ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΙΛΟΓΛΟΥ
Το διαχρονικό έργο του Χριστόδουλου Καλέργη καλύπτει ζωγραφικά την περίοδο 1698 έως 1740....
Όπως διαπιστώνει κι ο συγγραφέας κ. Γιώργος Ανωμερίτης, σίγουρα σε μια επόμενη έκδοση τα έργα του Καλέργη θα είναι πολύ περισσότερα, αφού μόλις τώρα άρχισε η συστηματική αποκάλυψη της δουλειάς του.
Το βιβλίο, με μια καλοστημένη δομή της ζωγραφικής διαδρομής του Καλέργη από τόπο σε τόπο και εκπληκτικές φωτογραφικές αποτυπώσεις της τοιχογραφικής του δουλειάς, με πολλές ολοσέλιδες εικόνες, αλλά και λεπτομέρειες των έργων του, εισάγει τον αναγνώστη, με μια γενική περιγραφή της μεταβυζαντινής αγιογραφίας στις Κυκλάδες, της ιστορίας των Καλλέργηδων και του Χριστόδουλου Καλέργη.
Ο Γιώργος Ανωμερίτης, όπως και στα προηγούμενα "κυκλαδικά" του βιβλία ("Βυζαντινό Πάρκο Τραγαίας - ένας νησιωτικός Μυστράς στην Κεντρική Νάξο", "Το Κάστρο της Νάξου και οι Εκκλησίες του", "Αγία Αικατερίνα Οίας Σαντορίνης", "Νάξος και Μικρές Κυκλάδες Άνωθεν" και πρόσφατα το "Μοναστήρια των Κυκλάδων με πατριαρχικά σταυροπηγιακά σιγίλλια") έτσι και σ' αυτό, που είναι και βιογραφικό και επομένως εποχικό, συνδυάζει τα γραπτά αποτελέσματα της έρευνάς του με σχολιασμένες ψηφιακές εικόνες των έργων του Καλέργη, των τόπων και των ναών που ιστόρησε, συνδυάζοντας πάλι κείμενο και εικόνα σε μια ευανάγνωστη ισορροπία.
Ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Γιώργος Ανωμερίτης, επεσήμανει ότι:
(α) ο Κρητικής καταγωγής και τέχνης Χριστόδουλος Καλέργης υπήρξε ο μόνος κυκλαδίτης ζωγράφος, ο οποίος παρήγαγε κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ενετοκρατίας στην Πελοπόννησο σημαντικό ζωγραφικό έργο,
(β) υπήρξε γέννημα - θρέμμα της Μυκόνου με κύρια αναφορά στο Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Μαράθι,
(γ) υπήρξε ταυτόχρονα σπουδαίος τοιχογράφος και εικονογράφος και
(δ) η κρυπτογραφημένη φράση που έθετε σε έργα του “Πολλαί αι πίκραι του επιστήμονος” ζητάει ακόμα την ερμηνεία μας.
Ο Χριστόδουλος Καλέργης (το έργο του καλύπτει την περίοδο 1698-1740) κόσμησε την αγιασμένη τέχνη της αγιογραφίας σε μια δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Υπήρξε ταπεινός μα αριστουργηματικός, υπογράφοντας πάντα τα έργα του με τη φράση “καμού του ελαχίστου ζωγράφου Χριστόδουλου Καλέργη εκ νήσου Μύκονου”.
Η παρουσίαση του βιβλίου που έγινε στο νησί της Μυκόνου στις 22/09/2011, υπήρξε για το νησί ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός, το οποίο χαιρέτισαν όλοι και ιδιαίτερα ο πνευματικός κόσμος της Μυκόνου, αφού το τεράστιο ζωγραφικό έργο του Χριστόδουλου Καλέργη ήταν άγνωστο.
Σημειώνεται ότι το βιβλίο του Γιώργου Ανωμερίτη αποτελεί την πρώτη και μοναδική έκδοση του βίου και της ζωγραφικής πορείας του Χριστόδουλου Καλέργη.
Ο ίδιος ο συγγραφέας κλείνει τον πρόλογό του με μια υπόσχεση προοπτικής: "περπατώντας στα στενά της Μυκόνου και στους ναούς της, ένιωσα πως το έργο του Καλέργη δεν τελειώνει στην αποτύπωση αυτής της έκδοσης κι ας έχω στο αρχείο μου πάνω από 300 φωτογραφίες των έργων του. Αντιθέτως, πιστεύω ότι η αναζήτηση τώρα μόλις αρχίζει...
"Ο απλός και σεμνός ζωγράφος που πάντα γυρνούσε στο Μαράθι, κάπου θα μας περιμένει."
Το λεύκωμα που αποτελεί ιδανικό δώρο διατίθεται στα μεγάλα βιβλιοπωλεία.
Κεντρική διάθεση και πληροφορίες για το βιβλίο στο www.militos.gr
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ:
Ο Γιώργος Ανωμερίτης γεννήθηκε στη Νέα Σμύρνη το 1945. Το «πολιτικό» βιογραφικό του είναι γνωστό. Το ίδιο και τα επιστημονικά του εφόδια, το τεχνοκρατικό του έργο, τα άρθρα, οι μελέτες και οι αναλύσεις του για την ελληνική οικονομία. Λίγοι σίγουρα γνωρίζουν την κοινωνική του προσφορά κι ακόμα πιο λίγοι την αφοσίωσή του στις τέχνες.
Κι όμως, θα χρειάζονταν πολλές σελίδες για να περιγράψει κανείς το ξόδεμα του ερευνητικού του χρόνου στον κινηματογράφο, τη φωτογραφία, τη μουσική, τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία, την ποίηση.
Τα πρώτα του ποιήματα τα παρουσίασε το 1964 σε κάποιες εκδηλώσεις τέχνης στη ΧΑΝ Αθηνών. Ηταν τα χρόνια της αναζήτησης, όταν ο χρόνος μοιραζόταν σε δύο γειτονικές πόρτες: της ΕΔΗΝ και της ΧΑΝ, στις δύο απέναντι γωνιές της Ακαδημίας με την Ομήρου. Ηταν τα χρόνια που μαζί με τα μουσικά και ποιητικά βραδινά πουλούσε εθελοντικά τις κάρτες της UNICEF, που πήγαινε και δούλευε στα εργοστάσια της Γερμανίας για να βοηθήσει τους ξένους εργάτες, που οργάνωνε συζητήσεις και διαδηλώσεις εναντίον του πολέμου των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, που έπαιρνε μέρος σε κατασκηνώσεις εργασίας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών για τους απόκληρους.
Ηταν τα χρόνια των «Αυτοσχεδιασμών», τα πρώτα χρόνια του «Κύκλου της Ανοιξης», που γρήγορα έκλεισε από την επιβολή της εφτάχρονης τυραννίας. Η λογοτεχνική και ποιητική δουλειά των χρόνων της φυλακής πολλές φορές καταστράφηκε από τους διώκτες του στους αιφνίδιους ελέγχους των κελιών.
Ο,τι σώθηκε, ό,τι βγήκε κρυφά από τις φυλακές, χάρη στους κώδικες επικοινωνίας με την αδελφή του Μαρία, καταγράφεται στις «Αναφορές» και στη συνέχεια στα «Συλλογικά».
Στα μεταπολεμικά χρόνια οι κύκλοι των ποιημάτων συνεχίζονται με τις «Αποτυπώσεις» και τους «Επαναπροσδιορισμούς», που πάντα όμως κρατούν τις φόρμες και τις ρίζες τους στα χρόνια των αγώνων, της συνεχούς αναζήτησης, της καθημερινής πολιτικής και κοινωνικής παρουσίας του.
Μετά από την επιλογή των ποιημάτων αυτής της πορείας, πράγματι η ποίησή του «μετάγεται» σε μια ολόκληρη ζωή. Κι όπως και ο ίδιος γράφει, «μετάγεται η ζωή ενός ενεργού πολίτη», ενός ονειροκρίτη, ενός ανθρώπου που συμμετέχοντας στα κοινά παραμένει αρνητικά στους «απέξω», έστω και μέσα από έναν ποιητικό, αφαιρετικά, λόγο.
Από το 2009 μέχρι και σήμερα , ο Γιώργος Ανωμερίτης έχει αναλάβει καθήκοντα διευθύνοντος συμβούλου του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ)
Σταύρος Λιλόγλου
ΠΗΓΗ: http://www.pireasnews.gr
