Το ορόσημο των 50 χρόνων μετά τη Μεταπολίτευση δείχνει ότι μόνο η δημοκρατία και η διεθνής συνεργασία μπορούν να δώσουν λύσεις στις προκλήσεις του 21ου αιώνα, λέει το Politico.
Στο κλίμα πόλωσης που κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της Ελλάδας και στη μη κυβερνησιμότητα της χώρας, λόγω έλλειψης κομμάτων ικανών να κυβερνήσουν, αναφέρεται με άρθρο-παρέμβασή του το Politico…
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται στο άρθρο των Aφροδίτης Ξύδη και Γεωργίου Λάσκαρη, δεδομένου ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει δύο μεγάλους πολέμους και μια άνευ προηγουμένου κρίση σε ό,τι αφορά του δημοκρατικούς θεσμούς του, μπορεί να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει σκληρά μαθήματα για το πώς μπορούν να επιμείνουν οι δημοκρατίες.
Φέτος, η Ελλάδα, λένε οι αρθογράφοι, γιορτάζει την 50ή επέτειο της αποκαταστάσεως της δημοκρατίας, μετά την κατάρρευση μιας επταετούς στρατιωτικής χούντας μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974.
Η περίοδος που ακολούθησε —γνωστή ως «Μεταπολίτευση»— είχε ως στόχο την αποκατάσταση της δημοκρατίας της χώρας και τη διατήρηση της εθνικής της ανεξαρτησίας .
Σε μια χρονιά όπου ο μισός κόσμος ψηφίζει, το ταξίδι μισού αιώνα της Ελλάδας υπογραμμίζει την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα που απαιτούνται για τη διατήρηση της δημοκρατίας, την επανεκκίνηση μιας οικονομίας και την ανασυγκρότηση γεωπολιτικών συμμαχιών.
Σύμφωνα με το άρθρο, oι τελευταίες πέντε δεκαετίες δεν ήταν καθόλου εύκολες ή ξεκάθαρες για την ελληνική δημοκρατία.
Μετά από μια δικτατορία που σημαδεύτηκε από βασανιστήρια, τον αποκλεισμό των κομμουνιστών και την αυθαίρετη αφαίρεση της ιθαγένειας, η Ελλάδα έκανε ένα δυνατό δημοκρατικό ξεκίνημα.
Σε αυτή τη νέα εποχή, η χώρα αποκατέστησε το κράτος δικαίου και τις ατομικές ελευθερίες.
Νομιμοποίησε όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του προηγουμένως εκτός νόμου Κομμουνιστικού Κόμματος, οργάνωσε ελεύθερες εκλογές, κατάργησε τη μοναρχία και υιοθέτησε ένα νέο φιλελεύθερο σύνταγμα.
Στη συνέχεια, εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) -η προκάτοχος της ΕΕ- το 1981 και υιοθέτησε το ευρώ το 2001.
Η ποιότητα ζωής σε ολόκληρη τη χώρα βελτιώθηκε θεαματικά: Το 1974, το 33% του πληθυσμού δεν είχε αποφοιτήσει από το δημοτικό σχολείο, το 40% ήταν αγρότες και το 64% των δρόμων είχε άσφαλτο.
Αλλά μέχρι το 2008, το ελληνικό βιοτικό επίπεδο ήταν στο ίδιο επίπεδο με τα ανεπτυγμένα έθνη.
Ωστόσο, όταν η Μεγάλη Ύφεση του 2008 άρχισε την Ευρώπη, αποκάλυψε το μη βιώσιμο χρέος του δημόσιου τομέα της Ελλάδας, οδηγώντας σε μια καταστροφική οικονομική κρίση που κόστισε στη χώρα το 26% του ΑΕΠ της.
Ωστόσο, μετά τη διαπραγμάτευση μέτρων λιτότητας, την αναδιάρθρωση του χρέους της, τη λήψη προγραμμάτων διάσωσης και τον εξορθολογισμό του δημόσιου προϋπολογισμού της, η Ελλάδα είναι πλέον μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της ΕΕ - αν και εξακολουθεί να είναι μία από τις λιγότερο παραγωγικές της.
Τα μαθήματα
Λοιπόν, ποια μαθήματα μπορούν να αντληθούν από αυτό το 50χρονο δημοκρατικό πείραμα; διερωτάται το Politico.
«Πρώτον, η δημοκρατία μπορεί να διατηρηθεί εάν αποφευχθεί η λαϊκιστική παγίδα.
Στην Ελλάδα άνθησε στα χρόνια που ακολούθησαν τη δικτατορία.
Αυτή η άνευ προηγουμένου πολιτική σταθερότητα οικοδομήθηκε πάνω στον λειτουργικό δικομματισμό και έγινε δυνατή στηριζόμενη σε ένα δανεικό μοντέλο ευημερίας.
Αλλά καθώς η κρίση του 2008 βάθυνε, οι Έλληνες ψηφοφόροι στράφηκαν σε περιθωριακά κόμματα και η εμφανής ασυμμετρία εξουσίας εντός της ΕΕ τροφοδότησε την απειλή του λαϊκισμού.
Ωστόσο, ενώ η Ελλάδα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, η ένταξη της χώρας στην ΕΕ παρέμενε αδιαπραγμάτευτη, διατηρώντας τη δημοκρατία και αποφεύγοντας ένα πιθανό Grexit.
Και μέχρι το 2019, το εκκρεμές γύρισε πίσω προς το κέντρο, με την εκλογή μιας κεντροδεξιάς κυβέρνησης, στην οποία δόθηκε εντολή για βαθιές μεταρρυθμίσεις, που ήταν η βάση για εξορθολογισμένες δαπάνες.
Κοιτάζοντας πίσω, είναι προφανές ότι η μη βιώσιμη ανάπτυξη θα οδηγήσει σε σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση, ωστόσο η ανάκαμψη είναι δυνατή όταν συνδυάζεται με το οικονομικό άνοιγμα» επισημαίνουν οι αρθρογράφοι.
Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, η ελληνική οικονομία μετατοπίστηκε από τη γεωργία και τη βιομηχανία προς μια οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες με μεγάλο δημόσιο τομέα, χαμηλές εξαγωγές και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα χαμηλά επιτόκια της χώρας και η έλλειψη λογοδοσίας είχαν ως αποτέλεσμα υπερβολικό δανεισμό, διά του οποίου χρηματοδοτούνταν η ανάπτυξη, χωρίς όμως να επιτυγχάνεται παραγωγικότητα σε επίπεδο ΕΕ.
Η κρίση που ακολούθησε έφερε υψηλή ανεργία (28%) και ακραία φτώχεια (18%).
Ωστόσο, αποκρυστάλλωσε την ανάγκη για ανάπτυξη υπό την ηγεσία του ιδιωτικού τομέα.
Μετά το λαϊκιστικό της πείραμα (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ), υπό τη νέα ηγεσία, η Ελλάδα αύξησε τις άμεσες ξένες επενδύσεις, τις εξαγωγές και ανέκτησε την επενδυτική της βαθμίδα, για να φτάσει σε ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 5,6% το 2022.
Το ταξίδι της Ελλάδας καταδεικνύει επίσης ότι είναι απαραίτητες συμμαχίες βασισμένες σε αξίες.
Πόλωση
Σύμφωνα με το Politico, κατά τη στρατιωτική χούντα, η Ελλάδα ήταν απομονωμένη και είχε ελάχιστους συμμάχους.
Ωστόσο, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, η Ελλάδα προσχώρησε στην ΕΟΚ.
Η ειρήνη εξακολουθεί να επικρατεί σήμερα, παρά τις εντάσεις με την Τουρκία.
Και η χώρα χρησιμοποιεί τώρα τη στρατηγική της θέση για να παρέχει οδούς ανεφοδιασμού για τους πολέμους στην Ουκρανία και το Ισραήλ, αλλά και ενέργεια στην περιοχή.
Τέλος, καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να σταματήσει να σκέφτεται το αύριο.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το κόμμα του η Νέα Δημοκρατία βοήθησαν να μπει η χώρα σε τροχιά ανάκαμψης.
Αλλά μην αυταπατάσθε, οι προκλήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν.
Όπως πολλά άλλα ευρωπαϊκά έθνη, η Ελλάδα βιώνει αυτήν τη στιγμή πόλωση στην πολιτική ζωή της.
Το πολιτικό οικοσύστημα της χώρας πρέπει να αποκατασταθεί και να υποστηρίξει κόμματα που μπορούν να κυβερνήσουν αξιόπιστα, αντί για πολλαπλασιασμό μικρών κομμάτων.
«Εν τω μεταξύ, εφαρμόζονται μέτρα για την αύξηση των πραγματικών μισθών και παραγωγής, αλλά τα επίπεδα ευημερίας πριν από την κρίση εξακολουθούν να φαίνονται ανέφικτα στο εγγύς μέλλον.
Ως έχει, η τρέχουσα κυβέρνηση πρέπει να επιδιώξει βαθύτερες οικονομικές μεταρρυθμίσεις για να δώσει κίνητρα σε οικονομικούς τομείς υψηλής αξίας, να επιτρέψει περισσότερη καινοτομία και να βελτιώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ταυτόχρονα, πρέπει να επανασχεδιάσει τους ελέγχους και τις ισορροπίες της.
Εδώ, η επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση της κυβέρνησης παρουσιάζει μια ευκαιρία να κρατήσει υπό έλεγχο την εκτελεστική εξουσία με επίκεντρο τον πρωθυπουργό μέσω ισχυρότερων νομοθετικών και δικαστικών κλάδων, καθώς και ενός αποτελεσματικού Τύπου.
Τέλος, η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να μετατρέπει την περίπλοκη κατάσταση ασφαλείας της σε πλεονέκτημα, με κορυφαίες ρυθμίσεις ασφαλείας σε επίπεδο ΕΕ, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται και οι δυτικές δημοκρατίες αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κίνδυνο, εδραιώνεται η αντίληψη ότι μόνο η δημοκρατία και η διεθνής συνεργασία μπορούν να δώσουν λύσεις στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Τα λόγια του Παύλου Μπακογιάννη -του φιλελεύθερου Έλληνα βουλευτή που πλήρωσε για την αφοσίωσή του στη δημοκρατία με τη ζωή του- αντηχούν ακόμη και σήμερα: “Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα”» καταλήγουν οι αρθρογράφοι.
www.bankingnews.gr
