Ο παλιός αριστερός με τον οποίο συνομιλώ συχνά, πίνοντας καφέ χθες μου επεσήμανε κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. «Μην προσπερνάς τόσο εύκολα» μου είπε «τις νέες θεωρίες που έχει αρχίσει να αναπτύσσει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι υπάρχει σχέδιο αποσταθεροποίησης σε βάρος του και τα σχετικά…».
«Το κάνουν για να δημιουργούν εντυπώσεις και να πολώνουν τους δικούς τους…» σχολίασα.
«Όχι μόνο» μου απάντησε. «Δεν χρησιμοποιούν τυχαία στην προπαγάνδα τους και τον όρο ‘’περικύκλωση’’. ‘’Σενάρια περικύκλωσης από δανειστές και αντιπολίτευση’’ έγραψε πρωτοσέλιδα ένα εβδομαδιαίο έντυπό τους που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στην κομματική νομενκλατούρα…».
Καθώς λοιπόν υπήρξε αριστερός στα νιάτα του, που μελέτησε στη συνέχεια καλά την Ιστορία κι έβγαλε σημαντικά διδάγματα, ο συνομιλητής μου ξεκίνησε να μου εξηγεί ότι οι θεωρίες περί «ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης» είχαν χρησιμοποιηθεί στην αρχή από τον Λένιν -και στη συνέχεια από τον Στάλιν- ως δικαιολογία για να καταπνίγουν, με όπλα και αίμα, κάθε κίνηση αμφισβήτησής τους.
Όπως μου τόνισε λοιπόν αυτά που συμβαίνουν σήμερα θυμίζουν πολύ την Εξέγερση της Κροστάνδης, που δεν είναι μεν ιδιαίτερα γνωστή αλλά μπορεί να βγάλει πολλά μηνύματα για το τι σκέφτονται ο Τσίπρας και τα άλλα πολιτικά τέκνα του λενινισμού και του σταλινισμού…
Η Κροστάνδη είναι νησιωτική πόλη της βορειοδυτικής Ρωσίας που αποτελεί το σπουδαιότερο λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης. Είναι κτισμένη επάνω στο νησί Κότλιν, στο κέντρο του Κόλπου της Φινλανδίας και έχει εξαιρετική στρατηγική σημασία, αφού ελέγχει τη θαλάσσια συγκοινωνία μεταξύ Βαλτικής και Αγίας Πετρούπολης.
H "'άγνωστη" στους πολλούς εξέγερση έγινε στις αρχές του 1921 όταν πια τη Ρωσία κυβερνούσαν ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι. Όμως μέσα σε λίγα χρόνια η οικονομική κατάσταση της χώρας είχε γίνει απελπιστική. Η κρατικοποιημένη οικονομία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ακόμη και των υποστηρικτών της, η βιομηχανική παραγωγή είχε μειωθεί κατά 20% σε σχέση με την τσαρική περίοδο, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις είχαν συρρικνωθεί στο 38% των προεπαναστατικών, ο πληθωρισμός είχε εκτοξευθεί στα ύψη, 'ένα δολάριο ισοδυναμούσε με δύο ρούβλια το 1914, ενώ το 1920 η ανταλλακτική του αξία ήταν ένα προς 1.200.
Τηρουμένων των αναλογιών, μια ανάλογη κατάσταση δημιουργείται καθημερινά τώρα και στη χώρα μας. Εκεί, τα αδιέξοδα δεν άργησαν να οδηγήσουν την ύπαιθρο σε αναταραχή, ενώ στις μεγάλες πόλεις οι απεργίες και οι συγκρούσεις ήταν καθημερινό φαινόμενο. Ένα αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν ότι στις 26 Φεβρουαρίου 1921 οι ναύτες των πολεμικών πλοίων «Πετροπαβλόφσκ» και «Σεβαστοπόλ» συνέταξαν ένα κείμενο με 15 θέσεις με το οποίο απαιτούσαν, από τους μπολσεβίκους περισσότερες πολιτικές ελευθερίες, τερματισμό του πολεμικού κομμουνισμού, περιορισμό των μέτρων κατά της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας και ελευθερία δράσης για τα μικρότερα σοσιαλιστικά κόμματα. Στη 1 Μαρτίου το μανιφέστο εγκρίθηκε από την ανοιχτή γενική συνέλευση, στην οποία πήραν μέρος χιλιάδες ναύτες, στρατιώτες και πολίτες της Κροστάνδης.
Πώς αντέδρασε το καθεστώς του Λένιν απέναντι στις διαμαρτυρίες οι οποίες προέρχονταν από προλετάριους οι οποίοι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάλαβαν -περίπου όπως γίνεται και στην Ελλάδα τα δύο τελευταία χρόνια- ότι προδόθηκαν και εξαπατήθηκαν από τους μποσλεβίκους;
Η Μόσχα λοιπόν χαρακτήρισε τους εξεγερμένους ναύτες «μικροαστούς αντεπαναστάτες», τους κατηγόρησε ότι είναι «πιόνια της Γαλλίας» και άρχισε να διαλαλεί ότι η Σοβιετική Ένωση αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της «ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης» με σκοπό τη «συντριβή της επανάστασης». Με αυτή τη δικαιολογία, που είχε γίνει κεντρική γραμμή του Λενιν, αποφάσισε την καταστολή των διαμαρτυριών και με εντολή του Τρότσκι, αρχηγού του Κόκκινου Στρατού, εστάλησαν στην Κροστάνδη 50.000 άνδρες, υπό τον στρατάρχη Μιχαήλ Τουχατσέφσκι.
Οι μάχες κράτησαν έως τις 17 Μαρτίου, όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη. Μεγάλος αριθμός από τους εξεγερμένους ναύτες εκτελέσθηκε επί τόπου ή μεταφέρθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Σιβηρία, ενώ οι περισσότεροι διέφυγαν στη γειτονική Φινλανδία. Οι απώλειες για τους εξεγερμένους ανήλθαν σε 1000 νεκρούς και 2000 τραυματίες. 2500 συνελήφθησαν και 8000 διέφυγαν στη Φιλανδία.
Μετά την εξέγερση της Κροστάνδης, ο Λένιν υποχρεώθηκε μεν να κάνει κάποιες προσωρινές αλλαγές αλλά σύντομα το καθεστώς έγινε ακόμη σκληρό επικαλούμενο συνεχώς τον κίνδυνο της «αποσταθεροποίησης» και της «περικύκλωσης».
«Μήπως με τα σενάρια περικύκλωσης ο Τσίπρας ετοιμάζεται για κάτι ανάλογο κι εδώ;» αναρωτήθηκε με μεγάλη περίσκεψη, κλείνοντας την αφήγηση, ο συνομιλητής μου. Ως παλιός αριστερός κάτι παραπάνω καταλαβαίνει…
«Το κάνουν για να δημιουργούν εντυπώσεις και να πολώνουν τους δικούς τους…» σχολίασα.
«Όχι μόνο» μου απάντησε. «Δεν χρησιμοποιούν τυχαία στην προπαγάνδα τους και τον όρο ‘’περικύκλωση’’. ‘’Σενάρια περικύκλωσης από δανειστές και αντιπολίτευση’’ έγραψε πρωτοσέλιδα ένα εβδομαδιαίο έντυπό τους που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στην κομματική νομενκλατούρα…».
Καθώς λοιπόν υπήρξε αριστερός στα νιάτα του, που μελέτησε στη συνέχεια καλά την Ιστορία κι έβγαλε σημαντικά διδάγματα, ο συνομιλητής μου ξεκίνησε να μου εξηγεί ότι οι θεωρίες περί «ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης» είχαν χρησιμοποιηθεί στην αρχή από τον Λένιν -και στη συνέχεια από τον Στάλιν- ως δικαιολογία για να καταπνίγουν, με όπλα και αίμα, κάθε κίνηση αμφισβήτησής τους.
Όπως μου τόνισε λοιπόν αυτά που συμβαίνουν σήμερα θυμίζουν πολύ την Εξέγερση της Κροστάνδης, που δεν είναι μεν ιδιαίτερα γνωστή αλλά μπορεί να βγάλει πολλά μηνύματα για το τι σκέφτονται ο Τσίπρας και τα άλλα πολιτικά τέκνα του λενινισμού και του σταλινισμού…
Η Κροστάνδη είναι νησιωτική πόλη της βορειοδυτικής Ρωσίας που αποτελεί το σπουδαιότερο λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης. Είναι κτισμένη επάνω στο νησί Κότλιν, στο κέντρο του Κόλπου της Φινλανδίας και έχει εξαιρετική στρατηγική σημασία, αφού ελέγχει τη θαλάσσια συγκοινωνία μεταξύ Βαλτικής και Αγίας Πετρούπολης.
H "'άγνωστη" στους πολλούς εξέγερση έγινε στις αρχές του 1921 όταν πια τη Ρωσία κυβερνούσαν ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι. Όμως μέσα σε λίγα χρόνια η οικονομική κατάσταση της χώρας είχε γίνει απελπιστική. Η κρατικοποιημένη οικονομία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ακόμη και των υποστηρικτών της, η βιομηχανική παραγωγή είχε μειωθεί κατά 20% σε σχέση με την τσαρική περίοδο, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις είχαν συρρικνωθεί στο 38% των προεπαναστατικών, ο πληθωρισμός είχε εκτοξευθεί στα ύψη, 'ένα δολάριο ισοδυναμούσε με δύο ρούβλια το 1914, ενώ το 1920 η ανταλλακτική του αξία ήταν ένα προς 1.200.
Τηρουμένων των αναλογιών, μια ανάλογη κατάσταση δημιουργείται καθημερινά τώρα και στη χώρα μας. Εκεί, τα αδιέξοδα δεν άργησαν να οδηγήσουν την ύπαιθρο σε αναταραχή, ενώ στις μεγάλες πόλεις οι απεργίες και οι συγκρούσεις ήταν καθημερινό φαινόμενο. Ένα αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν ότι στις 26 Φεβρουαρίου 1921 οι ναύτες των πολεμικών πλοίων «Πετροπαβλόφσκ» και «Σεβαστοπόλ» συνέταξαν ένα κείμενο με 15 θέσεις με το οποίο απαιτούσαν, από τους μπολσεβίκους περισσότερες πολιτικές ελευθερίες, τερματισμό του πολεμικού κομμουνισμού, περιορισμό των μέτρων κατά της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας και ελευθερία δράσης για τα μικρότερα σοσιαλιστικά κόμματα. Στη 1 Μαρτίου το μανιφέστο εγκρίθηκε από την ανοιχτή γενική συνέλευση, στην οποία πήραν μέρος χιλιάδες ναύτες, στρατιώτες και πολίτες της Κροστάνδης.
Πώς αντέδρασε το καθεστώς του Λένιν απέναντι στις διαμαρτυρίες οι οποίες προέρχονταν από προλετάριους οι οποίοι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάλαβαν -περίπου όπως γίνεται και στην Ελλάδα τα δύο τελευταία χρόνια- ότι προδόθηκαν και εξαπατήθηκαν από τους μποσλεβίκους;
Η Μόσχα λοιπόν χαρακτήρισε τους εξεγερμένους ναύτες «μικροαστούς αντεπαναστάτες», τους κατηγόρησε ότι είναι «πιόνια της Γαλλίας» και άρχισε να διαλαλεί ότι η Σοβιετική Ένωση αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της «ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης» με σκοπό τη «συντριβή της επανάστασης». Με αυτή τη δικαιολογία, που είχε γίνει κεντρική γραμμή του Λενιν, αποφάσισε την καταστολή των διαμαρτυριών και με εντολή του Τρότσκι, αρχηγού του Κόκκινου Στρατού, εστάλησαν στην Κροστάνδη 50.000 άνδρες, υπό τον στρατάρχη Μιχαήλ Τουχατσέφσκι.
Οι μάχες κράτησαν έως τις 17 Μαρτίου, όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη. Μεγάλος αριθμός από τους εξεγερμένους ναύτες εκτελέσθηκε επί τόπου ή μεταφέρθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Σιβηρία, ενώ οι περισσότεροι διέφυγαν στη γειτονική Φινλανδία. Οι απώλειες για τους εξεγερμένους ανήλθαν σε 1000 νεκρούς και 2000 τραυματίες. 2500 συνελήφθησαν και 8000 διέφυγαν στη Φιλανδία.
Μετά την εξέγερση της Κροστάνδης, ο Λένιν υποχρεώθηκε μεν να κάνει κάποιες προσωρινές αλλαγές αλλά σύντομα το καθεστώς έγινε ακόμη σκληρό επικαλούμενο συνεχώς τον κίνδυνο της «αποσταθεροποίησης» και της «περικύκλωσης».
«Μήπως με τα σενάρια περικύκλωσης ο Τσίπρας ετοιμάζεται για κάτι ανάλογο κι εδώ;» αναρωτήθηκε με μεγάλη περίσκεψη, κλείνοντας την αφήγηση, ο συνομιλητής μου. Ως παλιός αριστερός κάτι παραπάνω καταλαβαίνει…
Μ. Γιαλούρος