Σαν σήμερα το 1951, ο Νίκος Μπελογιάννης, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες και εμβληματικές φιγούρες της Αριστεράς, καταδικάζεται σε θάνατο από το έκτακτο στρατοδικείο της Αθήνα με την κατηγορία για παράβαση του ΑΝ 509.
Η πρώτη δίκη του ξεκίνησε στις 19 Οκτωβρίου του 1951, όπου ένας από τους στρατοδίκες του ήταν ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος και μεταξύ των 10 συγκατηγορούμενών του ήταν η Έλλη Παππά, ο Τάκης Λαζαρίδης, ο Μιλτιάδης Μπισμπιάνος και ο Χαρίλαος Τουλιάτος.Στις 16 Νοέμβρη καταδικάστηκε σε θάνατο. Την επομένη, και μετά από διεθνή κατακραυγή, ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας ανακοίνωσε ότι κανείς δεν θα εκτελεστεί. Ωστόσο η ανακάλυψη ασυρμάτων που φέρονταν να χρησιμοποιούνται από τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ, έδωσε νέα διάσταση στην υπόθεση του Μπελογιάννη και χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να ενισχυθεί η κατηγορία της κατασκοπείας.
Έτσι, στις αρχές του 1952, ο Μπελογιάννης και άλλοι 28 σύντροφοί του βρέθηκαν κατηγορούμενοι σε νέα δίκη, όπου ο Μπελογιάννης έδωσε μία συγκλονιστική απολογία, υπερασπιζόμενος τον πατριωτισμό του ΚΚΕ και τονίζοντας ότι διώκεται για τις ιδέες του και την πολιτική του δράση.
«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το κόμμα μου παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας. Στο πρόσωπό μου δικάζεται η πολιτική του ΚΚΕ.
Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».
Με τα λόγια αυτά, ο Μπελογιάννης καθήλωσε το ακροατήριο και έγραψε μια από τις πιο συγκινητικές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού αριστερού κινήματος.
Η αποφασιστική του στάση και η ακλόνητη πίστη του στον σκοπό του έμειναν ιστορικές. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1952, ολοκληρώνεται η ακροαματική διαδικασία και στις 1 Μαρτίου το στρατοδικείο καταδικάζει σε θάνατο τον Μπελογιάννη και τρεις συντρόφους του. Η διεθνής κοινή γνώμη αντέδρασε έντονα, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να αλλάξει την απόφαση.
Στο μεταξύ μέσα στη φυλακή, τον Αύγουστο του 1951 η Έλλη Παππά είχε γεννήσει τον γιο τους, τον οποίο δεν πρόλαβε να χαρεί.
Στις 30 Μαρτίου, Κυριακή τα ξημερώματα και παρότι δεν γίνονταν ποτέ εκτελέσεις τις Κυριακές, το κρατητήριο φωτίζεται κι ένας φύλακας ανοίγει την πόρτα. Ο Μπελογιάννης κατάλαβε και τον ρωτά:
– «Πάμε για καθαρό αέρα;»
– «Ναι Νίκο, πάτε για εκτέλεση.»
