Η Κομισιόν, στην ετήσια έκθεσή της για την πορεία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναδεικνύει τη «σοβαρή» και «ανησυχητική οπισθοδρόμηση» της χώρας στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία χαρακτηρίζει «αναπόσπαστο στοιχείο» για την πρόοδο των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, αν και η Τουρκία παραμένει υποψήφια προς ένταξη χώρα και βασικός εταίρος της ΕΕ, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις παραμένουν «παγωμένες» από το 2018. Παράλληλα, επισημαίνει το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Άγκυρα, βάσει μιας σταδιακής, αναλογικής και αναστρέψιμης προσέγγισης.
Οικονομικές σχέσεις
Σε οικονομικό επίπεδο, η Τουρκία διατηρεί τη θέση του πέμπτου μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της ΕΕ το 2024, με τον όγκο εμπορίου να υπερβαίνει τα 210 δισ. ευρώ – ιστορικό υψηλό.
Κράτος Δικαίου και Δημοκρατία
Η Επιτροπή εκφράζει έντονες ανησυχίες για την απομάκρυνση της Τουρκίας από τις δημοκρατικές αρχές, μετά τις συλλήψεις πολιτικών, δημάρχων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών από τις αρχές του 2025. Ειδική μνεία γίνεται στη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και άλλων στελεχών του CHP με κατηγορίες για διαφθορά, καθώς και στην ακύρωση του πανεπιστημιακού του διπλώματος, γεγονός που τον αποκλείει από μελλοντική υποψηφιότητα για την προεδρία.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
Η έκθεση καταγράφει τη διατήρηση ενός θετικού κλίματος επαφών ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα μετά τη «Διακήρυξη των Αθηνών» του Δεκεμβρίου 2023. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η εκκρεμότητα σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες συνεχίζει να επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο χωρών.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι η Τουρκία απέρριψε τη δημοσίευση του Ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου, παρουσίασε δικό της σχεδιασμό αμφισβητώντας ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, και ανακοίνωσε τη δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας. Επιπλέον, αντέδρασε στην πρόθεση της Ελλάδας να ιδρύσει τρία θαλάσσια πάρκα εντός των χωρικών της υδάτων.
Γίνεται ακόμη αναφορά στις αυξανόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου, στις τουρκικές ασκήσεις στην περιοχή και στην επιμονή της Άγκυρας για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. «Αιτία ανησυχίας» χαρακτηρίζεται και η εισαγωγή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» στα τουρκικά σχολικά βιβλία.
Η έκθεση υπενθυμίζει ότι η τουρκική δήλωση του 1995 περί casus belli παραμένει σε ισχύ, ενώ τονίζει ότι η Άγκυρα παρεμπόδισε τις έρευνες για το έργο «Great Sea Interconnector» — μια ευρωπαϊκή ενεργειακή διασύνδεση που συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ.
Παράλληλα, η Επιτροπή καταγράφει την απουσία προόδου στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τις συνεχιζόμενες ανησυχίες της UNESCO για τη μετατροπή των μουσείων της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμιά. Επισημαίνει, επίσης, αυξημένα περιστατικά βανδαλισμών και επιθέσεων σε χώρους λατρείας μειονοτήτων.
Κυπριακό
Η ΕΕ, σύμφωνα με την έκθεση, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην επανέναρξη των συνομιλιών για τη διευθέτηση του Κυπριακού. Κατηγορεί, ωστόσο, την Τουρκία ότι συνεχίζει να μην αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και να υποστηρίζει λύση δύο κρατών, αντίθετη με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.[
Η Επιτροπή ζητεί από την Άγκυρα να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Τουρκίας, να αποσύρει τις ενέργειες που έχει κάνει στα Βαρώσια από το 2020 και να συμβάλει εποικοδομητικά σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία. Παρότι δεν σημειώθηκαν παράνομες γεωτρήσεις την περίοδο αναφοράς, οι στρατιωτικές ασκήσεις και οι πτήσεις τουρκικών drones στην κυπριακή επικράτεια συνεχίστηκαν.
Εξωτερική πολιτική
Η Τουρκία, σύμφωνα με την έκθεση, δεν ευθυγραμμίζεται με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τον διακηρυγμένο στόχο ένταξής της. Η Άγκυρα διατηρεί ενεργό ρόλο σε κρίσιμες γεωπολιτικές εξελίξεις — στη Συρία, την Ουκρανία, τη Γάζα και τον Νότιο Καύκασο. Αν και έχει λάβει ορισμένα μέτρα κατά της παράκαμψης των κυρώσεων προς τη Ρωσία, δεν έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ.
Όσον αφορά τη Μέση Ανατολή, η Τουρκία υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών, ωστόσο η στάση της απέναντι στη Χαμάς —την οποία θεωρεί νόμιμο συνομιλητή— παραμένει ασύμβατη με τη θέση της ΕΕ που χαρακτηρίζει τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση.
Μεταναστευτικό
Η Δήλωση ΕΕ–Τουρκίας του 2016 συνεχίζει να αποτελεί τη βάση της συνεργασίας για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Η Τουρκία εξακολουθεί να φιλοξενεί περίπου 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες, κυρίως Σύρους, ενώ η ΕΕ έχει κινητοποιήσει συνολικά 12,5 δισ. ευρώ από το 2011 για τη στήριξη των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής, παρέχοντας βοήθεια σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η προστασία και η κοινωνικοοικονομική ένταξη.
