Τελευταία μέρα του 2025...
Πώς να σπάσεις μια απαισιοδοξία ή μια στάση παθητικής αναμονής και ιδιαίτερα όταν ξέρεις ότι η Ελπίδα πρέπει να σπάσει ένα σκληρό τσόφλι, συστημικό και παρασυστημικό (που αυτο-ονομάζεται ορισμένες στιγμές ως αντι-συστημικό); Η Ελπίδα, ο Ορίζοντας της Ελλάδας που Θέλουμε, στις σύγχρονες συνθήκες μεγάλων τρανταγμών ανακατατάξεων και αλλαγών, χρειάζεται ένα νέο ΕΜΕΙΣ. Γι αυτό θέλω να αποχαιρετήσω το 2025 με μερικά λόγια από την εναρκτήρια ομιλία μου στο 2ο Συνέδριο για το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας που έγινε τον Νοέμβριο.
"Γιατί η Ελλάδα που θέλουμε απαιτεί σημαντικές επιλογές αναπροσανατολισμού. Προς μια κοινωνία που παράγει, που στέκεται στα πόδια της, που συνδέει την ανεξαρτησία με τη δικαιοσύνη, την ελευθερία με τη δημιουργία.
Η κινούσα ιδέα είναι μία: να υπάρξει ξανά κοινό ΕΜΕΙΣ, η συμβολή σε αυτή την κινούσα ιδέα βρίσκεται στο επίκεντρο του Συνεδρίου μας και ενώνει όσα μέχρι σήμερα κάναμε με την επόμενη μέρα, ενώνει τις ξεχωριστές θεματικές και τα εργαστήρια του τριημέρου.
Μόνο έτσι αλλάζουν πραγματικά οι συσχετισμοί.
Χρειάζονται κι άλλα πράγματα:
Με αυτό κατά νου θέλω να κάνω τέσσερις μικρές επισημάνσεις που συχνά ξεχνιούνται:
1. Σοβαρή στάση: Είναι κρίσιμο ζήτημα. Ζήτημα μεθόδου και απαιτητικότητας. Τι σημαίνει όμως σοβαρή στάση; Να υπάρχουν και να δημιουργηθούν Κριτήρια. Να στηριζόμαστε σε πεποιθήσεις. Να έχουμε αίσθηση συσχετισμών και δυνατοτήτων. Να αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα στην εξέλιξή τους. Να αποφεύγονται οι υποκειμενικές ρουκέτες. Να υπάρχουν απολογισμοί της πείρας. Χρειάζεται αναστοχασμός, η μία τοποθέτηση να θυμάται το «παρελθόν» της.
2. Αναγκαία μια νέα συνείδηση: Υποδηλώνει ότι η υπάρχουσα κατάσταση της σκέψης ή της κοινωνικής συνείδησης δεν επαρκεί. Η «νέα συνείδηση» δεν είναι απλώς μια αλλαγή γνώμης, αλλά μια βαθύτερη αναδιάρθρωση του τρόπου που βλέπουμε τον κόσμο, την κοινωνία, τους άλλους και τον εαυτό μας. Πρόκειται δηλαδή για μετασχηματιστική σκέψη: η αληθινή συνείδηση και κατανόηση δεν είναι απλώς προσωπική υπόθεση· είναι εν δυνάμει πράξη αντίστασης ή αλλαγής. Η νέα συνείδηση δεν είναι απλώς πολιτική στάση· είναι βιοηθική μεταμόρφωση. Το χρήμα, η εξουσία και η βία, ο ωφελισμός και ο ατομικισμός έχουν κάνει αρκετή ζημιά. Η Πολιτική δεν είναι απλά εφαρμογή ισχύος και χειραγώγησης. Πρέπει να γίνει δύναμη ποιητική που να μεταμορφώνει τους ανθρώπους μέσα από τη συμμετοχή τους στα κοινά. Εδώ υπάρχει ένα τεράστιο θέμα: το θέμα της Ηθικής, και το αίτημα της ηθικοποίησης της πολιτικής. Το αίτημα για Αλήθεια και Δικαιοσύνη ακουμπά βαθύτερα σημεία της ηθικής υπόστασης.
3. Υπέρβαση του υποκειμενισμού: Ο υποκειμενισμός σήμερα είναι μια κυρίαρχη κατάσταση. Συχνά οδηγεί στο φαινόμενο ενός «γαλαξία απόψεων»: πολλές, διάσπαρτες, προσωπικά φορτισμένες θέσεις, καθεμιά από τις οποίες θεωρείται ως πλήρης και αυτάρκης αλήθεια. Με την κυριαρχία του υποκειμενισμού: ο διάλογος δυσκολεύει, η σύνθεση γίνεται σχεδόν αδύνατη, και η πολιτική δράση κατακερματίζεται. Αντί για τον πολίτη, έχουμε τον παράγοντα. Αντί για διάλογο, έχουμε το παρασκήνιο. Αντί για μέτρο και σοβαρότητα, έχουμε προχειρότητα και επιδειξιομανία. Οφείλουμε να αποφύγουμε και να υπερβούμε τέτοιες εκδηλώσεις. Αντίδοτό τους μπορούν να γίνουν: Η συνολική ματιά, η ικανότητα σύνθεσης, ο συνολικός προσανατολισμός και τα κριτήρια που αυτός δημιουργεί.
4. Ανάγκη να πάμε κόντρα στην ευκολία και τα κενά περιεχομένου συνθήματα ή την σκέτη καταγγελία. Η τεκμηρίωση, η συμπύκνωση της κοινωνικά παραγόμενης γνώσης και εμπειρίας, η συνάντηση της επιστήμης με την πολιτική είναι κρίσιμα στοιχεία μιας κίνησης που θέλει να κατακτά βαθμούς αξιοπιστίας. Επιμένουμε και στη διαδικασία του 2ου Συνεδρίου σε αυτή την μεθοδολογία που συχνά μοιάζει να απουσιάζει ή να υποτιμάται. Γιατί το Συνέδριο είναι συγκεκριμένο παράδειγμα σύνθεσης, ανοικτού διαλόγου, αλληλοσεβασμού, ενότητας και συσπείρωσης."
Ευχές για ό,τι καλύτερο!
