Σχολιάζει ο Νίκος Κλειτσίκας
«Η αριστερά στερείται διαφωτισμού»
Gigi Proietti, αντιφασίστας και...
(Ρώμη, 2 Νοέμβρη 1940 – Ρώμη, 2 Νοέμβρη 2020)
Έφυγε από καρδιακό επεισόδιο την ημέρα των γενεθλίων του ο Gigi Proietti... Σημάδεψε και τη γενιά των πολιτικοποιημένων Ελληνίδων κι Ελλήνων, που σπούδασαν στη γειτονική Ιταλία τις δεκαετίες του '60, '70, '80, για την ανυπότακτη πολιτική δράση μέσα από την τέχνη του.
Ο αντιφασισμός στο αίμα του, όπως κι κριτική τους στη λεγόμενη "ανανεωτική αριστερά". -
Σε μια από τις τελευταίες του εμφανίσεις, την ημέρα της Εθνικής Αντίστασης για την Ιταλία (25 Απρίλη), στο πρόγραμμα της Rai3 "Cartabianca", απάγγειλε το μονόλογο του Roberto Lerici, συγγραφέα, εκδότη, φίλο του και συνεργάτη του, με τίτλο: "Ο πατέρας μου πέθανε Αντάρτης". Ακολουθεί περιληπτικά και το βίντεο με ολόκληρη την αφήγηση:
«Ο πατέρας μου πέθανε Αντάρτης
στα δεκαοχτώ του τον εκτέλεσαν στο βορρά, δεν ξέρω καν πού.
Γι' αυτό δεν τον είδα ποτέ μου.
Ξέρω πώς ήταν, από αυτά που μου έλεγε η μητέρα μου.
Αλλά το προηγούμενο βράδυ, ενώ κοιμόμουν, μου φάνηκε πως τον είδα.
Ήταν πραγματικά αυτός.
"Έπαιζα, έπαιζα, αλλά με τους φασίστες δεν έπαιζα. Αυτούς τους πυροβολούσα.
Θέλω να μάθω: έχετε αλλάξει αυτήν τη χώρα;
Πήρατε εκδίκηση γι' εμάς;
Με λίγα λόγια, τώρα κυβερνάει ο λαός;"
Όποιος είναι αριστερός παραμένει αριστερός. Ακόμη κι αν δεν συμφωνώ σε τίποτα με ότι λένε»
Το μακρινό 1974 στο πρόσωπό του εκφράστηκε η αντίθεση στο δημοψήφισμα της συντηρητικής Ιταλίας, που ήθελε να καταργήσει τον μόλις ψηφισμένο νόμο για το διαζύγιο. Η Επιτροπή του "ΟΧΙ" στην κατάργηση του διαζυγίου, με σκηνοθέτη το ιερό τέρας του ιταλικού κινηματογράφου σκηνοθέτη Ettore Scola, το τηλεοπτικό επίσημο σποτ βασίστηκε στον άφοβο Gigi Proietti κι ήταν η χωρίς προηγούμενο στράτευση των ανθρώπων του πολιτισμού σε κοινωνικό κίνημα (ακολουθεί το βίντεο-σποτ της Επιτροπής του "ΟΧΙ"):
Αν και ήταν κομμουνιστής, ήθελε να επισημαίνει: «χωρίς κομματική ταυτότητα»
«Ο πατέρας μου ήταν εγγεγραμμένο μέλος, εγώ δεν πήρα ποτέ την κομματική ταυτότητα. Όμως, ναι, ήμουν κομμουνιστής και παρά όλες τις επικρίσεις που μπορούσαν να γίνουν, για παράδειγμα σχετικά με τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, υπήρξε κάτι καλό. Κατόπιν ήλπιζα για την "Ελιά" (μετασχηματισμός του πρώην ΚΚ της Ιταλίας), που έπρεπε να συγκεντρώσει τα πιο ενάρετα μέρη των σοσιαλιστικών κι εκείνα των καθολικών. Αντ' αυτού μολύνθηκαν μεταξύ τους. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα. Ελπίζω για μια διαφώτιση.»
Στην ανάμνηση ενός μεγάλου ηθοποιού που μας άφησε. Την ικανότητά του να μας συγκινεί και να μας κάνει να χαμογελάμε ταυτοχρόνως... ένα Αντίο!
Ο φίλος Ιταλός Γερουσιαστής Fernando Rossi, τον αποχαιρέτησε ως εξής: «Ένας σπουδαίος καλλιτέχνης και ίσως, πριν από 20 χρόνια, είχε ήδη προβλέψει τον Μακρόν και τη... δεύτερη κυβέρνηση Κόντε»... κάνοντας αναφορά στο ανυπέρβλητο τραγούδι-καμπαρέ, για τις κυβερνήσεις και κόμματα... "Μην μου σπάς τον πουτσ'" (NUN ME ROMPE ER CA'):
