Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βλαντίμιρ Ζελένσκι διόρισε τον Βαλέρι Ζαλούζνι, πρώην ανώτατο διοικητή των εθνικών ενόπλων δυνάμεων, ως «έκτακτο και πληρεξούσιο πρεσβευτή στο Ηνωμένο Βασίλειο», σύμφωνα με εκτελεστικό διάταγμα που αναρτήθηκε στην προεδρική ιστοσελίδα. Μάλιστα οι σχέσεις Ζαλούζνι-Ζελένσκι θεωρούνταν κακές, με την τοποθέτηση του πρώτου ως έκτακτου πρεσβευτή στο Λονδίνο να θεωρούνται τότε ως ο μόνος τρόπος να φύγει από την Ουκρανία ο κυριότερος πολιτικός αντίπαλος του Ζελένσκι.
Νωρίτερα την Πέμπτη, ο Ζελένσκι αποστράτευσε τον Ζαλούζνι από τη στρατιωτική υπηρεσία για «λόγους υγείας». Στις 8 Φεβρουαρίου, ο Ζαλούζνι είχε απολυθεί από αρχιστράτηγος του ουκρανικού στρατού. Τότε, τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης έγραφαν ότι ο Ζαλούζνι ήταν ο κύριος αντίπαλος του Ζελένσκι στις πιθανές προεδρικές εκλογές, εάν αυτές διεξαχθούν.
Μετά την αποπομπή του αρχιστράτηγου, η αντιπολίτευση επέκρινε την απόφαση του Ζελένσκι, ο οποίος όμως δικαιολόγησε την κίνηση αυτή με την αιτιολογία της στασιμότητας στο μέτωπο και την ανάγκη «επανεκκίνησης του στρατού». Ο Βάλερι Ζαλούζνι πιστώθηκε την άμυνα για τα δύο πρώτα χρόνια της ρωσικής επίθεσης και κυρίως για «την απόκρουση της επίθεσης στο Κίεβο». «Καρατομήθηκε» από την θέση του αρχιστράτηγου με την αιτιολογία της στασιμότητας στο μέτωπο.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ένιωσε πως ήταν η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσει στην αλλαγή προσώπων στο άμεσο περιβάλλον του και να στείλει τον Βάλερι Ζαλούζνι εκτός Ουκρανίας όπως δείχνουν τα δημοσιεύματα.
Ολική αλλαγή προσώπων γύρω από τον Ζελένσκι
Αργότερα τον Μάρτιο έγινε γνωστό ότι ο πρόεδρος είχε συμφωνήσει να διορίσει τον Ζαλούζνι πρεσβευτή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο πρώην ανώτατος διοικητής είχε εξαφανιστεί από το ραντάρ για μεγάλο χρονικό διάστημα και μάλιστα είχε σταματήσει να δημοσιεύει οτιδήποτε στα κοινωνικά δίκτυα. Ο Μικάιλ Ποντόλιακ, σύμβουλος του επικεφαλής του ουκρανικού προεδρικού γραφείου, δήλωσε ότι ο Βάλερι Ζαλούζνι θα γίνει πρεσβευτής για να αποφευχθούν οι εικασίες γύρω από τις δραστηριότητές του.
Στις 26 Μαρτίου, ο Ζελένσκι απέλυσε τον Αλεξέι Ντανίλοφ, γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, στον οποίο δόθηκε επίσης διπλωματική θέση. Επιπλέον, απολύθηκαν ο πρώτος βοηθός του Ζελένσκι και μακροχρόνιος φίλος του Σεργκέι Σεφίρ και τρεις ακόμη ανεξάρτητοι σύμβουλοι.
Σύμφωνα με αναλυτές της ουκρανικής διαδικτυακής εφημερίδας Strana, οι ανασχηματισμοί αυτοί αποδεικνύουν ότι ο Αντρέι Γιέρμακ, επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου, εδραιώνει τη θέση του και έχει γίνει στην πραγματικότητα το δεύτερο πρόσωπο με τη μεγαλύτερη επιρροή στην Ουκρανία.
Οι αιτίες της κόντρας Ζελένσκι – Ζαλούζνι «Αν δεν ήταν ο Ζαλούζνι, όλοι θα μιλούσαμε ήδη ρωσικά»
Η απήχηση του 50χρονου στρατηγού οφείλεται εν μέρει στο βαθύ σεβασμό προς το στρατό σε μια χώρα που δέχεται επιθέσεις από εξωτερικό εχθρό. Αλλά στους Ουκρανούς αρέσει επίσης ο τρόπος με τον οποίο παρέμεινε επικεντρωμένος στη δουλειά του και όχι στη δημιουργία δημόσιου προφίλ. Όταν ο Ζαλούζνι διορίστηκε τον Ιούλιο του 2021, έγινε ο πρώτος σύγχρονος αρχηγός του στρατού που εκπαιδεύτηκε στην ανεξάρτητη Ουκρανία και όχι σε σοβιετικές ακαδημίες και εκπροσωπεί μια νέα γενιά αξιωματικών.
«Αν δεν ήταν ο Ζαλούζνι, όλοι θα μιλούσαμε ήδη ρωσικά», δήλωσε ο Γιεβέν, ένας 38χρονος στρατιώτης που υπηρετεί στο μέτωπο της νότιας Ουκρανίας, ο οποίος ζήτησε να μην αναφερθεί το πλήρες όνομά του για λόγους ασφαλείας. «Αν ο Ζαλούζνι απολυθεί, θα μπορούσε να γίνει εξέγερση».
Τη Δευτέρα (29/1) ο Ζελένσκι φέρεται να κάλεσε τον Ζαλούζνι σε μια διάσκεψη και του είπε ότι απαλλάσσεται από τα καθήκοντά του. Αναφορές που εμφανίστηκαν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι ο Ζαλούζνι αρνήθηκε να παραιτηθεί.
Ένα από τα βασικά δόγματα μιας δημοκρατικής κοινωνίας, το οποίο λέει ότι μια πολιτικο-στρατιωτική σχέση που βασίζεται στην απλή ιδέα ότι η δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική ηγεσία είναι η ανώτατη εξουσία σε όλα τα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών θεμάτων, καθώς και ότι η πολιτική Αρχή διατηρεί την ανώτατη εξουσία σε περίπτωση διαφωνιών μεταξύ της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, υπονομεύεται σοβαρά από το ρήγμα μεταξύ Ζελένσκι και Ζαλούζνι.
