώπους να λένε ότι γνώριζαν γι’ αυτό, ενώ άλλοι άνθρωποι λένε ότι δεν γνώριζαν γι’ αυτό. Θα το μάθουμε μόνο όταν γραφτούν τα βιβλία της ιστορίας».
Ο Rami Khouri, ανώτερος συνεργάτης στο Αραβικό Κέντρο της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι ένας από τους στόχους του Ισραήλ στη Γάζα είναι να «καταστρέψει τη Χαμάς ως κίνημα». Αλλά αυτό έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο, οπότε αντ’ αυτού «λένε, “Λοιπόν, πρέπει να σκοτώσουμε όλους τους ηγέτες”», δήλωσε ο Khouri στο Al Jazeera.
Η δολοφονία του Haniyeh στο Ιράν «μπορεί να είναι μέρος αυτής της διαδικασίας», είπε. Ο Khouri σημείωσε ότι η δολοφονία ηγετών ομάδων όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ αποτελεί εδώ και καιρό στρατηγική του Ισραήλ, αλλά είπε ότι αυτό δεν έχει αποδειχθεί επιτυχημένο, καθώς οι προηγούμενες δολοφονίες είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της δημόσιας υποστήριξης προς τα κινήματα αυτά.
Μιλώντας για τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, ο Khouri σημείωσε ότι «δεν είναι σαφές αν η πολιτική πτέρυγα της οποίας ηγείτο ο Haniyeh γνώριζε την επίθεση που ανέλαβε η στρατιωτική πτέρυγα». Πρόσθεσε δε ότι «Ακούμε άλλους ανθρώπους να λένε ότι γνώριζαν γι’ αυτό, ενώ άλλοι άνθρωποι λένε ότι δεν γνώριζαν γι’ αυτό. Θα το μάθουμε μόνο όταν γραφτούν τα βιβλία της ιστορίας».
«Πρόκειται για μια τεράστια κλιμάκωση»
Σύμφωνα με το Aljazeera, ο Sami al-Arian, διευθυντής του Κέντρου για το Ισλάμ και τις Παγκόσμιες Υποθέσεις στο Πανεπιστήμιο Zaim της Κωνσταντινούπολης, ανέφερε «Αυτή δεν είναι η συμπεριφορά ενός πολιτισμένου κράτους που αναγνωρίζεται σε όλο τον κόσμο. Αυτή η δολοφονία θα έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο.», δήλωσε ο al-Arian στο Al Jazeera.
«Πρόκειται για μια τεράστια κλιμάκωση – αυτό που συνέβη χθες στον Λίβανο, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Τεχεράνη. Είναι μια κλιμάκωση από [το Ισραήλ] και αυτό θα έχει σημαντικές επιπτώσεις». Ο Al-Arian κάλεσε τις ΗΠΑ να «χαλιναγωγήσουν αυτό το παράνομο κράτος» πριν τα πράγματα «ξεφύγουν πραγματικά από τον έλεγχο».
Ακόμη, ο Abas Aslani, συνεργάτης του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Μέσης Ανατολής στην Τεχεράνη, δήλωσε ότι η δολοφονία του Haniyeh θα έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την περιοχή και πέραν αυτής. «Το πλαίσιο είναι επίσης σημαντικό επειδή δολοφονήθηκε αμέσως μετά την τελετή ορκωμοσίας του Ιρανού προέδρου και τη συνάντηση με ανώτερους Ιρανούς αξιωματούχους».
«Αυτή τη στιγμή, καθώς μιλάμε, μια κλιμάκωση φαίνεται αναπόφευκτη», δήλωσε ο Aslani, προσθέτοντας ότι η δολοφονία έρχεται την ώρα που ο νέος Ιρανός πρόεδρος, Masoud Pezeshkian, μιλούσε για διάλογο και δέσμευση με τη Δύση.
«Μπορεί να αποχαιρετήσουμε προς το παρόν την κατάπαυση του πυρός γιατί αυτό μπορεί να κλιμακωθεί σε περιφερειακό πόλεμο. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός προσπαθεί να κάνει τα πάντα για να παρατείνει την πολιτική του ζωή. Θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο [στη Γάζα] και νομίζω ότι αυτό έχει σκοπό να επηρεάσει όχι μόνο τις διεργασίες στην Τεχεράνη και την περιοχή, αλλά και στην Ουάσιγκτον», είπε.
Το Ιράν προχωρά στη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου
Πώς θα απαντήσει το Ιράν
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνά κανείς είναι ο τρόπος αντίδρασης του Ιράν, καθώς η δολοφονία έγινε στην Τεχεράνη. Μόλις πριν λίγους μήνες, όταν το Ισραήλ στόχευσε το Ιρανικό προξενείο, το Ιράν απάντησε στις 14 Απριλίου με επίθεση στο Ισραήλ με περισσότερα από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους.
Τώρα, δεδομένου ότι ο Haniyeh, ήταν Ιρανός φιλοξενούμενος, που σκοτώθηκε σε ιρανικό έδαφος, το μεγάλο ερώτημα είναι, τι θα κάνει το Ιράν; Οι επιπτώσεις θα είναι μεγάλες για ολόκληρη την περιοχή. Ήδη η κυβέρνηση του Ιράν συγκάλεσε το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας μετά τη δολοφονία του Χανίγια.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν συνεδριάζει εκτάκτως στην κατοικία του ανώτατου ηγέτη της χώρας, γεγονός που συμβαίνει σε έκτακτες περιστάσεις, αναφέρουν οι New York Times. Ιρανικές πηγές λένε ότι στη συνεδρίαση θα είναι παρών και ο διοικητής των δυνάμεων Quds, υπεύθυνος για το δίκτυο των πολιτοφυλακών που είναι ευθυγραμμισμένες με το Ιράν.
Ποιους ηγέτες της Χαμάς έχει σκοτώσει το Ισραήλ
Σύμφωνα με πληροφορίες της Haaretz, ο Χανίγια δεν είναι ο πρώτος ηγέτης της Χαμάς που δολοφονήθηκε από το Ισραήλ.Ιανουάριος 1996:
Το Ισραήλ δολοφόνησε τον στρατιωτικό ηγέτη της Χαμάς Yahya Ayyash στο Beit Lahiya της Γάζας.
Μάρτιος 2004: Γιασίν σκοτώθηκε από ισραηλινό χτύπημα στη Γάζα.
Απρίλιος 2004: Ο διάδοχος του Γιασίν και συνιδρυτής της Χαμάς Αμπντέλ Αζίζ αλ Ραντίσι σκοτώθηκε από ισραηλινή επίθεση με πύραυλο ελικοπτέρου στην πόλη της Γάζας.
Ιανουάριος 2024: Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Σάλεχ αλ Αρούρι σκοτώθηκε σε ισραηλινό πλήγμα μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Βηρυτό.
Ιούλιος 2024: Ο Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς, δολοφονείται στην πρωτεύουσα του Ιράν, Τεχεράνη.
Μάρτιος 2004: Γιασίν σκοτώθηκε από ισραηλινό χτύπημα στη Γάζα.
Απρίλιος 2004: Ο διάδοχος του Γιασίν και συνιδρυτής της Χαμάς Αμπντέλ Αζίζ αλ Ραντίσι σκοτώθηκε από ισραηλινή επίθεση με πύραυλο ελικοπτέρου στην πόλη της Γάζας.
Ιανουάριος 2024: Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Σάλεχ αλ Αρούρι σκοτώθηκε σε ισραηλινό πλήγμα μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Βηρυτό.
Ιούλιος 2024: Ο Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς, δολοφονείται στην πρωτεύουσα του Ιράν, Τεχεράνη.
