Θόδωρος Μαργαρίτης
Η ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ.
Τον χώρο τον γνωρίζω πολύ καλά. Έχει ανθρώπους με υψηλό φρόνημα κοινωνικής αλληλεγγύης και σοσιαλιστικής προοπτικής. Είτε προέρχονται από τον Συνασπισμό, είτε από το ΠΑΣΟΚ. Έχει και εμβληματικούς αριβίστες. Όμως η ιστορία καταγραφεί τώρα στο φούλ την αρνητική διάσταση και την πλήρη αυτοδιάλυση. Περίπου αυτοκτονία.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Με στοιχειώδη ψυχραιμία και χωρίς ρεβανσισμό για την σημερινή εικονα. Η κρίση των μνημονίων και η δυσφορία των πολιτών για την αιφνίδια συρρίκνωση μισθών και δικαιωμάτων οδήγησε σε μία τυφλή διαμαρτυρία. Ένα κλίμα γενικεύμενου λαϊκισμού. Άλλο, αν τώρα η επίκληση και η αποδοκιμασία του λαϊκισμού έχει γίνει μανιέρα του κυρίαρχου συστήματος για κάθε κοινωνική κριτική. Τότε, υπήρξε μια απύθμενη δημαγωγία με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα του 2015 και τα capital controls που αγνοούσαν κάθε διάσταση από τους διεθνείς συσχετισμούς των δυνάμεων με μία μετωπική αντιπαράθεση με τους δανειστές.
Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ άρπαξαν την ευκαιρία για να εκπροσωπήσουν την λαϊκή διαμαρτυρία χωρίς όρους και όρια. Έτσι έγιναν κυβέρνηση. Σε αυτό βοήθησαν και τα λάθη της Κεντροαριστεράς όπου ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ με διαφορετικούς ρυθμούς παρέδωσαν τις πρωτοβουλίες στον Σαμαρά. Ναί, αυτόν που τότε συμπαθούσαν δεξιοί και ακροκεντρώοι και τώρα τον φτύνουν κατάμουτρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν είχε την τύχη των PODEMOS στην Ισπανία. Συγκυριακή επικράτηση με ένα παράξενο στίγμα πολιτικών. Χωρίς ιδεολογική ραχοκοκαλιά και χωρίς γερές βάσεις στο κοινωνικό σώμα. Έτσι και στην Ισπανία και στην Ελλάδα οδηγήθηκαν στη κρίση και στην συρρίκνωση. Στην ελληνική περίπτωση η συγκατοίκηση ΣΥΡΙΖΑ με ΑΝΕΛ ήταν και μία βαθιά προσβολή των αρχών της προοδευτικής παράταξης αφού οι ΑΝΕΛ είχαν βαρύ συντηρητικό και ακραίο δεξιό πρόσημο. Η εξέλιξη αυτή τραυμάτισε κάθε ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς. Η αλήθεια είναι όμως -ΑΝ θέλουμε να είμαστε όσο γίνεται αντικειμενικοι- ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε δύο θετικά. Το περίφημο μαξιλαράκι των 37 δις έστω και αν ήταν απότοκο της βαριάς φορολογίας (υπήρχε σκληρή φορολογία και από την κυβέρνηση Σαμαρά χωρίς όμως αποθέματα) και η συμφωνία των Πρεσπών με την Ευρωπαϊκή σφραγίδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την ήττα του στις εκλογές του 2019 δεν έκανε καμία αυτοκριτική. Συνέχισε να πολιτεύεται με τα ίδια εργαλεία και εκφωνήσεις.
Τυφλή πολυσυλλετικότητα, δημαγωγία, εχθροπάθεια. Οι καιροί όμως είχαν αλλάξει. Η επίγευση ότι όλες οι κυβερνήσεις ασκούν παραπλήσιες οικονομικές πολιτικές είχαν οδηγήσει στην απομάγευση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι κάτι που απειλεί όλα τα Σοσιαλιστικά κόμματα και σήμερα. Ισπανία και Πορτογαλία έχουν ακόμα ένα ποιοτικά διαφορετικό τόνο. Πάμε παρακάτω. Η επόμενη ήττα του 2023 οδήγησε σε παραίτηση Τσίπρα και σε λύσεις απελπισίας με το ίδιο κριτήριο. Δημαγωγία και ξερό ψωμί. Η λύση Κασσελάκη φάνηκε χρήσιμη και για τους λαϊκιστές και για όσους όμως στον νέο ΣΥΡΙΖΑ είχαν κουραστεί από τα αριστερά στερεότυπα. Το μείγμα ήταν εκρηκτικό. Αδικήθηκε η Αχτσιόγλου και η λύτρωση αναζητήθηκε στην μεταπολιτική.
Οι συνέπειες ήταν προφανείς. Ο όποιος αριστερός ορθολογισμός και ο νέου τύπου Αυριανισμός ήρθαν σε τελική αναμέτρηση. Όσοι υποστήριξαν Κασσελάκη τη πάτησαν και όσοι έμειναν πιστοί στην ατζέντα της Αριστεράς βρεθήκαν στην απέξω. Όσοι πάλι παρέμειναν στον ΣΥΡΙΖΑ με το ιστορικό φορτίο της διαδρομής του χώρου δεν είχαν άλλη λύση πλέον από την σκληρή μάχη κομματικής εξουσίας προκειμένου το κόμμα αυτό να μην καταλήξει στο τέλος στα μεσημερινάδικα της τηλεόρασης. Ο νοών νοείτω. Η σιωπή του Τσίπρα είναι ομολογία αμηχανίας για την περπετεια αυτοδιάλυσης του χώρου. Και η συντηρητική παράταξη έχει κάθε λόγο να επιχαίρει για την αποδυνάμωση κάθε κριτικής από τα αριστερά. Τώρα το παιχνίδι έρχεται στο πεδίο του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ που κρατήθηκε όρθιο στα δύσκολα. Σήμερα και με την εύνοια της συγκυρίας. Αυτά είναι μια άλλη συζήτηση. Ένα άλλο σεντόνι αναλύσεων.
