Η Καθαρά Δευτέρα σημαίνει το ξεκίνημα της Σαρακοστής για την Ορθόδοξη Εκκλησία όπου οι χριστιανοί νηστεύουν για σαράντα μέρες. Ονομάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας μας περιέχει πολλά νόστιμα και παραδοσιακά εδέσματα. Συνηθίζεται η κατανάλωση λαγάνας (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται την Καθαρά Δευτέρα), ταραμά και άλλων νηστίσιμων φαγητών καθώς και φασολάδας χωρίς λάδι. Παρόλο που τα τρόφιμα αυτά είναι νηστίσιμα δεν σημαίνει ότι δεν έχουν θερμίδες ή ότι είναι ακίνδυνα. Ας γνωρίσουμε καλύτερα ποια είναι τα τρόφιμα αυτά και πόσο μπορούμε να καταναλώσουμε.
Τα νηστίσιμα
Λαγάνα
Για την παρασκευή της χρειάζεται μαγιά και μαλακό αλεύρι. Μια φέτα (40 γρ.) έχει περίπου 80 θερμίδες.
Όσπρια
Είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών -ιδιαίτερα του συμπλέγματος Β- και διαλυτών φυτικών ινών. Συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων του σακχάρου, στη μείωση της χοληστερόλης, στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και στον κορεσμό. Ένα φλιτζάνι φασόλια έχει περίπου 200 θερμίδες και είναι πολύ πλούσια σε φυτικές ίνες. Η θρεπτική αξία του καρπού της φασολιάς διαφαίνεται και από την έκφραση «κρέας του φτωχού». Τα ξερά φασόλια περιέχουν υδατάνθρακες (60%), πρωτεΐνες (17%) και μόνο 1,5% είναι λίπη. Η περιεκτικότητα των χλωρών φασολιών σε νερό είναι 90% και επιπλέον έχουν βιταμίνες Α, Β και C. Ιδιαίτερη προσοχή όμως όσο αφορά την κατανάλωσή τους πρέπει να δώσουν όση πάσχουν από κολίτιδα, γιατί τα όσπρια προκαλούν φούσκωμα.
Θαλασσινά
Το καλαμάρι, το χταπόδι, οι σουπιές και οι γαρίδες αποτελούν σημαντικές πηγές πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας για τον οργανισμό. Είναι πολύ καλές πηγές βιταμινών του συμπλέγματος Β που είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Επίσης είναι χαμηλά σε θερμίδες και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να τα παρασκευάσουμε σωστά. Για παράδειγμα, τα τηγανητά καλαμάρια μάς αποδίδουν πολύ περισσότερες θερμίδες σε σχέση με τα ψητά ή της σχάρας ή βραστά.
Ταραμοσαλάτα
Είναι μια εξαιρετική πηγή πλούσια σε φωσφόρο και κάλιο. Βασικό της συστατικό είναι ο ταραμάς, δηλαδή αβγά ψαριού (κυπρίνου ή άλλων ψαριών). Ο ταραμάς αναμειγνύεται με ελαιόλαδο, ξερό ψωμί, κρεμμύδι και λεμόνι και ανακατεύεται καλά μέχρι να γίνει κρέμα. Η γεύση της ταραμοσαλάτας είναι ιδιαίτερα αλμυρή. Ανάλογο με το χρώμα του ταραμά είναι και το χρώμα της ταραμοσαλάτας, άσπρο ή ροζ· ο άσπρος ταραμάς είναι ανώτερης ποιότητας, επειδή το ροζ χρώμα είναι προϊόν πρόσθετων τεχνητών χρωστικών ουσιών. Προσοχή όμως γιατί περιέχει πολλές θερμίδες εξαιτίας της μεγάλης περιεκτικότητας σε λάδι. Καλό είναι να μην ξεπεράσετε τις 1-2 κουταλιές της σούπας.
Ελιές
Οι ελιές είναι πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, που δρουν ευεργετικά στην καρδιά και στα αγγεία, καθώς αυξάνουν την «καλή» χοληστερόλη. 5 ελιές παρέχουν 48 θερμίδες, όσο δηλαδή και 1 κουταλάκι του γλυκού λάδι.
Χαλβάς
Ο χαλβάς, το παραδοσιακό γλυκό της ημέρας, προσφέρει στον οργανισμό σίδηρο, μαγγάνιο, φώσφορο και ασβέστιο. Αποτελεί επίσης πηγή «καλών» μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, χωρίς καθόλου χοληστερίνη. Είναι πλούσιος σε φυτικές πρωτεΐνες και βιταμίνες Β και Ε που βελτιώνουν την καρδιαγγειακή και την εγκεφαλική λειτουργία. Μία μερίδα χαλβά μπορεί να καταναλωθεί χωρίς τύψεις, ακόμα και αν ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα αδυνατίσματος. Μην ξεχνάτε όμως ότι μία μερίδα χαλβά είναι περίπου 2 δάχτυλα! Καλό θα είναι επίσης να τρώγεται σαν ξεχωριστό γεύμα (π.χ. το απόγευμα) και όχι σαν επιδόρπιο.
Τι να προσέξετε
-Καταναλώστε θαλασσινά, αλλά προσέξτε να μην είναι τηγανητά
-Προσοχή στην ποσότητα του ελαιόλαδου
-Προσοχή στα κονσερβοποιημένα τρόφιμα γιατί περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου
-Προσοχή στην ποσότητα κατανάλωσης του χαλβά γιατί 50 γρ. χαλβά έχουν περίπου 250 θερμίδες
-Προσοχή στην ποσότητα κατανάλωσης της ταχίνης και των προϊόντων της (ταχινόπιτα)
-Προσοχή στην ποσότητα κατανάλωσης της λαγάνας. Μια φέτα λαγάνας έχει περίπου 80 θερμίδες
-Μην ξεχνάτε τη σαλάτα σας
-Καταναλώστε φρούτα ως σνακ
