«Η ΕΣΕΕ επισημαίνει την αδυναμία του λιανικού εμπορίου να αντέξει άλλες απώλειες μετά τον καλοκαιρινό "Αρμαγεδώνα" στην αγορά»Οι εκπτώσεις του εμπορίου ξεκίνησαν φέτος στο πιο δυσχερές περιβάλλον των τελευταίων ετών. Το Δημοψήφισμα από την ανακήρυξή του και έπειτα επέφερε στην αγορά έμμεσες συνέπειες λόγω της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που τέθηκε σε εφαρμογή την Δευτέρα (29/6) και στην ουσία επέβαλε τον περιορισμό στην κίνηση κεφαλαίων (Capital Controls) και το κλείσιμο των τραπεζών που διήρκεσε τρεις εβδομάδες, προκαλώντας σε κάθε περίπτωση, ένα άνευ προηγουμένου σοκ στην αγορά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο τζίρος για το χρονικό διάστημα του Ιουνίου και πριν την έναρξη των θερινών εκπτώσεων του τρέχοντος έτους, είχε ήδη μειωθεί κατά -5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Η δε απώλεια των 305,4 εκ. ευρώ από το λιανεμπόριο, στο διάστημα των πρώτων δέκα ημερών του Ιουλίου, αντισταθμίστηκε μερικώς μόνο από την αύξηση της ζήτησης για τρόφιμα και καύσιμα, επηρεάζοντας επί τα χείρω την ψυχολογία καταναλωτών και επιτηδευματιών.
Παράλληλα, οι παρατηρούμενες στρεβλώσεις στην καθημερινή λειτουργία χιλιάδων επιχειρήσεων έχουν άμεση επίδραση στην προσπάθεια επιβίωσής τους, διογκώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις τάσεις συγκέντρωσης της αγοράς και εξόντωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αξιοσημείωτο, βέβαια είναι, ότι με τον φόβο του κουρέματος των καταθέσεων, προέκυψαν για μικρό χρονικό διάστημα κάποιες αυξήσεις στη ζήτηση διαρκών καταναλωτικών αγαθών και ειδών πολυτελείας, μεγάλης αξίας, οι οποίες όμως δεν κατάφεραν να αναστρέψουν το δυσχερές οικονομικό κλίμα. Τις επόμενες εβδομάδες που ακολούθησαν, η αγορά παρέμεινε αρκετά αμήχανη και παγωμένη, αφού η προσδοκία της άρσης ή αισθητής χαλάρωσης των capital controls ματαιώθηκε. Μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι οι καταναλωτές από τα τέλη Ιουλίου και μετά, προσαρμόστηκαν εν μέρει στις νέες συνθήκες του πλαστικού χρήματος, αλλά οι δυσχέρειες στις εισαγωγές, δημιούργησαν μεγάλο πρόβλημα στις επιχειρήσεις και κατ' επέκταση στην προσφορά αγαθών.
Αναφορικά με το λιανικό εμπόριο, είναι απόλυτα σαφές, ότι λόγω έκτακτων καταστάσεων, η εκπτωτική περίοδος δεν θα μπορούσε να είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τους εμπόρους, ούτε βεβαίως βοήθησε τους καταναλωτές στις αγοραστικές τους καλοκαιρινές συνήθειες. Ενδεικτικό είναι ότι για πρώτη φορά στην έρευνα που πραγματοποιεί το ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ σε επιχειρήσεις για τις θερινές εκπτώσεις, η περίοδος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, ενώ παραδοσιακά ήταν το πρώτο δεκαήμερο των εκπτώσεων δηλαδή μεταξύ 15/7 και τέλος Ιουλίου. Η παραπάνω αλλαγή είναι απολύτως συμβατή με τις γενικότερες εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και την εύλογη καθυστέρηση της προσαρμογής των καταναλωτών σε κλειστές τράπεζες και τα όρια των capital controls.
Επιπλέον, σε σύγκριση με προηγούμενα έτη, και από την έρευνα αποδεικνύεται η στροφή του αγοραστικού κοινού στη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών στις θερινές εκπτώσεις του 2015 από πέρυσι, αφού τα ποσοστά χρήσης 32-36%, επιβεβαιώνουν ότι η χρήση των πιστωτικών καρτών, δεκαπλασιάστηκε.
Τα στοιχεία της έρευνας του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ για την εμπορική κίνηση της καλοκαιρινής περιόδου το 2015, καταλήγουν στα παρακάτω βασικά αποτελέσματα:
✓Οι τζίροι των μηνών Ιουνίου, Ιουλίου και Αυγούστου, δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμη από την ΕΛ.ΣΤΑΤ., αλλά αποτελούν προϊόν εκτίμησης και με μεσοσταθμική μείωση -5% σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2014, δείχνουν μια minimum μείωση 1,33 δις ευρώ στον καλοκαιρινό τζίρο του 2015.
✓Ο συνολικός τζίρος του λιανικού εμπορίου από τα επίπεδα των 10,58 δις ευρώ το καλοκαίρι του 2014 εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσει το 2015 τα 9,25 δις ευρώ (μείωση -12,7%).
✓Κατά τη διάρκεια των Capital Controls και ιδιαίτερα για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο του 2015, έχουν γίνει εκτιμήσεις απώλειας 520 εκ. ευρώ (-14,9%) τον Ιούλιο και 620 εκ. ευρώ (-17,3%) τον Αύγουστο στην κατανάλωση.
✓ Η αναλυτική εξέλιξη του καλοκαιρινού τζίρου στο λιανικό εμπόριο δείχνει το 2015 κατανάλωση 7,05 δις ευρώ σε τρόφιμα και καύσιμα (6,51 δις το 2014), ενώ μόνο 2,24 δις ευρώ στους λοιπούς υποκλάδους της εμπορικής δραστηριότητας από τα 4,08 δις το 2014.
✓ Τον Ιούλιο του 2015 η ζήτηση για τρόφιμα και καύσιμα ήταν αυξημένη κατά περίπου +25% σε σχέση με τις προσδοκίες της αγοράς, ενώ αντίθετα οι λοιποί κλάδοι του Λιανεμπορίου κατέγραψαν κατακόρυφη πτώση του κύκλου εργασιών τους κατά περίπου -75%.
✓ Τον Αύγουστο του 2015 η κατάσταση εξομαλύνθηκε έως έναν βαθμό, καθώς η ζήτηση για τρόφιμα και καύσιμα παρουσίασε άνοδο κατά +5% σε σύγκριση με την προσδοκώμενη αγοραστική δαπάνη, με τους λοιπούς κλάδους του Λιανεμπορίου να εμφανίζουν μία συρρίκνωση του τζίρου τους κατά περίπου -45%.
✓ Οι μεσοσταθμικές μεταβολές στο σύνολο του τριμήνου, το καλοκαίρι του 2015 δείχνουν αύξηση 540 εκ. ευρώ (+8,3%) σε τρόφιμα και καύσιμα και μεγάλη μείωση 1,84 δις ευρώ (-45,1%) στους υπόλοιπους κλάδους της εμπορικής δραστηριότητας.
✓ Ιδιαίτερα για την ομάδα της ένδυσης και της υπόδησης οι επιπτώσεις ήταν ακόμη πιο επώδυνες, αφού η εκτίμηση για την πτώση του κύκλου εργασιών τον Ιούλιο ανήλθε στο -80% και τον Αύγουστο στο -60%.
✓Η θερινή εκπτωτική περίοδος για 8 στις 10 εμπορικές επιχειρήσεις κινήθηκε σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από την αντίστοιχη περυσινή, με τη μείωση να ξεπερνά μεσοσταθμικά το -30%, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.
✓Το λιανικό εμπόριο δύσκολα θα αντέξει άλλες απώλειες, ενώ θεωρείται αδύνατο να μπορέσει να αναπληρώσει μέρος της ζημίας, μέχρι το τέλος του έτους, μετά από την πιο δύσκολη θερινή περίοδο των τελευταίων ετών.
Δήλωση προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη:
«...Οι φετινές θερινές εκπτώσεις πέρασαν εντελώς απαρατήρητες, λόγω ειδικών συνθηκών, ασυνήθιστων καταστάσεων και πρωτόγνωρων γεγονότων που συνέβησαν ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια του διμήνου Ιουλίου-Αυγούστου. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές, επίσης εντός κρίσης, είναι μόνο για ιστορικούς και στατιστικούς λόγους, αφού για πρώτη φορά είχαμε περίοδο τακτικών εκπτώσεων με κλειστές τράπεζες, capital controls, δημοψήφισμα, νέο μνημόνιο και πρόωρες εκλογές. Οι καλοκαιρινές εκπτώσεις του 2015 έπεσαν θύμα ενός οικονομικού και πολιτικού "Αρμαγεδώνα" με τραγικά αποτελέσματα για το σύνολο του ελληνικού εμπορίου...»
