ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Σε μια σαφή διαφοροποίηση των ρωσικών θέσεων στο Κυπριακό, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, παραπέμπουν οι αναφορές του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ που απαντούσε σε ερωτήσεις σε διάσκεψη Τύπου για τον απολογισμό του έργου του το 2024.
Η Ρωσία διαχρονικά, και ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, υποστήριζε σθεναρά την επίτευξη λύσης σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ: Τασσόταν υπέρ της λύσης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, ενώ μέχρι τώρα απέρριπτε κατηγορηματικά τις τουρκικές προτάσεις για λύση δύο κρατών.
Αυτή τη φορά ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών που θεωρείται άριστος γνώστης του Κυπριακού με το οποίο ασχολήθηκε για χρόνια, δεν απέκλεισε τα περί κυριαρχικής ισότητας και δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε ομοσπονδιακή λύση. Κάτι που δημιουργεί μια νέα τροπή στη στάση της Μόσχας σε σχέση με την ουσία του Κυπριακού και ανοίγει μια νέα σελίδα, πίσω από την οποία κρύβεται η ραγδαία ανάπτυξη των σχέσεων της Λευκωσίας με την Ουάσινγκτον.
Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών δεν έκρυψε την ενόχληση του για το δυτικό προσανατολισμό της Κύπρου, αφήνοντας αιχμές ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά καθοδηγείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ειδικότερα, απαντώντας σε ερώτηση για τις διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού, σε συνδυασμό με την προσωπική του εμπειρία από τον χειρισμό του προβλήματος, ο κ. Λαβρόφ τόνισε ότι μαγικό σχήμα για την επίλυση του Κυπριακού, το οποίο θα μπορούσε να προτείνει ή πολύ περισσότερο να προσπαθήσει να επιβάλει η Ρωσία δεν υφίσταται, ούτε μπορεί να υπάρξει.
«Όντως ασχολιόμουν με τη διευθέτηση του Κυπριακού όταν εργαζόμουν στη Νέα Υόρκη. Ετησίως ερχόταν ο Πρόεδρος της Κύπρου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και ετησίως με αυτή την αφορμή προσκαλούσε τους πρέσβεις των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ).
Μιλούσαμε για το πώς θα υλοποιηθούν εκείνες οι αρχές, που είχαν κατοχυρωθεί στα ψηφίσματα του ΣΑ. Μιλούσαμε φυσικά επίσης και για εκείνες τις αποτυχίες στο δρόμο της επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος», δήλωσε ο Ρώσος Υπουργός, ενθυμούμενος με θερμά λόγια τον Γενικό Γραμματέα Κόφι Ανάν, τον οποίο χαρακτήρισε «καλό του φίλο» και «μέγιστο Γενικό Γραμματέα» και το σχέδιο Ανάν «τελευταία συγκεκριμένη προσπάθεια» για την επίλυση του Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Σεργκέι Λαβρόφ, «ο Κόφι Ανάν ρίσκαρε, προτείνοντας ένα σχέδιο, το οποίο μετέβαλλε ελαφρά τις αποφάσεις του ΣΑ, υπέρ της εξασθένησης της μελλοντικής κεντρικής εξουσίας, του εικονικού ενιαίου κράτους. Δηλαδή οι Ελληνοκύπριοι θα είχαν λιγότερες αρμοδιότητες. Υπήρξε δημοψήφισμα, το οποίο απέρριψε το σχέδιο αυτό. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζω κάποιο πιο συγκεκριμένο σχέδιο. Γνωρίζω ότι οι Τούρκοι γείτονές μας ευθέως λένε ότι πρόκειται για δύο ισοδύναμα κράτη, ότι διαφορετικά δεν θα επιτευχθεί τίποτε», επομένως «χρειάζεται να υπάρξει συμφωνία. Κάποιο μαγικό σχήμα, το οποίο θα προτείναμε ή πολύ περισσότερο θα αρχίζαμε να επιβάλλουμε δεν έχουμε και δεν μπορεί τέτοιο να υπάρξει. Πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα του ενός και του άλλου λαού», ανέφερε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας. Και συνέχισε με αιχμές:
«Οι χώρες, που είναι μόνιμα μέλη του ΣΑ αντιμετωπίζονταν ως εγγυητές αυτής της διαδικασίας, τον τελευταίο καιρό, όπως καταλαβαίνω, μεταξύ άλλων και με τη συγκατάθεση της Λευκωσίας, αυτή η πεντάδα δεν συνεδριάζει. Η κυπριακή ηγεσία εργάζεται, όπως υποπτεύομαι, με τις ΗΠΑ. Εμείς ευχόμαστε μόνο ένα πράγμα: Οι Κύπριοι να ζουν έτσι, όπως θέλουν και στον βορρά και στο νότο. Είναι πολλοί οι Ρώσοι πολίτες, που ζουν, οι περισσότεροι φυσικά στο νότο, αλλά περισσότεροι από 10.000 είναι στο βορρά» είπε, αναφερόμενος στις ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές, αντίστοιχα.
«Οι Κύπριοι να αποφασίσουν πως θα ζήσουν σε βορρά και νότο
«Τους παρέχουμε προξενικές υπηρεσίες, δεν έχουμε εκεί μόνιμο Προξενείο, όπως έχουν ορισμένα άλλοι, όπως η Βρετανία, αλλά οργανώσαμε την εξυπηρέτησή τους», ισχυρίστηκε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, δηλώνοντας ότι η Μόσχα θέλει «οι Κύπριοι να αποφασίσουν πώς θα ζήσουν στο εξής. Και καταλαβαίνω ότι οι σημερινοί ηγέτες της Κύπρου έχουν εταίρους, οι οποίοι δεν θέλουν απλώς οι Κύπριοι να αποφασίσουν το ταχύτερο, αλλά τους λένε πώς πρέπει να αποφασίσουν. Μεταξύ άλλων να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ για παράδειγμα. Μεταξύ άλλων να αλλάξουν την εσωτερική τους νομοθεσία ώστε να πλήξουν τους Ρώσους, οι οποίοι έστειλαν εμβάσματα με χρήματα στις τράπεζες της χώρας σας».
«Με άλλα λόγια, όπως στη Σερβία λένε ποιο είναι το κόστος, που πρέπει να πληρώσει, για να γίνει μέλος της ΕΕ, έτσι και στην Κύπρο λένε, “μπες στο ΝΑΤΟ, εκεί στο ΝΑΤΟ δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα, γιατί όλοι θα είμαστε σύμμαχοι και με τον βορρά όλα θα είναι καλά, αλλά ναι πρέπει να κάνετε έτσι, ώστε εδώ να είναι λιγότεροι οι Ρώσοι, λιγότερο να θυμάστε για την κοινή σας ιστορία”», κατέληξε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, ισχυριζόμενος ότι η Ρωσία δεν εμπλέκεται – πλέον – στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου.
Σχολίασε τις αναφορές Λαβρόφ ο Χριστοδουλίδης
Στο μεταξύ στο Κυπριακό, στις δηλώσεις Λαβρόφ, αλλά και σε άλλα θέματα της επικαιρότητας αναφέρθηκε σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.
Κληθείς να σχολιάσει αναφορές του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ ότι δεν υπάρχει μαγικό σχήμα για επίλυση του Κυπριακού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν υπάρχει μαγικό σχήμα όντως. Εκείνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση και να δούμε μπροστά, να αντιληφθούμε όλοι ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν λειτουργεί προς όφελος του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και είναι αυτό το μήνυμα, αυτή η συλλογιστική, αυτή η προσέγγιση που καθορίζει και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες μας με πράξεις και όχι με λόγια για να επαναρχίσει ο ουσιαστικός διάλογος από εκεί που διακόπηκε και να οδηγηθούμε στην επίλυση του Κυπριακού».
Ερωτηθείς αν τον ενοχλούν οι δηλώσεις Λαβρόφ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «η Ρωσία είναι Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, δεσμεύεται και συμμετέχει – είναι ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των ψηφισμάτων, της βάσης λύσης, της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας – και μέσα σε αυτό το πλαίσιο θεωρώ έγιναν και οι δηλώσεις από τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών».
Αναφορικά με τις αιχμές Λαβρόφ για το θέμα ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας καθορίζονται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Μπορεί να υπάρχουν απόψεις, προσεγγίσεις από τρίτους αλλά, αντιλαμβάνεστε, όπως και της Ρωσικής Ομοσπονδίας τις αποφάσεις της για την εξωτερική πολιτική και οποιουδήποτε τρίτου κράτους καθορίζουν τα δικά τους δεδομένα, αυτό καθορίζει και τις αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Ερωτηθείς για τη συνάντηση που θα έχει την ερχόμενη Δευτέρα με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι μια συνάντηση, την οποία, να θυμίσουμε σε όλους ότι εγώ ζήτησα από τον κ. Τατάρ κατά τη διάρκεια της δεξίωσης των ΗΕ κατά την εορταστική περίοδο, για να δούμε την κατάσταση πραγμάτων σε σχέση με τα οδοφράγματα. Ελπίζω να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Πηγαίνω με διάθεση να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Ελπίζω και ο κ. Τατάρ να έρθει με την ίδια διάθεση για να μπορούμε να ανακοινώσουμε αποτελέσματα, τα οποία θα είναι προς όφελος του κυπριακού λαού στο σύνολο του».
Ερωτηθείς αν και το οδόφραγμα Πυροϊου είναι στο τραπέζι, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «δεν μπαίνω δημόσια σε συγκεκριμένες αναφορές. Φυσικά και έχουμε σχεδιασμό, φυσικά έχουμε κόκκινες γραμμές και ξέρουμε τι επιδιώκουμε μέσα από τη συνάντηση».
